Een aantal richtlijnen adviseert bij een eerste psychose minimaal twee jaar antipsychotica voor te schrijven (Bosveld-van Haandel et al., 2001; Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ, 2005). Na meerdere episoden moet behandeling levenslang gegeven worden.
Afbouwen van antipsychotica
Geleidelijk afbouwen van medicatie is te overwegen bij patiënten met een eerste episode, bij wie psychotische symptomen minimaal 6 maanden weg zijn 2. Er zijn aanwijzingen dat het afbouwen van het antipsychoticum het functioneren op lange termijn positief beïnvloedt.
Na symptoomremissie wordt voortzetting van antipsychotische behandeling geassocieerd met lagere terugvalpercentages en lagere symptoomernst vergeleken met dosisverlaging/-stopzetting. Daarom bevelen de meeste richtlijnen voortzetting van de behandeling met antipsychotische medicatie aan gedurende ten minste 1 jaar .
Een eerste psychose duurt meestal zo'n 3 maanden, maar het sociale herstel duurt vaak een jaar. Ongeveer 10% van de mensen herstelt volledig. Bij 70% volgen er binnen 5-7 jaar meer psychotische perioden. Hierbij geldt: hoe eerder je hulp zoekt, hoe beter.
Ongeveer 15% van de patiënten kan na een enkele psychose weer een relatief normaal leven oppakken, 60% blijft regelmatig last houden van psychoses, en 25% herstelt niet en zal niet meer zelfstandige kunnen leven.
Na een psychose kun je ook last blijven houden van bepaalde klachten, dat noemen we restverschijnselen. Je kunt problemen hebben met je concentratie en je geheugen, of extra gevoelig zijn voor prikkels.Ook sombere, verdrietige gevoelens en angsten komen voor.
Antwoord. Er is onvoldoende bewijs dat psychose hersenschade veroorzaakt. Het is ook lastig te onderzoeken, of te bepalen welke onderzoeksvragen van belang zijn.
In feite geloven veel medische experts tegenwoordig dat er potentieel is voor alle individuen om te herstellen van psychose, tot op zekere hoogte . Het ervaren van psychose kan aanvoelen als een nachtmerrie, maar te horen krijgen dat je leven voorbij is na je eerste episode is net zo eng.
Het ziektebeloop bij een psychose is heel wisselend. Bij ongeveer tweederde van de mensen die voor het eerst een psychose krijgen, verdwijnen alle psychotische symptomen helemaal. Bij vier op de vijf patiënten komt een psychose vaker terug.
Hoewel het niet zeker is, is langdurige antipsychotische behandeling een veelvoorkomende uitkomst voor mensen met schizofrenie . We moedigen een gevoel van nieuwsgierigheid aan over de mogelijkheid van dosisverlaging en stopzetting bij geschikte patiënten.
Het is echter vooralsnog onduidelijk of het gebruik van antipsychotica op lange termijn de levensverwachting van mensen met een psychotische stoornis negatief beïnvloedt en of er tussen de verschillende antipsychotica op dat vlak onderlinge verschillen bestaan.
Haloperidol wordt ook gebruikt om ernstige gedragsproblemen te behandelen, zoals explosief, agressief gedrag of hyperactiviteit bij kinderen die niet behandeld kunnen worden met psychotherapie of met andere medicijnen. Haloperidol behoort tot een groep medicijnen die conventionele antipsychotica worden genoemd.
Herstel van een eerste psychotische episode duurt meestal een aantal maanden en varieert in lengte, afhankelijk van of de symptomen blijven of terugkeren. Sommige mensen herstellen snel met heel weinig interventie. Anderen kunnen baat hebben bij ondersteuning gedurende een langere periode.
Een beginnende psychose kán vanzelf overgaan.
Als je bij de eerste signalen hulp krijgt, kan een beginnende psychose in de kiem worden gesmoord, zelfs zonder behandeling. Die aanloopfase kan weken tot maanden duren.
Voor sommige mensen is het een chronische aandoening met ingrijpende gevolgen voor zowel de patiënt als de omgeving. De behandeling onderdrukt de symptomen, maar mensen kunnen kwetsbaar blijven voor psychose en 20% van de patiënten reageert minder goed op de behandeling.
Het kan dat je klachten (bijna) helemaal verdwijnen en dat je dagelijks functioneren weer zo goed mogelijk herstelt. Maar soms herstel je niet helemaal en houd je langer last, of krijg je een terugval. Je kunt ook herstellen en later in je leven een nieuwe periode krijgen met psychotische klachten.
Triggers zijn factoren die het risico op een opvlammende psychose vergroten. Triggers variëren, maar omvatten vaak drugs- of alcoholgebruik of verschillende soorten stress zoals conflicten; werk-, school- of familieproblemen; slechte slaap; en verontrustende gebeurtenissen . Vroege waarschuwingssignalen kunnen normale reacties op stress zijn.
Kortdurende psychotische stoornis is een type psychose dat langer dan 24 uur duurt, maar korter dan een maand. Net als schizofrenie kan kortdurende psychotische stoornis wanen, hallucinaties of gedesorganiseerd denken omvatten. Deze psychose wordt gevolgd door een volledige remissie, maar toekomstige terugval is mogelijk .
Denk aan een traumatische ervaring uit je kindertijd, seksueel misbruik, geweld en acute stressvolle gebeurtenissen. Ook drugsgebruik kan een oorzaak van een psychose zijn.
Als u besluit om te stoppen met antipsychotica, zal uw arts u helpen om geleidelijk te stoppen met de medicatie door de dosis in de loop van de tijd te verlagen. Als u plotseling stopt met antipsychotica, kan dit leiden tot 'reboundpsychose' . Dit betekent dat de symptomen van uw ziekte plotseling terugkeren en u weer ziek kunt worden.
Psychotherapie. Cognitieve gedragstherapie (CGT) richt zich op het identificeren en veranderen van vervormde denkpatronen . Het helpt individuen om onderscheid te maken tussen waanideeën en de realiteit. Het kan hen ook uitrusten met copingstrategieën om angst en stress gerelateerd aan hun spirituele ervaringen te beheersen.
Zo worden bijvoorbeeld vergrote ventrikels en een kleiner hersenvolume in verband gebracht met psychose , terwijl stemmingsstoornissen in verband worden gebracht met gebieden in de witte stof van de cortex 3 met een hoge signaalintensiteit en een afname van het volume van de frontale kwab.
Al meer dan 20 jaar proberen studies de associatie te meten tussen de duur van onbehandelde psychose (DUP) en veranderingen in de morfologie van de hersenen. Er is een hypothese geopperd dat onbehandelde psychose neurotoxisch is, maar de mechanismen van die toxiciteit zijn niet beschreven .