Vooral het eten van purinerijke voeding zoals kalfsvlees, spek, kalkoen, varkensvlees en eend leiden tot een verhoogd urinezuurgehalte. Daarnaast is alcohol ook verantwoordelijk voor een verhoging van het urinezuurgehalte door uitscheiding te verminderen en productie te verhogen.
Toch zijn er een aantal voedingsmiddelen die het urinezuurgehalte wel laten toenemen. Het gaat om spiervlees van met name rood vlees (van rund, varken en lam) en orgaanvlees. Vis (behalve vette zeevis, zoals paling en makreel), garnalen en kreeft zorgen ook voor een stijging in urinezuur.
Urinezuur is een normaal afvalproduct van je lichaam. Het wordt gemaakt van bepaalde eiwitten, zoals purine, die in ons lichaam aanwezig zijn. Purine komt voor in onze voeding, het meest in eiwitrijke voeding zoals (orgaan)vlees, bepaalde vissoorten en peulvruchten.
2 tot 3 liter per dag drinken. Doordat er meer urine ontstaat als je meer drinkt, voeren je nieren het urinezuur sneller af. Verdeel de drinkmomenten goed over de dag en avond. Drink het liefst water en thee en koffie zonder suiker.
Schoonmaakazijn. Azijn is een uitstekend middel om mee schoon te maken. Het nadeel is dat deze wel een poosje moet intrekken. Giet voor het slapen gaan een flinke scheut in de pot en laat het een nachtje weken. 's Ochtends kunt u met de toiletborstel de aanslag makkelijk verwijderen.
Urinezuur is een giftig afvalzuur dat wordt gevormd bij de stofwisseling van purines. Purines zijn stoffen die vrijkomen bij de afbraak van cellen in het lichaam. Tevens komen purines vrij bij de vertering van purinehoudend voedsel. Verhoging van de urinezuurproductie is erfelijk bepaald, daar kunnen we niets aan doen.
Tomaten en jicht
Circa 70% van de ruim 2000 mensen met jicht zegt dat bij hen bepaalde voedingsmiddelen een jichtaanval uitlokken. Het meest genoemd worden vis, schaal- en schelpdieren, alcohol en rund- en varkensvlees, gevolgd door tomaten. Van de mensen in deze studie zegt 1 op de 7 dat tomaten jicht uitlokt.
Zuur, base, purine
Basisch vormende voeding kan daarentegen onbeperkt worden gegeten. Basisch vormende voeding is bijvoorbeeld groenten, fruit, pompoen, banaan, komkommer, augurk, tomaat, aardappel, aubergine, selderij. Het valt daarnaast ook aan te bevelen matig te zijn met voeding die veel purine bevat.
Allopurinol verlaagt de hoeveelheid urinezuur in het bloed door de productie van urinezuur in het lichaam te remmen. Hierdoor neemt de kans op jichtaanvallen af. Allopurinol wordt gebruikt om het aantal jichtaanvallen te verminderen bij mensen die regelmatig jichtaanvallen hebben.
met enkele druppels citroensap, een schijfje citroen, of limonadesiroop), thee, koffie, magere melkproducten, tomaten- of groentesap, light frisdranken en bouillon. Magere zuivelproducten verlagen (mogelijk) de kans op het optreden van een jichtaanval. De uitscheiding van urinezuur wordt hierdoor aangespoord.
Wat betekent de uitslag? Bij gezonde mannen varieert de hoeveelheid urinezuur in bloed van 0,20 – 0,42 mmol/l en bij gezonde vrouwen vrouwen tussen 0,12 – 0,34 mmol/l.
In een relatief recent onderzoek(2) gedaan in 2011 is aangetoond dat er een duidelijke relatie is tussen magere zuivelproducten en een verminderde risico op jicht. Aangetoond is dat zuivelproducten ontstekingsremmende eigenschappen hebben waardoor het risico o acute jichtaanvallen lager wordt.
Zo leveren zuursmakende vruchten, zoals citroenen en sinaasappels, na vertering en stofwisseling toch een basenoverschot op. Ook is het niet zo dat zuur werkende voedingsmiddelen per definitie ongezond zijn. Zo leveren vis, granen en peulvruchten een zurenoverschot, maar dit zijn waardevolle voedingsmiddelen.
Het vermoeden is dat de anti-oxydant chlorogeenzuur voor verlaging van het gehalte urinezuur in het bloed zorgt en daarmee jichtvorming voorkomt. Chlorogeenzuur is overigens niet onverdacht. Het advies: mensen die jicht in de familie hebben en die koffie lekker vinden, moeten vooral doorgaan met koffie drinken.
Een gezond en gevarieerd eetpatroon volgens de Schijf van Vijf helpt om de kans op een jichtaanval te verkleinen. Wat voor soort brood je eet, maakt niet uit. Ook zuurdesembrood is een prima keuze.
Ontzurende kruidenthee is de meest effectieve thee om te drinken bij jicht. Kruiden in de ontzurende kruidenthee zorgen ervoor dat afvalstoffen aan zich worden gebonden. Dit bevordert de afvoer van de afvalzuren. Kruiden hebben een heilzame en reinigende werking.
Het lichaam zet fructose-glucosesiroop voor een deel om in urinezuur. Fructose-glucosesiroop zit voornamelijk in met suiker gezoete frisdranken. Het urinezuurgehalte van het bloed wordt nog extra verhoogd als het lichaam door versnelde celafbraak meer urinezuur produceert dan normaal.
Dieetadvies bij jicht
Ook gistrijke producten zoals Marmite vermijden. Varkensvlees, leverworst, tong, eend, kip, garnalen, heilbot, krab, kreeft, oesters, paling, schol, asperges, bloemkool, peulvruchten, soja(producten), sperziebonen, spinazie en champignons bevatten eveneens veel purine.
Bij een aanval van jicht helpen prednisolon en NSAID's even goed tegen de pijn. Een andere mogelijkheid is colchicine. NSAID's zoals diclofenac, naproxen of ibuprofen kunnen de pijn binnen 1 tot 2 dagen verminderen.
Uw nieren kunnen hun werk het beste doen als u veel (water) drinkt. Als u te weinig drinkt, kunnen uw nieren het urinezuur minder goed uitscheiden. Veel drinken is goed, maar dat geldt zeker niet voor alcohol.
Meestal hebben medicijnen tegen jicht meer invloed dan een purinebeperkt dieet. Tegenwoordig schrijven artsen een purinebeperkt dieet dan ook niet vaak voor. Toch is het mogelijk dat jouw arts dit wel adviseert. Bij zo'n dieet gebruik je geen of weinig purinerijke voedingsmiddelen, zoals vis, vlees en zeevruchten.
Beperk rood vlees, bewerkt(e) vlees en vleeswaren.
Een belangrijke bron van purines is vlees. Een hogere vleesconsumptie geeft een hoger risico op jicht. Gebruik daarom niet meer dan 300 gram per week en per dag niet meer dan 100 gram. Onder rood vlees valt: rundvlees, varkensvlees en lamsvlees.