Hoe ontstaat een te hoog urinezuurgehalte? Een te hoog urinezuurgehalte in het bloed ontstaat door een verstoorde balans tussen de aanmaak en afvoer van urinezuur. Vaak voeren de nieren urinezuur niet voldoende af. Dat kan gebeuren als de nieren minder goed werken, of door gebruik van bepaalde medicijnen.
Toch zijn er een aantal voedingsmiddelen die het urinezuurgehalte wel laten toenemen. Het gaat om spiervlees van met name rood vlees (van rund, varken en lam) en orgaanvlees. Vis (behalve vette zeevis, zoals paling en makreel), garnalen en kreeft zorgen ook voor een stijging in urinezuur.
Vooral het eten van purinerijke voeding zoals kalfsvlees, spek, kalkoen, varkensvlees en eend leiden tot een verhoogd urinezuurgehalte. Daarnaast is alcohol ook verantwoordelijk voor een verhoging van het urinezuurgehalte door uitscheiding te verminderen en productie te verhogen.
Urinezuur is een giftig afvalzuur dat wordt gevormd bij de stofwisseling van purines. Purines zijn stoffen die vrijkomen bij de afbraak van cellen in het lichaam. Tevens komen purines vrij bij de vertering van purinehoudend voedsel. Verhoging van de urinezuurproductie is erfelijk bepaald, daar kunnen we niets aan doen.
2 tot 3 liter per dag drinken. Doordat er meer urine ontstaat als je meer drinkt, voeren je nieren het urinezuur sneller af. Verdeel de drinkmomenten goed over de dag en avond. Drink het liefst water en thee en koffie zonder suiker.
Zuur, base, purine
Basisch vormende voeding kan daarentegen onbeperkt worden gegeten. Basisch vormende voeding is bijvoorbeeld groenten, fruit, pompoen, banaan, komkommer, augurk, tomaat, aardappel, aubergine, selderij. Het valt daarnaast ook aan te bevelen matig te zijn met voeding die veel purine bevat.
Tomaten en jicht
Circa 70% van de ruim 2000 mensen met jicht zegt dat bij hen bepaalde voedingsmiddelen een jichtaanval uitlokken. Het meest genoemd worden vis, schaal- en schelpdieren, alcohol en rund- en varkensvlees, gevolgd door tomaten. Van de mensen in deze studie zegt 1 op de 7 dat tomaten jicht uitlokt.
Producten waar per 100 gram minder dan 150 gram purine in zit zouden geen problemen op moeten leveren. Beleg voor op brood wat waar minder dan 75 gram purine (oftewel zeer weinig) in zit zijn de volgende: rund-en varkensvlees, kip en leverworstsoorten. Maar waar nog minder in zit zijn groentes en fruit.
Meestal hebben medicijnen tegen jicht meer invloed dan een purinebeperkt dieet. Tegenwoordig schrijven artsen een purinebeperkt dieet dan ook niet vaak voor. Toch is het mogelijk dat jouw arts dit wel adviseert. Bij zo'n dieet gebruik je geen of weinig purinerijke voedingsmiddelen, zoals vis, vlees en zeevruchten.
Zo leveren zuursmakende vruchten, zoals citroenen en sinaasappels, na vertering en stofwisseling toch een basenoverschot op. Ook is het niet zo dat zuur werkende voedingsmiddelen per definitie ongezond zijn. Zo leveren vis, granen en peulvruchten een zurenoverschot, maar dit zijn waardevolle voedingsmiddelen.
Heermoes thee
Heermoes is een kruid dat vele gezondheidseigenschappen heeft, waaronder diureticum. Het helpt dus bij de afvoer van gifstoffen uit het lichaam via de urine, waaronder overtollig urinezuur. Voor de bereiding van heermoes-thee heb je 250 ml water en 1 eetlepel heermoes nodig.
Het vermoeden is dat de anti-oxydant chlorogeenzuur voor verlaging van het gehalte urinezuur in het bloed zorgt en daarmee jichtvorming voorkomt. Chlorogeenzuur is overigens niet onverdacht. Het advies: mensen die jicht in de familie hebben en die koffie lekker vinden, moeten vooral doorgaan met koffie drinken.
Een verhoogde urinezuurgehalte van het bloed kan een jichtaanval veroorzaken. Ook externe factoren (lichamelijke en psychische stress, weersomstandigheden) kunnen een rol spelen bij het ontstaan en uitlokken van een jichtaanval.
met enkele druppels citroensap, een schijfje citroen, of limonadesiroop), thee, koffie, magere melkproducten, tomaten- of groentesap, light frisdranken en bouillon. Magere zuivelproducten verlagen (mogelijk) de kans op het optreden van een jichtaanval. De uitscheiding van urinezuur wordt hierdoor aangespoord.
Dieetadvies bij jicht
Ook gistrijke producten zoals Marmite vermijden. Varkensvlees, leverworst, tong, eend, kip, garnalen, heilbot, krab, kreeft, oesters, paling, schol, asperges, bloemkool, peulvruchten, soja(producten), sperziebonen, spinazie en champignons bevatten eveneens veel purine.
Het lichaam zet fructose-glucosesiroop voor een deel om in urinezuur. Fructose-glucosesiroop zit voornamelijk in met suiker gezoete frisdranken. Het urinezuurgehalte van het bloed wordt nog extra verhoogd als het lichaam door versnelde celafbraak meer urinezuur produceert dan normaal.
In een relatief recent onderzoek(2) gedaan in 2011 is aangetoond dat er een duidelijke relatie is tussen magere zuivelproducten en een verminderde risico op jicht. Aangetoond is dat zuivelproducten ontstekingsremmende eigenschappen hebben waardoor het risico o acute jichtaanvallen lager wordt.
Uw nieren kunnen hun werk het beste doen als u veel (water) drinkt. Als u te weinig drinkt, kunnen uw nieren het urinezuur minder goed uitscheiden. Veel drinken is goed, maar dat geldt zeker niet voor alcohol.
Probeer purinerijke voeding zoveel mogelijk te mijden. Eet zo min mogelijk uit pakjes en zakjes, maar verse producten. Beperk het drinken van koffie, zwarte thee, frisdranken en alcoholhoudende drankjes. Allemaal producten die ons lichaam extra verzuren.
Ontzurende kruidenthee is de meest effectieve thee om te drinken bij jicht. Kruiden in de ontzurende kruidenthee zorgen ervoor dat afvalstoffen aan zich worden gebonden. Dit bevordert de afvoer van de afvalzuren. Kruiden hebben een heilzame en reinigende werking.
Bij een aanval van jicht helpen prednisolon en NSAID's even goed tegen de pijn. Een andere mogelijkheid is colchicine. NSAID's zoals diclofenac, naproxen of ibuprofen kunnen de pijn binnen 1 tot 2 dagen verminderen.
Door jicht heb je een 30% hoger risico op het krijgen van hart- of vaatziekten dan mensen zonder jicht. Dit komt doordat jicht vaak samen gaat met een hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk is slecht voor je hart en bloedvaten.