De zwaartekracht die een astronaut op zijn lichaam voelt is in de ruimte (vrijwel) hetzelfde als op aarde. Vergelijk het met een lift waarvan je de kabels doorsnijdt (en even snel alle lucht uit de schacht pompt). Je valt dan samen met de lift naar beneden, en voila, je 'zweeft'!
Het ontbreken van de zwaartekracht wordt ook wel gewichtloosheid genoemd. Het lijkt op zweven, op het gevoel dat je krijgt, als je in een achtbaan plotseling naar beneden suist. De astronauten aan boord van het Internationale Ruimtestation zijn in een voortdurende vrije val.
Een astronaut zonder pak zwelt op
Een mens die wordt blootgesteld aan het vacuüm van de ruimte, zal niet meer dan een paar seconden leven, maar ontploft niet. De astronaut zwelt echter wel degelijk merkbaar op, en de ingewanden en organen worden door lichaamsopeningen naar buiten geperst.
Normaliter moeten onze spieren continu met ons skelet samenwerken om ons lichaam omhoog te houden. Maar in de ruimte heerst gewichtloosheid! Als de zwaartekracht gedurende een aantal maanden compleet afwezig is, vindt er bot- en spiermassaverlies plaats in het lichaam door onderbenutting.
"Astronauten blijven nu ongeveer een half jaar in de ruimte. Dat heeft te maken met de houdbaarheid van de Sojoez-capsule. Die moet op een gegeven moment vervangen worden vanwege het slechter worden van de batterijen en de brandstof voor de stuurraketjes."
Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
De ruimte buiten de aardse atmosfeer is uiterst vijandig. Er is geen luchtdruk en geen zuurstof om in te ademen. Meteorieten vormen een risico en de temperaturen kunnen extreem zijn.
In zo'n situatie is het onmogelijk om te overleven. Maar wanneer medische hulp stand-by is en de luchtdruk geleidelijk afneemt, kan een mens het net een minuut in een vacuüm volhouden.
Tijdens hun verblijf in het internationale ruimtestation ISS moeten astronauten blijven werken en leven in een omgeving die heel anders is dan hier op aarde. Toch moeten ze zich schoon houden, naar de wc gaan, eten en drinken, en fit en gezond blijven.
In de ruimte kan niemand je horen schreeuwen. Dat komt doordat er geen lucht is - de ruimte is een vacuum. Geluidsgolven kunnen zich in een vacuum niet verplaatsen. De 'kosmische ruimte' begint ongeveer 100 km boven de Aarde, waar de lucht rond onze planeet ophoudt.
Hoe ruikt de maan dan? “De eerste indruk van die geur was dat het deed denken aan buskruit, al was de geur niet metalig of bijtend. Maar het leek toch nog het meest op buskruit”, zo zegt Harrison 'Jack' Smitt, een astronaut van Apollo 17, die in december 1972 op de maan liep.
Het pak van Armstrong kostte in de jaren zestig 100.000 dollar (90.000 euro) – al is dat, aangepast aan de prijzen van vandaag, al snel het zevenvoudige. Het eindproduct was een technologisch wonder dat Armstrong beschermde tegen de extreme hitte en koude op het maanoppervlak.
En de maan heeft geen atmosfeer, die de lucht vasthoudt die mensen nodig hebben om te kunnen ademen.
Astronauten kunnen hun slaapzakken aan een muur of een plafond vastmaken en overal slapen, zolang ze niet rond zweven en ergens tegenaan botsen. Op het internationale ruimtestation ISS slapen de meeste bemanningsleden in hun eigen kleine cabines.
Meestal slapen de astronauten in een soort slaapzakken, die aan de wanden worden vastgezet, of in een soort kastjes. In de ruimte is er geen zwaartekracht, waardoor je niet het gevoel van boven en beneden hebt. Daarom maakt het niet uit of je rechtop of liggend slaapt.
Ruimtevoedsel kan in blik zitten of in aluminiumfolie zijn gewikkeld. Het kan zijn gevriesdroogd, een laag vochtgehalte hebben, zijn voorgekookt of gedehydrateerd (dan is al het water verwijderd). Als het eten is gedehydrateerd kan het niet worden opgegeten totdat de astronauten er warm water bij doen.
2222204 graden Celsius. Zo heet is het gas in het universum gemiddeld – wat tien keer zo heet is als tien miljard jaar geleden. Dit blijkt uit onderzoek dat de temperatuur schat op een nieuwe manier: aan de hand van de kosmische achtergrondstraling.
Omdat er geen zwaartekracht die inspanning vereist, worden botten en spieren zwakker. Om fit te blijven moeten astronauten daarom dagelijks een paar uur oefeningen doen. Zo zijn ze bij terugkeer op Aarde sneller hersteld. In een ruimteveer of ruimtestation is er geen boven en beneden.
Maar liefst 17,5 procent van het genoom van de beerdiertjes is niet afkomstig van hun voorouders. Ze zijn maar ietsje langer dan één millimeter, maar bijzonder indrukwekkend: beerdiertjes.
De astronauten zijn lang bezig met het voorbereiden en uitvoeren van wetenschappelijke experimenten. Dat betekent soms dat er overlegd moet worden met wetenschappers op de grond. Verder wordt er ten minste twee uur per dag geoefend. Dat is essentieel om de conditie op peil te houden.
De temperatuur aan het aardoppervlak schommelt globaal rond 15°C en de top van de troposfeer, waar de tropopauze begint, is gemiddeld -56°C koud. De zogenaamde stratosfeer strekt zich uit tussen ongeveer 13 en 50 km hoogte. In deze sfeer bevindt zich de belangrijke ozonlaag.
Op een hoogte van 500 km boven het aardoppervlak is de luchtweerstand nog nauwelijks voelbaar. Raketten die die hoogte bereiken, blijven dus heel lang rond de aarde draaien. Op die hoogte is de luchtdruk nog ongeveer 1/1.000.000.000 (één miljardste) van de luchtdruk op aarde.
Hoe werkt een ruimtepak? Een ruimtepak is een zwaar pak wat bestaat uit twee delen, een onderpak wat met water gekoeld wordt en een drukpak wat voor zuurstof zorgt. Daarnaast is de buitenkant van het pak zo gemaakt dat het beschermt tegen de straling van de zon en kleine meteorieten die door de ruimte zweven.
Astronauten die op ruimtereis naar een planeet gaan, trekken een ruimtepak aan. Ruimtepakken zijn zwaar. Op het pak staat vermeld dat het een massa heeft van 35 kilo- gram. Een astronaut van 75 kilogram trekt het ruimtepak aan.
De lucht wordt bij de aarde gehouden door de zwaartekracht van de aarde zelf. Zwaartekracht houdt namelijk niet alleen mensen en andere dingen op de aarde, maar alles met massa dus ook lucht.