Geschiedenis. Boter werd aanvankelijk op de boerderij geproduceerd. Een groot aantal methoden was in zwang maar de essentie was dat men de melk enige tijd (maximaal 72 uur) liet staan. Het melkvet kwam geleidelijk bovendrijven (de room) en werd afgeschept: het afromen.
Geschiedenis van boter
Boter is al eeuwenlang favoriet in Nederland. Zo vind je in veel receptenboeken uit de Gouden Eeuw (1600-1700 na Christus) verschillende gerechten terug met melk, boter en kaas als ingrediënt. Vooral in de steden at men in die tijd vaak een boterham met boter en kaas.
Ontleend aan het middeleeuws Latijnse butyrum.
Roomboter is een smeerbaar vet dat grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet, dus room, en een beetje water. Soms staat er grasboter op de verpakking. Grasboter is gemaakt van melk uit de periode dat de koeien in de wei lopen en vers gras eten.
Boter werd aanvankelijk op de boerderij geproduceerd. Een groot aantal methoden was in zwang maar de essentie was dat men de melk enige tijd (maximaal 72 uur) liet staan. Het melkvet kwam geleidelijk bovendrijven (de room) en werd afgeschept: het afromen. Wat overbleef was ondermelk.
Roomboter bevat zowel vitamine A, D en E, maar ook veel verzadigd vet en vormt daarom geen verstandige basis binnen een gezond voedingspatroon. Verzadigd vet wordt namelijk binnen onderzoeken in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes. Vandaar dat het ook wel wordt gezien als het ongezonde vet.
Consumenten aten een tijdlang minder boter omdat het slecht zou zijn voor de gezondheid, maar daar wordt nu genuanceerder over gedacht. Boter mag weer. Tegelijkertijd is de productie van boter afgenomen. Daarom staan de prijzen voor boter op dit moment op een hoog niveau.
Boter is het best smeerbaar op kamertemperatuur. Dus misschien moet je het pakje boter gewoon op het aanrecht laten liggen? Pas op, door contact met zuurstof kan de boter geel verkleuren en oxideren. Dat betekent dat je boter ranzig wordt, en da's niet lekker om te eten.
Boter, kaas en eieren ofwel kruisje-rondje staat bekend als een oud-Hollands spel. Het werd al in de eerste helft van de 20ste eeuw gespeeld maar toen heette het boter-melk-kaas en dan zei men er achter 'ik ben de baas'. Het is minimaal zo'n 80 jaar oud.
Rauwe melk is melk die rechtstreeks uit de uier van de koe komt en niet verhit is of op enige andere manier verwerkt. Van deze twee liter rauwe melk ga je zo'n 100 gram boter maken.
Het belangrijkste verschil tussen boter en margarine is dat roomboter gemaakt is van melk en margarine van plantaardige olie. Daardoor bevat boter voornamelijk verzadigd vet, terwijl margarine juist vooral uit onverzadigde vetten bestaat.
Boter is niet vegan. Boter wordt namelijk gemaakt van melk. Dit is vaak koemelk, maar er wordt ook boter gemaakt van geitenmelk.
Beste keuze
Het Voedingscentrum adviseert om dagelijks halvarine of margarine uit een kuipje te gebruiken. Roomboter bevat namelijk veel verzadigd vet. Ter vergelijking: roomboter bestaat voor 50% uit verzadigd vet, terwijl margarine voor 20% uit verzadigd vet bestaat en halvarine slechts voor 10%.
Eet je gemiddeld 2000 kcal per dag, is dit berekend op zo'n 22 gram verzadigd vet per dag, voor mannen ligt dt per 2500 kcal neer op zo'n 28 gram verzadigd vet per dag. Dir zou voor een vrouw neerkomen op zo'n 20 gram roomboter per dag.
Grasboter versus 'gewone' roomboter
Als je zoveel mogelijk van alle voordelen van boter wilt profiteren, kan je het beste ongezouten biologische grasboter kopen. Dit is een boter gemaakt van de melk van biologische koeien die met gras zijn gevoerd. Grasboter is veel rijker aan de vitaminen en mineralen, waaronder K2.
Zowel roomboter als margarine en halvarine bevatten vitamine A, D en E. Roomboter bevat alleen veel minder vitamine D dan halvarine en margarine. Mensen die roomboter dagelijks gebruiken op brood moeten erop letten dat ze voldoende vitamine D binnen krijgen uit andere voedingsmiddelen.
Je wordt niet ziek als je ranzige boter eet. Ranzige boter kun je nog wel goed gebruiken voor het bakken of braden. Bij verhitting verdwijnt de ranzige smaak namelijk. Boter kan ook gaan schimmelen.
Solo vloeibaar bevat 79% vet voor een optimale bakprestatie. Ideaal om te bakken, te braden en te koken. Het product wordt niet bruin in de pan, spat opvallend minder dan olie of echte boter en respecteert de smaak van al jouw ingrediënten.
Dat is een lichte prijsstijging, een jaar geleden was het 95 cent. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau GfK. Het gaat hier om alle verse melk: van biologisch tot A-merk of huismerk, halfvol of vol. De prijsstijging bedraagt 6,8 procent terwijl de gemiddelde prijsstijging in de supermarkt 4,6 procent is.
“Vooral de unieke smaak van boter is door consumenten herontdekt”, aldus van Belleghem. Gemiddeld eet een Europeaan slechts 4,5 kilogram boter per jaar. “Dat is een laag niveau en ik zie het eerder licht stijgen dan dalen in de komende jaren.”
Ondanks de gestegen energie-, kunstmest- en voerkosten als gevolg van de oorlog in Oekraïne, zou de marge op de inkoopwaarde van melk harder stijgen. Royal FrieslandCampina, de Nederlandse marktleider, betaalt melkveehouders op dit moment een garantieprijs van €60 per 100 kilo.
Sommige mensen houden simpelweg niet van de smaak van boter en als je het dan inderdaad niet eet is er kans op een vitamine tekort. Probeer dan in ieder geval zo veel mogelijk producten te eten waar de vitamines A, D en E wel inzitten en eventueel supplementen te gebruiken.
Verzadigde vetten verhogen het slechte LDL-cholesterol gehalte in het bloed. Te veel LDL-cholesterol in het bloed vergroot het risico op hart- en vaatziekten. Door de aanwezigheid van relatief veel verzadigde vetten, wordt aangeraden de consumptie van roomboter te beperken.
Roomboter is doorgaans vetter dan margarine, maar nauwelijks calorierijker. Voor afvallen hoeft het elkaar dus weinig uit te maken. Je moet dan ook margarine blijven smeren als je je prettig voelt bij chemische bestanddelen. Als je liever natuurlijke ingrediënten in je lijf stopt, kun je beter boter eten.