Bij multinodulair struma bestaat de schildklier uit allerlei kleine knobbels. Struma zegt niets over hoe de schildklier werkt. Struma kan komen door een schildklierstoornis of door een tekort aan jodium.
Als u te weinig jodium binnenkrijgt, zwelt de schildklier op in een poging om voldoende hormonen te produceren. Medicatie – sommige medicijnen (bijv. amiodaron, interferon-alfa en lithium) kunnen een struma veroorzaken. Erfelijke factoren – sommige mensen hebben aanleg voor een vergrote schildklier.
drukkend gevoel in de hals. Soms ontstaat er heesheid. Het kan ook zijn dat u de verdikking in uw hals er storend uit vindt zien. Bij een versnelde werking van de schildklier zullen er ook klachten ontstaan zoals vermoeidheid, gejaagdheid en hartkloppingen.
Ook kan de straling ervoor zorgen dat een vergrote schildklier met meerdere knobbels kleiner wordt. Dit komt omdat de straling van het radioactief jodium een deel van de schildkliercellen vernietigt. Het radioactieve jodium verlaat uw lichaam binnen een paar dagen, vooral via de urine.
Stress heeft een grote invloed op het functioneren van het schildklierhormoon. Langdurige stress zorgt er namelijk voor dat er minder van het efficiënte T3 kan worden aangemaakt en meer van minder efficiënte Reversed T3 (rT3) wordt aangemaakt. Een teveel aan rT3 blokkeert dan de receptoren van het schildklierhormoon.
Snelle suikers kan je beter niet meer eten bij een trage schildklier. Ze zitten verstopt in onder andere snoep, koekjes, frisdrank, alcohol, witte rijst, wit brood maar ook honing, vruchtensap en gedroogd fruit. Deze voedingsmiddelen verhogen de kans op insulineresistentie.
De oorzaak van struma is moeilijk te achterhalen. Het komt vaker in families voor. Struma kan ook ontstaan door langdurig gebruik van sommige medicijnen (amiodaron, lithium) en bij jodiumtekort.
Een struma kan ontstaan door een tekort aan jodium in de voeding, maar dit komt tegenwoordig bijna niet meer voor in Nederland. Soms ontstaat een struma ten gevolge van een andere schildklierziekte, zoals een te traag werkende schildklier (Hashimoto) of een te snel werkende schildklier (ziekte van Graves).
Een struma is meestal niet gevaarlijk. De schildklier kan wel te snel werken, waardoor je gaat afvallen. Daar zijn gelukkig medicijnen voor.
De oorzaak van schildklierproblemen ligt meestal in de schildklier zelf. Heel soms ligt de oorzaak in de hypofyse, een klier in de hersenen die hormonen aanmaakt om de schildklier aan te sturen. Aandoeningen en geneesmiddelen (bijv. jodium en lithium) kunnen de schildklierfunctie ook beïnvloeden.
Te weinig schildklierhormoon leidt ook tot hartfunctiestoornissen, omdat de energievoorziening van het hart onvoldoende is, maar bovendien wordt het weefsel van het hart en bloedvaten stijver, waardoor de hartfunctie minder wordt en de bloeddruk kan oplopen.
Radioactief jodiumbehandeling
Bij sommige oorzaken van een zwelling van de schildklier kan gekozen worden voor bestraling met radioactief jodium. Zo wordt de schildklier een klein beetje bestraald, waardoor deze kleiner wordt en klachten kunnen verdwijnen.
Als u een vergrote schildklier heeft, dan kunt u dit in de hals zien of voelen. De schildklier kan helemaal gelijkmatig vergroot zijn (difuus) of onregelmatig (multinodulair). Het kan ook zijn dat er één of meerdere knobbels of zwellingen in de schildklier voelbaar zijn.
Bij het slikken beweegt hij met het strottenhoofd mee. De schildklier weegt tien tot twintig gram. Hij bestaat uit twee kwabben die verbonden zijn door een smalle brug en heeft daardoor de vorm van een vlinder.
Een struma hoeft vaak niet behandeld te worden. De meest voorkomende vorm in Nederland is het normaal werkende multinodulaire struma wat maar zelden behandeld hoeft te worden. Wanneer het struma niet in de weg zit en geen problemen geeft zoals slikklachten of druk op de luchtpijn, is behandeling niet nodig.
Een schildklierknobbel komt vaak voor en is vaak vanaf 1,5 centimeter in uw hals te voelen. Een schildklierknobbel is meestal goedaardig, maar kan ook kwaadaardig zijn.
Struma groeit meestal langzaam, in de loop van de jaren en vaak zonder klachten. Als er klachten ontstaan, zijn dat meestal hinder met slikken, piepende ademhaling (vooral 's nachts), een gespannen gevoel in de hals of een storende aanblik. Dit kunnen redenen zijn om het struma te laten behandelen.
Er bestaat geen medicijn dat de schildklier kan genezen. Het maakt niet uit of het tekort ontstaan is door de ziekte van Hashimoto, door een schildklieroperatie of door behandeling met radioactief jodium, de behandeling is hetzelfde. Je moet je hele leven schildklierhormoon gebruiken.
Vitamine D tegen schildklier-antistoffen
analyseerden daarom vorig jaar zes studies met in totaal 344 patiënten met een schildklierauto-immuunziekte 4). De resultaten laten zien dat suppletie met vitamine D zorgde voor significant lagere anti-TPO en anti-Tg titers (markers voor schildklierauto-immuunziekten).
Om je schildklier gezond en in balans te houden, is het belangrijk dat je voldoende vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Met name vitamine A, B6, B12, C, D, eiwitten, CoQ10, zink, ijzer en magnesium zijn belangrijk.
Voor mensen met een 'trage schildklier' is het van belang dat de stofwisseling gestimuleerd wordt en dat gebeurt met name bij krachttraining. Mensen die eerder een 'snelle schildklier' hadden, zijn juist gebaat bij duurtraining zoals hardlopen, zwemmen en fietsen.
Schildklier is vergroot of je voelt knobbel
Het kan ook zijn dat je een verdikking in je hals ontdekt, omdat deze zichtbaar of voelbaar wordt. Als de hele schildklier groter is dan normaal spreken we van struma. Als alleen een klein deel hard groeit, krijg je een knobbel (nodus).
De ziekte zelf herken je aan de plotse hevige pijn in de hals, ter hoogte van de schildklier, doorgaans samen met pijn in de nek. Je hebt koorts met of zonder koude rillingen en je voelt je algemeen onwel. Pijn bij het slikken en een hese stem zijn ook mogelijk.
Veel schildklierpatiënten kampen met psychische klachten: stemmingswisselingen, vergeetachtigheid, depressies of neerslachtige gedachtes.