De ILADS adviseert om na iedere tekenbeet direct 20 dagen antibiotica te gebruiken om verschillende tekenbeetziekten te voorkomen. Terwijl het CBO spreekt over een eenmalige dosis binnen 72 uur, bij een teek die langer dan 24 uur in de huid zat.
Slechts bij een klein deel van de mensen leidt een tekenbeet tot de ziekte van Lyme. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een antibioticakuur van tien dagen tot vier weken.
Voor EM en andere vormen van vroege Lymeziekte raadt de richtlijn, in volgorde van voorkeur aan: doxycycline 2 d.d. 100 mg gedurende 10 dagen.
Profylactisch gebruik van antibiotica na een tekenbeet kan zinvol zijn als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten. De patiënt moet de eenmalige gift doxycycline (volwassenen) of azitromycine (volwassenen en kinderen) wel binnen 72 uur na het verwijderen van de teek innemen.
De ziekte van Lyme is te behandelen met antibiotica. Hoe eerder de ziekte wordt opgemerkt, hoe beter de behandeling zal aanslaan. Het is daarom belangrijk dat u aan uw huisarts meldt dat u door een teek gebeten bent als u binnen 3 maanden na de beet gezondheidsklachten krijgt.
Testen en behandelen direct na de tekenbeet
In de Nederlandse richtlijn bestaat deze uit een éénmalige dosis antibiotica binnen 72 uur na de beet, wanneer de teek langer dan 24 uur* vastzat.
Een rode of blauwrode vlek (erythema migrans) is meestal het eerste verschijnsel: Binnen enkele dagen tot 3 maanden kan rond de plaats van de tekenbeet (of op een andere plek van uw lichaam) een rode of blauwrode vlek ontstaan. Bij een donkere huidskleur kan de vlek er gelig of blauwig uitzien.
Enkele dagen tot maanden (gemiddeld 2-3 weken) na een tekenbeet ontstaat op de plek van de beet een rode tot roodblauwe vlek die langzaam groter wordt. Soms blijft het een egaal rode vlek, maar meestal wordt de vlek in het midden lichter, zodat een ring ontstaat.
De huiduitslag door de ziekte van Lyme is niet altijd een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Bij 1 op de 3 mensen met een huiduitslag door de ziekte van Lyme ontstaat zo'n egaal gekleurde vlek.
Een bultje na een tekenbeet is heel normaal. Eigenlijk is dit hetzelfde als een muggenbult. Het bultje verdwijnt na een paar dagen. Maar houd de plek wel in de gaten, tot ongeveer drie maanden lang.
Doxycycline is een antibioticum dat vaak wordt gebruikt bij longontsteking. De arts schrijft het medicijn als een eerste-keuzemiddel voor. Het doodt veel soorten bacteriën die een longontsteking kunnen veroorzaken. De tabletten beginnen na 1 tot 2 uur te werken.
Doxycycline gebruikt u vaak als een kuur. Een kuur duurt meestal 7 tot 10 dagen. Uw arts bepaalt de duur van de kuur aan de hand van het type infectie. Bij Q-koorts duurt de behandeling meestal langer, ongeveer 2 tot 3 weken.
Bij een vermoedelijke rode kring na een tekenbeet is het verstandig snel naar de huisarts te gaan. Als een typisch erythema migrans wordt geconstateerd, is er vrijwel zeker sprake van Lyme Borreliose. In de meeste gevallen zult u dan antibiotica voorgeschreven zonder dat u op Lyme wordt getest.
Bij deze tests zoekt men naar antistoffen tegen de Borrelia bacterie in het bloed van de patient. De antistoffen verschijnen pas enige tijd na de infectie (eerst IgM, later IgG) en zijn na minimaal 3-8 weken redelijk betrouwbaar te meten; testen kort na infectie heeft dus geen zin.
Is de ziekte van Lyme te genezen of blijft u er altijd last van houden? De ziekte van Lyme is over het algemeen goed te genezen met een antibioticakuur. Alleen als u de ziekte van Lyme al langere tijd heeft en deze niet eerder ontdekt en behandeld is, kunnen er klachten blijven bestaan.
De ziekte van Lyme kan zich uiten in de volgende klachten: Een verkleuring van de huid op de plek van de tekenbeet, die groter wordt. Deze kan tot 3 maanden na een tekenbeet verschijnen. Koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet.
De ziekte van Lyme is chronisch geworden als je langer dan een jaar besmet bent met de ziekte. In dit stadium blijven alle symptomen aanhouden en worden de klachten soms zelfs erger. Als de ziekte van Lyme zich bevindt in een chronisch stadium, dan treden problemen op met het zenuwstelsel.
De meest gebruikte laboratoriumtest voor de ziekte van Lyme is een serologische test. Deze test meet niet of je ziek bent, maar meet de reactie van het lichaam op de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Een “positieve” uitslag betekent dat je lichaam antistoffen heeft die deze bacterie herkent.
Je kunt een tekenbeet herkennen als de teek zelf nog in de huid zit. Als de teek zich nog niet heeft volgezogen, zie je een donker puntje dat vastzit in de huid. Als de teek zich al wel heeft volgezogen met bloed is deze plek groter en bolvormiger.
Deze huidirritatie is pas dagen of weken na de tekenbeet zichtbaar en wordt langzaam groter. Een aantal andere klachten die kunnen duiden op de ziekte van Lyme zijn: Griepverschijnselen (zoals hoofdpijn, koorts en een stijve nek)
Indien de ziekte niet, onvoldoende of te laat behandeld is, kan een patiënt chronische lyme ontwikkelen. Bij een Erythema Migrans (EM) (rode huiduitslag in de vorm van een vlek of kring na een tekenbeet) is een behandeling met antibiotica noodzakelijk.
Gebruik voor het verwijderen van teken geen zeep, alcohol, olie of benzine. Dit verhoogt de kans op besmetting.
Het risico op de ziekte van Lyme
In onderzoek is aangetoond dat ongeveer 1 op de 20 tekenbeten (5,1%) binnen drie maanden leidt tot de ziekte van Lyme [3]. Deze cijfers zijn bijna volledig gebaseerd op het vaststellen van een EM (kenmerkende groter wordende rode vlek of ring) door de huisarts.
Ziekte van Lyme
Volgens de fabrikant: 200 mg/dag gedurende 10–21 dagen (vroege fase van de ziekte); in geval van latere manifestaties gedurende 1 maand behandelen. Een erythema migrans wordt gedurende 10 dagen behandeld; in klinisch onderzoek werd 100 mg 2×/dag gegeven (na een oplaaddosis van 200 mg).
Hoe ziet huiduitslag eruit ? Een huiduitslag is een plots verschijnen van rode, roze of paarsrode bultjes of vlekjes op een bepaalde lichaamsdeel (bijv. het gezicht of de handen) of over grotere delen van het lichaam. Wanneer de gehele huid rood is spreken we ook wel van erytrodermie.