In het algemeen geldt: heb je langer dan 5 jaar een handeling niet meer verricht dan ben je niet meer bekwaam. Je zult je dan onder begeleiding van bijvoorbeeld een docent of collega eerst weer de handeling eigen moeten maken. Daarna ben je weer bekwaam.
Je bent bevoegd als je een opleiding hebt gevolgd die vereist is voor de zorg en handelingen die je verricht. Je bent bekwaam wanneer je naast het juiste diploma of certificaat de handeling beheerst. Dit betekent dat je beschikt over zowel de vaardigheden als de bijbehorende kennis en attitude.
Hoe blijf ik bevoegd en bekwaam? Bekwaamheid moet je op peil houden: als je een handeling bijvoorbeeld langere tijd niet meer hebt gedaan, dan kun je onbekwaam zijn geworden. Dat geldt ook voor artsen. Onbekwaam maakt onbevoegd!
Ben je door kennis en hoe goed je een handeling kunt uitvoeren. Als je actuele kennis hebt over injecteren bijvoorbeeld, begrijp je de context en alles wat met het uitvoeren van de handeling samenhangt, dan ben je al halverwege. Als je ook nog eens de handeling goed kan uitvoeren, dan ben je bekwaam.
Volgens de wet BIG is het de individuele verantwoordelijkheid van de beroepsbeoefenaar ervoor te zorgen dat hij bekwaam is en blijft. Alle zorginstellingen dienen scholing te verzorgen die medewerkers de mogelijkheid bieden bekwaam te blijven of te worden. De bekwaamheid is wettelijk 5 jaar geldig.
Bekwaamheid zorgverlener
Een zorgverlener is bekwaam als diegene: kennis heeft over de handeling, de technieken, het doel, de anatomie, de risico's, voor- en nazorg en eventuele complicaties; de handeling en bijkomende activiteiten, zoals beslissen en informeren, goed uitvoert.
Bekwaam worden: medewerkers toetsen op op relevante kennis, in een relevante context. Bekwaam voelen: bekwaam zijn is niet alleen het behalen van een toets. Het is ook het gevoel van zekerheid dat een medewerker heeft bij het uitvoeren van zijn werk, zeker als het werk risico's met zich meebrengt.
Medicijnen uitzetten is een ander verhaal, dat mag je als helpende-plus niet doen. Het toedienen van insuline (via subcutane injectie) is een voorbehouden handeling, dit mag je als helpende-plus ook niet doen. Voor de duidelijkheid: helpende-plus is geen erkende opleiding.
Heb je een opleiding tot verzorgende of verpleegkundige (niveau 3 en hoger)? Dan ben je door je opleiding bevoegd om medicatie te geven. Heb je een andere opleiding? Dan heb je die bevoegdheid niet.
Een verzorgende IG'er heeft geen zelfstandige bevoegdheid tot het uitvoeren van een voorbehouden handelingen, maar zij mogen deze wel uitvoeren in opdracht van een arts of verpleegkundig specialist. Wel moet de verzorgende IG'er bekwaam zijn in het uitvoeren van deze voorbehouden handeling.
Een helpende kan met behulp van extra scholing Helpende Plus worden. Dan leer je over medicijnverstrekking en – toediening (oraal, neus, oog/oor, huid, inhalatie), wondverzorging, steunkousen aan- en uittrekken en zorg voor mensen met een stoma of katheter.
Risicovolle handelingen zijn handelingen die bij de uitvoering van de handeling risico's meebrengen voor de cliënt. Een voorbeeld is het toedienen van de sondevoeding. Deze handeling is niet voorbehouden, maar er zijn wel risico's.
U mag onder de volgende voorwaarden voorbehouden handelingen uitvoeren: U heeft de kennis en vaardigheden om de voorbehouden handeling uit te voeren. U bent dus bekwaam. De zorgverlener die de opdracht geeft, geeft u voor zover redelijkerwijs nodig aanwijzingen voor de uitvoering van de voorbehouden handeling.
Voorbehouden handelingen
Anders zijn de risico's voor de patiënt te groot. Voorbeelden van voorbehouden handelingen zijn: chirurgische en verloskundige handelingen, injecties en narcose toedienen. Wie deze handelingen mag doen, staat in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG).
Als verzorgende IG heb je niveau 3. Je kunt en mag verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals injecteren, katheteriseren en een maagsonde inbrengen. Verzorgenden zonder deze opleiding zijn hiertoe niet bevoegd.
Mag dat? Hechten is een heelkundige handeling en valt daarmee onder de categorie voorbehouden handelingen. De verpleegkundige mag de wond alleen hechten als aan alle voorwaarden voor het verrichten van voorbehouden handelingen is voldaan.
'Volgens de Wet BIG mag een arts een andere beroepsbeoefenaar – bijvoorbeeld verpleegkundige – de opdracht geven om een voorbehouden handeling te verrichten,' aldus een woordvoerster. 'Dit gebeurt aan de hand van een uitvoeringsverzoek. ' Alleen: ACT-zwachtelen is een risicovolle handeling, geen voorbehouden handeling.
Onder verpleegtechnische handelingen vallen o.a. voorbehouden handelingen zoals injecteren, katheteriseren, puncteren en maagsonde inbrengen en risicovolle handelingen zoals trachea verzorgen, stomazorg, zuurstof toedienen en medicatie via sonde toedienen.
In de Wet BIG (artikel 3) worden 11 beroepsgroepen genoemd: apotheker, arts, fysiotherapeut, gezondheidszorgpsycholoog, klinisch technoloog, orthopedagoog-generalist, physician assistant, psychotherapeut, tandarts, verloskundige en verpleegkundige.
Verzorgende IG valt wel onder de wet BIG, maar is geen artikel 3-beroep (zoals bijvoorbeeld arts en verpleegkundige). Dit betekent dat je geen BIG-registratie nodig hebt om jezelf Verzorgende IG te mogen (blijven) noemen.
De Wet BIG is bedoeld om de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen en te bewaken. En de cliënt te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van zorgprofessionals. Als verzorgende IG ben je zelf verantwoordelijk voor het verlenen van verantwoorde zorg.
Als verzorgende C ga je met mensen werken die onvoldoende voor zichzelf kunnen zorgen. Jij hebt hoofdzakelijk verzorgende en begeleidende taken. Zo help je bij het douchen en aankleden, het aanreiken van medicatie, steunkousen aantrekken of het druppelen van de ogen.
Uurloon varieert tussen 12,94 euro per uur en 16,86 euro per uur. Onderstaande tabel is een weergave van het bruto maandsalaris, op basis van 36 uur.