In april kan je de winter prei gewoon buiten zaaien. Zaai ongeveer een halve tot één centimeter diep, en bedek de zaden met een dun laagje zaaigrond. Na drie maanden kan je de zaailingen uitdunnen op ongeveer 15 centimeter. Je laat de dikste en sterkste planten staan en verplant de andere plantjes op een andere plaats.
Prei houd van een vruchtbare vochtige bodem, en kan ook goed grote hoeveelheden stalmest verdragen. Vaak zal het nodig zijn om ook tijdens het groeiseizoen nog een keer te bemesten. Gebruik koemestkorrel of rijke compost als we geen stalmest hebben.
Prei planten kan van mei tot juli. Je moet eerst een geul graven en daarna de plantjes in de modder planten. Om meer wit te krijgen moet je de aarde ophogen. Wanneer de planten 40cm hoog zijn moet je de aarde tot op 20cm ophogen.
Ze heeft veel voeding nodig, vooral stikstof (voor bladgroei), maar pas op met overbemesten. Naast de algemene voorbereiding van het onderspitten van oude stalmest geven we een week of 3 voor het planten wat bloedmeel of een andere stikstofrijke organische meststof.
prei heeft over de hele groeiperiode 380-400 mm water nodig. Water geven is dus meestal nodig.
Een onregelmatige gewasstand en verzwakte groei bij prei kan eventueel een gevolg zijn van een aantasting door de schimmel “rozerot” (Fusarium culmorum). Alhoewel je bij rotting meestal het verband legt met te natte grond hoeft dit niet altijd zo te zijn. Rozerot slaat toe als de plant (tijdelijk) verzwakt is.
Bij het uitplanten van prei is dit een handige tip: knip het bovenste gedeelte van de plant af (ongeveer een derde). Zo slaat de plant beter aan en kweek je een mooie stevige plant.
Zoals elke plant heeft prei water nodig. De beste tactiek voor een sterke prei is water geven na het planten, liefst door middel van aangieten. Zo heeft de plant optimaal contact met de omliggende grond. Daarna liefst geen water meer geven.
Prei kan wel 9 maanden lang worden geoogst! Er zijn twee soorten prei: zomer- en winterprei. De zomerprei groeit goed bij warmere temperaturen en kan minder goed tegen vorst als winterprei. In de zomer is de prei dan klaar om geoogst te worden.
De preiplanten hebben zich in de loop van het seizoen namelijk stevig vastgeklampt aan de bodem. Het oogsten van prei is dus geen kwestie van eenvoudigweg de plant uit de grond trekken. Wat het beste werkt is een spitvork vlakbij de plant diep onder de grond steken.
Bij hoge temperaturen en veel zon kan het mogelijk zijn dat je al begin juni kunt oogsten. Wanneer de weersomstandigheden minder goed zijn kan het zijn dat dit pas eind augustus is. Herfstprei kan vanaf begin september tot december geoogst worden. Winterprei kan tussen januari en juni geoogst worden.
Witloof is het moeilijkste te combineren. Je plant dit best na prei. Witloof verdraagt geen vers mest.
Prei zaailingen kweken in de grond
Houd er ook rekening mee dat ze niet te dicht op elkaar staan. Houd een afstand van zo'n 15 cm aan achter elkaar en zo'n 30cm naast elkaar. Zet vervolgens de zaailingen in de grond. Het is voor deze plantjes geen probleem als ze zelf een paar cm.
Nooit meer op de composthoop gooien dus, die doorgeschoten prei en ui (en andere groente zoals kool, waarvan de bloemen ook heerlijk smaken). Oogstrelend op je gerechten én: een uitje voor je smaakpapillen. Alle (sier)uitjes in je tuin zijn overigens eetbaar.
Een bijzonder feitje over de prei, is dat het een tweejarige plant is die als eenjarige groente wordt geteeld. Zowel de dikke witte schacht als het groene deel van de bladeren en de wortels van de prei zijn geschikt voor consumptie.
Bij het inkuilen graaf je een kuil van ongeveer 25 cm. Vul de kuil met stro en schik de preistelen naast elkaar. Om ziekten en vorming van schimmels te voorkomen mogen de preistelen elkaar niet raken. Maak de kuil dicht met stro en aarde.
Je kan preimineervlieg voorkomen door prei onder gaas te telen. De beste manier om schade te voorkomen bij late herfstprei en winterprei, is deze afdekken met fijnmazig insectengaas (maaswijdte: 0.80 x 0.80 mm). Klimaatdoek en het gewone insectengaas met een maaswijdte van 1.30 x1. 30 volstaat niet.
Oogstrijpe prei is heel gevoelig voor een nachttemperatuur onder de -10°C. Niet afgedekte prei kan dan veelal als verloren worden beschouwd. Late winterprei verdraagt meer vorst dan oogstrijpe prei. Deze prei zal wel witte bladeren vertonen, maar kan zeer snel hergroeien zodra de temperaturen in het voorjaar stijgen.
Laat de sterkste en dikste plantjes staan en verplant de andere planten op een andere plaats. De afstand tussen planten in de rij is 12 - 15 cm afhankelijk van de soort. De afstand tussen de rijen is 30 - 50 cm. Prei heeft een speciale behandeling nodig.
Er is winter-, herfst- en zomerprei. Winterprei is dikker en steviger en kleurt van grijsgroen tot blauwgroen. Zomer- en herfstprei heeft een lange, dunne schacht met geelgroen blad met een fijne structuur. Deze preisoorten zijn minder lang houdbaar dan winterprei.
Wat kun je zaaien in augustus? Je kunt heerlijke gewassen zoals radijsjes, spinazie en sla nog volop zaaien. Verder kun je in augustus ook beginnen met zaaien voor het aankomende jaar. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan snijbiet, kolen en lente-uitjes.