De zwaartekracht die een astronaut op zijn lichaam voelt is in de ruimte (vrijwel) hetzelfde als op aarde. Vergelijk het met een lift waarvan je de kabels doorsnijdt (en even snel alle lucht uit de schacht pompt). Je valt dan samen met de lift naar beneden, en voila, je 'zweeft'!
Het ontbreken van de zwaartekracht wordt ook wel gewichtloosheid genoemd. Het lijkt op zweven, op het gevoel dat je krijgt, als je in een achtbaan plotseling naar beneden suist. De astronauten aan boord van het Internationale Ruimtestation zijn in een voortdurende vrije val.
Een astronaut zonder pak zwelt op
Een mens die wordt blootgesteld aan het vacuüm van de ruimte, zal niet meer dan een paar seconden leven, maar ontploft niet. De astronaut zwelt echter wel degelijk merkbaar op, en de ingewanden en organen worden door lichaamsopeningen naar buiten geperst.
Door de zwaartekracht moet ons lichaam op aarde een verrassende hoeveelheid werk verrichten, zelfs als je op de bank in één keer een hele tv-serie bekijkt. Maar in de ruimte is die zwaartekracht vrijwel verdwenen, waardoor spieren slap en botten bros (en daardoor breekbaar) worden.
Astronauten kunnen hun slaapzakken aan een muur of een plafond vastmaken en overal slapen, zolang ze niet rond zweven en ergens tegenaan botsen. Op het internationale ruimtestation ISS slapen de meeste bemanningsleden in hun eigen kleine cabines.
Maar het is ook een feit dat... de meeste astronauten dat niet doen. De reden is dat douches in de ruimte niet zo bijzonder goed werken. Zoals alles in een baan om de aarde is het water dat uit de douchekop stroomt immers gewichtloos en het zweeft vrij rond in plaats van op het lichaam van de astronaut te stromen.
Meestal slapen de astronauten in een soort slaapzakken, die aan de wanden worden vastgezet, of in een soort kastjes. In de ruimte is er geen zwaartekracht, waardoor je niet het gevoel van boven en beneden hebt. Daarom maakt het niet uit of je rechtop of liggend slaapt.
Tijdens hun verblijf in het internationale ruimtestation ISS moeten astronauten blijven werken en leven in een omgeving die heel anders is dan hier op aarde. Toch moeten ze zich schoon houden, naar de wc gaan, eten en drinken, en fit en gezond blijven.
Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
In de ruimte kan niemand je horen schreeuwen. Dat komt doordat er geen lucht is - de ruimte is een vacuum. Geluidsgolven kunnen zich in een vacuum niet verplaatsen. De 'kosmische ruimte' begint ongeveer 100 km boven de Aarde, waar de lucht rond onze planeet ophoudt.
De ruimte buiten de aardse atmosfeer is uiterst vijandig. Er is geen luchtdruk en geen zuurstof om in te ademen. Meteorieten vormen een risico en de temperaturen kunnen extreem zijn.
Hoe ruikt de maan dan? “De eerste indruk van die geur was dat het deed denken aan buskruit, al was de geur niet metalig of bijtend. Maar het leek toch nog het meest op buskruit”, zo zegt Harrison 'Jack' Smitt, een astronaut van Apollo 17, die in december 1972 op de maan liep.
"Astronauten blijven nu ongeveer een half jaar in de ruimte. Dat heeft te maken met de houdbaarheid van de Sojoez-capsule. Die moet op een gegeven moment vervangen worden vanwege het slechter worden van de batterijen en de brandstof voor de stuurraketjes."
duane hoe lang duurt het om naar de ruimte te gaan? André Kuipers Het duurt 528 seconden om in de ruimte te komen.
Ruimtevoedsel kan in blik zitten of in aluminiumfolie zijn gewikkeld. Het kan zijn gevriesdroogd, een laag vochtgehalte hebben, zijn voorgekookt of gedehydrateerd (dan is al het water verwijderd). Als het eten is gedehydrateerd kan het niet worden opgegeten totdat de astronauten er warm water bij doen.
Omdat er geen zwaartekracht die inspanning vereist, worden botten en spieren zwakker. Om fit te blijven moeten astronauten daarom dagelijks een paar uur oefeningen doen. Zo zijn ze bij terugkeer op Aarde sneller hersteld. In een ruimteveer of ruimtestation is er geen boven en beneden.
De kleur van een ster verwijst naar zijn oppervlaktetemperatuur. Een rode ster is relatief koel met een oppervlaktetemperatuur van minder dan 3.000 graden Celsius. Onze zon is een gele ster: op het oppervlak heerst een temperatuur van meer dan 6.000 graden. En blauwe sterren zijn de heetste, 10.000 graden en meer.
Op een hoogte van 500 km boven het aardoppervlak is de luchtweerstand nog nauwelijks voelbaar. Raketten die die hoogte bereiken, blijven dus heel lang rond de aarde draaien. Op die hoogte is de luchtdruk nog ongeveer 1/1.000.000.000 (één miljardste) van de luchtdruk op aarde.
De laagste temperatuur die we ooit op aarde hebben gemeten is 89,2 graden Celsius onder nul. Dus -89,2°C. Dat was bij het Vostok Station, een Russisch onderzoekstation op Antarctica.
In zo'n situatie is het onmogelijk om te overleven. Maar wanneer medische hulp stand-by is en de luchtdruk geleidelijk afneemt, kan een mens het net een minuut in een vacuüm volhouden.
En de maan heeft geen atmosfeer, die de lucht vasthoudt die mensen nodig hebben om te kunnen ademen.
Maar liefst 17,5 procent van het genoom van de beerdiertjes is niet afkomstig van hun voorouders. Ze zijn maar ietsje langer dan één millimeter, maar bijzonder indrukwekkend: beerdiertjes.
De astronauten wassen zich met een vochtige doek met wat zeep. Er wordt ook niet afgewassen. Het gebruikte materiaal wordt samengeperst en weggegooid. Het water dat nodig is aan boord van het ISS wordt voor een deel onttrokken aan de lucht en geschikt gemaakt voor gebruik.
Water levert astronauten zuurstof
Het water is met name waardevol omdat er zuurstof uit wordt gemaakt, die de astronauten inademen. Met elektrolyse worden de watermoleculen gesplitst in zuurstof en waterstof. De zuurstof wordt naar de cabinelucht geleid, de waterstof is onbruikbaar en wordt afgevoerd, de ruimte in.
Hoe kun je het beste douchen? Met stip op één blijft toch wel de temperatuur van het water. Niemand is echt fan van een koude douche, maar als je te heet doucht, strip je de huid van de natuurlijke oliën. Een warme (maar dus niet hete) douche kun je het beste gebruiken om je huid zoveel mogelijk te beschermen.