Als iemand door een tekenbeet besmet wordt met de ziekte van Lyme, begint dit in 4 van de 5 gevallen met erythema migrans. Erythema migrans komt in Nederland voor bij ongeveer 22.000 mensen per jaar. Deze huidafwijking verdwijnt meestal spontaan na 1 tot 4 maanden.
Tekenbeten zijn pijnloos, waardoor u ze niet opmerkt. Op de plaats van de beet ontstaat vaak binnen 3 dagen een vlekje, zoals bij de meeste insectenbeten: bij een lichte huidskleur: een rode of blauwrode vlek.
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
Rode kring en de ziekte van Lyme. Na een tekenbeet is vaak een bultje of vlekje op de huid te zien, met in het midden het rode puntje waar de teek zat. Dit is niet de rode kring of het “erythema migrans” waar men het over heeft bij de ziekte van Lyme.
Een bultje na een tekenbeet is heel normaal. Eigenlijk is dit hetzelfde als een muggenbult. Het bultje verdwijnt na een paar dagen. Maar houd de plek wel in de gaten, tot ongeveer drie maanden lang.
Er ligt een zwart puntje (van één tot drie millimeter) op je huid. Na een aantal dagen ontstaat er een rood vlekje (van één tot twee centimeter) om dit puntje heen. Er kan ook een bultje ontstaan op de plek van de beet. Soms zorgt een tekenbeet voor jeuk aan je huid.
Een verkleuring van de huid op de plek van de tekenbeet, die groter wordt. Deze kan tot 3 maanden na een tekenbeet verschijnen. Koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet. Soms kunnen gewrichtsklachten, huidklachten, zenuwklachten of hartklachten ontstaan.
Bij deze tests zoekt men naar antistoffen tegen de Borrelia bacterie in het bloed van de patient. De antistoffen verschijnen pas enige tijd na de infectie (eerst IgM, later IgG) en zijn na minimaal 3-8 weken redelijk betrouwbaar te meten; testen kort na infectie heeft dus geen zin.
Binnen enkele dagen tot 3 maanden kan rond de plaats van de tekenbeet (of op een andere plek van uw lichaam) een rode of blauwrode vlek ontstaan. Bij een donkere huidskleur kan de vlek er gelig of blauwig uitzien. De vlek wordt binnen enkele dagen groter (meestal groter dan 5 cm).
Waarschijnlijk kan een infectie dus ook optreden zonder de zo karakteristieke huidafwijking. Daardoor kan het voorkomen dat een arts bij zulke ziekteverschijnselen niet direct aan de ziekte van Lyme denkt. Bij de meerderheid gaan ook deze klachten vanzelf over en houdt men er geen restverschijnselen aan over.
De standaard bloedtest om de ziekte van Lyme vast te stellen, heet de ELISA-test. Dit is een bloedtest die moet aantonen of het lichaam antistoffen heeft aangemaakt tegen de Borrelia-bacterie. In Nederland wordt deze Lyme test maar liefst 500.000 keer per jaar uitgevoerd.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Galbulten of netelroos (medische term urticaria) is een vaak voorkomende huidreactie die zorgt voor rode vlekken op de huid, die vaak hevig jeuken. Bij één vlek wordt de aandoening galbulten genoemd. Wanneer er meerdere vlekken op de huid verschijnen, spreekt men van netelroos.
Er is nog geen test ontwikkeld die kan aantonen of iemand genezen is. Serologische testen kunnen negatief worden terwijl de infectie nog aanwezig is en positief blijven nadat de infectie genezen is. Voor het beoordelen van het behandelresultaat is de arts dus vooral aangewezen op het klinische beeld.
Het erytheem kan gepaard gaan met algemene ziekteverschijnselen, zoals een koortsig gevoel, spier- of gewrichtspijn en vermoeidheid (deze ziekteverschijnselen kunnen ook optreden in afwezigheid van erythema migrans). Onbehandeld kan het erytheem binnen enkele weken tot maanden spontaan verdwijnen.
Hoe ziet huiduitslag eruit ? Een huiduitslag is een plots verschijnen van rode, roze of paarsrode bultjes of vlekjes op een bepaalde lichaamsdeel (bijv. het gezicht of de handen) of over grotere delen van het lichaam. Wanneer de gehele huid rood is spreken we ook wel van erytrodermie.
Indien de ziekte niet, onvoldoende of te laat behandeld is, kan een patiënt chronische lyme ontwikkelen. Bij een Erythema Migrans (EM) (rode huiduitslag in de vorm van een vlek of kring na een tekenbeet) is een behandeling met antibiotica noodzakelijk.
Testen op lyme. Er is nog geen test in gebruik die een actieve infectie aantoont of uitsluit. De huidige testen zijn indirect en onbetrouwbaar. In de eerste weken van de infectie (8 weken) heeft testen geen zin, omdat het lichaam dan nog onvoldoende antistoffen aanmaakt.
De ILADS adviseert om na iedere tekenbeet direct 20 dagen antibiotica te gebruiken om verschillende tekenbeetziekten te voorkomen. Terwijl het CBO spreekt over een eenmalige dosis binnen 72 uur, bij een teek die langer dan 24 uur in de huid zat.
Het kan soms acht weken duren voordat we een definitieve uitslag van een Borrelia-kweek kunnen geven.
De ziekte van Lyme kan een ernstig invaliderende ziekte zijn, die vaak gepaard gaat met ernstige klachten en grote vermoeidheid (uitputting). Patiënten die hiermee te maken hebben, kunnen meestal geen normaal leven meer leiden. Werken en naar school gaan kan voor hen een groot probleem of zelfs onmogelijk zijn.
De meest gebruikte laboratoriumtest voor de ziekte van Lyme is een serologische test. Deze test meet niet of je ziek bent, maar meet de reactie van het lichaam op de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Een “positieve” uitslag betekent dat je lichaam antistoffen heeft die deze bacterie herkent.
Met de termen 'chronische ziekte van Lyme' of 'Post Lyme Syndroom' verwijzen sommige experten in dit domein naar patiënten met aanhoudende klachten toe te schrijven aan de ziekte van Lyme: musculoskeletale pijn, neurocognitieve stoornissen, vermoeidheid of een combinatie van deze symptomen (1).
Een rode vlek, ring of andere verkleuring op de huid, die soms steeds groter wordt (voorbeelden hier) Je koorts hebt (met spierpijn) of een grieperig gevoel. Dubbel zien of een scheef aangezicht. Pijn, krachtverlies of tintelingen in de ledematen.
Gebruik voor het verwijderen van teken geen zeep, alcohol, olie of benzine. Dit verhoogt de kans op besmetting.