Scheelzien is een afwijking aan de stand van de ogen, waarbij de ogen niet meer op hetzelfde punt gericht zijn. Het ontstaat meestal op kinderleeftijd, maar het kan ook bij volwassenen optreden. Als een of meerdere oogspieren minder goed werken, gaat het oog scheef staan. Er is dan sprake van scheelzien.
Doordat bij scheelzien via beide ogen een ander beeld binnenkomt, ontstaat dubbelzien (diplopie). De hersenen van kinderen tot 8 jaar zijn in staat om één van de twee beelden uit te schakelen. Het kind ziet dan niet dubbel, maar het oog dat uitgeschakeld is, verleert het kijken en wordt lui.
Dit ontstaat wanneer een kind voortdurend met één oog kijkt. Het andere oog wordt dan door de hersenen genegeerd om een dubbel beeld te voorkomen. Wanneer de ogen om de beurt scheel kijken is het risico op een lui oog klein, omdat beide ogen (en dus de hersenen) dan gestimuleerd worden.
Soms wordt het scheelzien hiervan minder erg, soms erger. Meestal zijn er een of meerdere oogspieroperaties nodig om de oogstand te verbeteren. Het is ook mogelijk dat de ogen jarenlang recht blijven staan, maar later weer geleidelijk gaan afwijken.
Scheelzien kan minder worden of weggaan door een bril of een operatie. Het is belangrijk om scheelzien vroeg te ontdekken en te behandelen. Dat kan voorkomen dat uw kind een lui oog krijgt.
Het is mogelijk dat de afwijking al langere tijd bestaat en dat er sprake is van een lui oog. Iemand die scheel kijkt, ziet geen diepte. Hierdoor kan het moeite hebben met afstanden en dieptes inschatten. De meeste mensen leren vanzelf hoe ze hiermee moeten omgaan.
Behandeling van scheelzien bij kinderen
Scheel kijken kan komen doordat uw kind niet scherp ziet. Uw kind kan dan een bril nodig hebben. De bril helpt uw kind om scherp te zien en met beide ogen dezelfde kant op te kijken. Soms is bij scheelzien een operatie aan de oogspiertjes nodig.
Vaak komt scheelzien op latere leeftijd door een slechter functionerende of uitgevallen hersenzenuw. De oorzaak hiervan kan bijvoorbeeld suikerziekte, een verwonding, een neurologische aandoening, vaatziekten of een hersenbloeding zijn. Hoe dit zich verder ontwikkelt en wordt behandeld, verschilt.
Een oogspieroperatie (of strabismusoperatie) verhelpt scheelzien of oogbewegingsafwijkingen. Hier leggen we u uit hoe de operatie in zijn werk gaat. De oogspieroperatie is een operatie aan de spieren die de ogen bewegen. Die spieren zijn normaal niet te zien, omdat ze onder het vlies van het oogwit zitten.
Gevolgen van scheelzien: kinderen en volwassenen
De gevolgen van scheelzien kunnen, afhankelijk van de leeftijd, bestaan uit dubbelzien (wanneer beide ogen niet op hetzelfde punt gericht staan) of het ontwikkelen van een lui oog (m.n. op kinderleeftijd).
Symptomen lui oog
Verminderd zicht, meestal aan één oog; Soms moeilijk diepte kunnen zien; Soms loensen of scheel kijken.
Scheelzien (strabismus) is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde punt gericht zijn. De aandoening ontstaat meestal op kinderleeftijd, maar kan ook bij volwassenen optreden. Scheelzien komt voor bij 2-5% van de kinderen.
Dubbelzien (diplopie) is het tegelijkertijd zien van twee beelden. Het kan optreden als met beide ogen gekeken wordt (binoculaire diplopie), maar dubbelzien met één oog (monoculaire diplopie) is ook mogelijk. De dubbele beelden kunnen naast elkaar te zien zijn, maar ook (schuin) boven elkaar.
Iemand die dubbel ziet zal vaak één oog dicht knijpen, een hand voor het oog houden of klagen over dubbelzien. Naast deze klachten kan men door het dubbelzien last hebben van onzeker bewegen, misgrijpen, misstappen of het verkeerd inschatten van afstanden.
Het luie oog is het oog waar uw kind niet mee kijkt. Het luie oog werkt wel, maar de hersenen van uw kind kiezen ervoor om alleen met het goede oog te kijken. Als uw kind het luie oog lang niet gebruikt, wordt het steeds moeilijker om met het luie oog nog goed te zien.
Als u plotseling met één oog niet kunt zien, mag u tijdelijk niet rijden. Uw hersenen hebben tijd nodig om te wennen aan kijken met één oog. Dit geldt ook als u één oog moet afdekken omdat u dubbelziet. Na minimaal 3 maanden mag u weer rijden.
Onderzoeken wijzen uit dat mensen met een lui oog meer kans hebben op slechtziendheid aan beide ogen. De risico's van de behandeling van het luie oog zijn: het ontstaan van een lui oog van het andere oog en het ontstaan of toenemen van scheelzien en dubbelzien.
Soms kan een lui oog ook gepaard gaan met duidelijk scheelzien. Als je als volwassene een lui oog hebt zal je zien dat dit oog waziger blijft zien dan het goede oog, zelfs al zet je voor het lui oog de perfect juiste bril.
Ogen laseren en leeftijd.
Een vraag die vaak terugkomt, is hoe oud men idealiter is bij een ooglaserbehandeling met de LASIK-techniek of andere technologieën. Samengevat moet de patiënt minstens 18 jaar zijn.
Bij latent scheelzien hebben de ogen de neiging tot scheelzien maar is dit niet zichtbaar. Pas bij vermoeidheid of ziekte kan dit worden opgemerkt omdat het moeite kost om de ogen recht te houden. Latent scheelzien komt op alle leeftijden voor.
Bel direct uw huisarts of de huisartsenpost als u opeens dubbel ziet. Dubbelzien kan komen door bijvoorbeeld een beroerte, druk op een zenuw of een zenuwziekte. Het kan zijn dat u snel behandeld moet worden door een oogarts of neuroloog. Ook bij scheelzien en staar kunt u dubbel zien.
Als deze ontwikkeling wordt verstoord, kan scheelzien optreden. De oorzaken van scheelzien bij kinderen zijn niet altijd duidelijk, maar waarschijnlijk spelen erfelijke en omgevingsfactoren een rol: Erfelijke aanleg. Oogheelkundige afwijkingen.
Enkele oorzaken van scheelzien kunnen zijn: een brilsterkte, een verminderde gezichtsscherpte of een oogspierverlamming. Zo'n verlamming kan bij de geboorte al aanwezig zijn of pas op latere leeftijd ontstaan. De gevolgen van scheelzien zijn afhankelijk van de leeftijd waarop het scheelzien ontstaat.