De meest voorkomende oorzaak van een hartstilstand is een hartinfarct. Een hartstilstand kan ook komen door andere hartproblemen. Bijvoorbeeld door een hartspierziekte, een ontsteking van het hart, hartfalen of (erfelijke) hartritmestoornissen. Af en toe komt een hartstilstand voor bij een gezond hart.
Signalen en symptomen van plotselinge hartstilstand. Het eerste en vaak enige symptoom van plotselinge hartstilstand is bewustzijnsverlies (flauwvallen) als gevolg van een tekort van bloed naar de hersenen. Op dat moment is er ook geen hart- of polsslag te voelen.
Je kunt hierbij ook zweten, braken of erg misselijk zijn. Daarnaast komen er ook minder duidelijke klachten voor bij een hartinfarct, zoals extreme moeheid, kortademigheid of duizeligheid. Deze komen iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Als het hart van het ene op het andere moment ophoudt met pompen, treedt al na enkele minuten de dood in – een plotse hartdood. De dood treedt niet in met het stoppen van het hart, maar bij het verlies van de hersenfunctie.
Iedereen kan thuis, op straat, op het werk en in zijn vrije tijd worden geconfronteerd met een hartstilstand. De kans dat dit een bekende van u is, is een kans van 6 op 10. Een hartstilstand komt altijd onverwacht. Het overkomt elk jaar 15.000 à 16.000 Nederlanders.
Met een hartaanval kunt u ernstige pijn op de borst of andere symptomen voelen. U blijft meestal wakker en kunt om hulp roepen. Bij SCD daarentegen zijn er geen tekenen dat er iets gaat gebeuren - u verliest plotseling het bewustzijn en kunt niet om hulp roepen. Het kan gebeuren als u wakker bent of als u slaapt.
1 jaar na de hartstilstand heeft ongeveer de helft nog last van vermoeidheidsklachten en ongeveer 30% heeft emotionele problemen. veel mensen kunnen na verloop van tijd hun werk weer hervatten. 1 jaar later is ruim 70% weer aan het werk, waarvan een deel wel minder uren werkt.
Oorzaak plotseling overlijden
De meest voorkomende oorzaak van een hartstilstand is een hartinfarct. Bij een plotse hartdood, bijvoorbeeld bij jonge mensen, moet er aan andere oorzaken worden gedacht. Vaak is de oorzaak van een hartstilstand bij iemand onder de 45 jaar een erfelijke hartziekte.
Duidelijke signalen
Het voelt alsof iemand een band om je borst snoert. Bij een hartinfarct gaat dit gevoel niet over. De pijn op de borst gaat vaak samen met: uitstralende pijn naar de armen, schouderbladen, hals, kaak of maagstreek.
Hevige of langdurige stress is een risicofactor voor hart- en vaatproblemen, zoals slagaderverkalking, hoge bloeddruk, vaatkramp, hartinfarct en hartritmestoornissen.
Een hartstilstand wordt veroorzaakt door ritmestoornissen in de hartkamer, kamerfibrilleren. Om ernstige gevolgen te voorkomen, moeten mensen met een groot risico op deze ritmestoornissen op tijd behandeling krijgen. Dit kunnen medicijnen zijn of een ICD, die het hart een schok toedient als de ritmestoornis optreedt.
De overlevingskansen tijdens een hartstilstand zijn klein. Onacceptabel klein. Gemiddeld overleeft maar 10% van de mensen een hartstilstand. Toch zijn de overlevingskansen in sommige gebieden bijna 30% en soms zelfs wel 50%.
Signalen hartinfarct
De meest voorkomende klacht bij een hartinfarct is een beklemmende of drukkende pijn midden op de borst. Deze pijn kan uitstralen naar bovenarmen, hals, kaak, rug en maagstreek. Je voelt je beroerd en de pijn kan samengaan met zweten, misselijkheid of braken.
De kans op een hartinfarct neemt toe als je ouder wordt. Voor je 35e komt een hartinfarct erg weinig voor. Mannen hebben tussen hun 55e en 65e een grotere kans op een hartinfarct dan vrouwen. Vrouwen zijn vaak ouder als ze een eerste infarct krijgen.
Soms treedt er een stil infarct op. Bij een stil infarct is op het hartfilmpje te zien dat er een hartinfarct heeft plaatsgevonden, maar de patiënt heeft er zelf helemaal niets van gemerkt. Bij vrouwen komt dit vaker voor dan bij mannen.
Elke dag sterven gemiddeld zo'n 13 mensen aan een hartinfarct: 8 mannen en 5 vrouwen. De gemiddelde leeftijd bij overlijden is 75 jaar bij mannen en 81 jaar bij vrouwen.
Bij een hartstilstand stopt het hart met kloppen en pompt het geen bloed meer rond door ernstige ritmestoornissen. En bij een hartaanval raakt een kransslagader van het hart verstopt. Een deel van het hart krijgt geen bloed, dus geen zuurstof meer.
Als je hartkloppingen hebt, haal je vaak veel te snel adem. Om controle te krijgen over die ademhaling is het goed ademhalingsoefeningen te doen. Zoek bijvoorbeeld een rustig plekje om controle te krijgen over je ademhaling en tot rust te komen. Probeer door je buik te ademen.
Ook andere lichaamsdelen bewegen na de dood nog langzaam, maar zeker. Het betekent dat een lijk na anderhalf jaar een heel andere positie kan hebben dan tijdens overlijden. De politie moet daar bij onderzoek rekening mee houden, vinden de Australiërs.
Na het overlijden begint het lichaam af te koelen; ongeveer 12 uur na het overlijden voelt het lichaam koud aan (het lichaam neemt de temperatuur van de omgeving aan).
Als er wordt gesproken over het schoonmaken na een overlijden of onopgemerkte dood, ligt de nadruk vaak op het risico van bloed overdraagbare ziekteverwekkers. Dit zijn ziektekiemen die in bloed leven en zeer veel ellende kunnen veroorzaken. Sommige van deze ziektekiemen worden bacteriën genoemd en anderen virussen.
Door een hartstilstand staat de bloedsomloop korte tijd stil. Hierdoor kunnen organen, waaronder de hersenen, beschadigd raken. Deze schade kan voor een deel herstellen, maar voor een deel ook niet. Ook de hersenen hebben een periode geen bloed en zuurstof gehad.
Na de reanimatie wordt de lichaamstemperatuur van de patiënt verlaagd om schade aan de hersenen en andere organen te beperken. Hierbij wordt de patiënt kunstmatig in slaap gehouden en zal de ademhaling geheel worden overgenomen.
Plotselinge dood is bijna synoniem aan plotselinge hartdood. Een Maastrichtse studie schat dat per jaar 1 op de 1.000 Nederlanders tussen de 20 en 75 jaar plotseling overlijdt. Dat zijn dus ongeveer 16.000 mensen per jaar.
Acuut infarct: U ervaart acute klachten. Stil infarct: U ervaart geen duidelijke (pijn)klachten. Op een hartfilmpje is te zien dat een hartinfarct heeft plaatsgevonden, terwijl u het niet heeft gemerkt. Een stil infarct komt vaker voor bij vrouwen.