Mensen kunnen tonen horen van 20 tot 20.000 Hz. Dat is een enorm bereik, maar daarbinnen is het gehoor niet overal even gevoelig. Het beste horen we tussen 100 en 5.000 Hz. Dat is precies het spraakgebied.
Figuur 1: Laag- en hoogfrequent geluid (linker figuur) en hard en zacht geluid (rechter figuur). Het menselijk gehoor heeft een bereik voor geluidfrequenties tussen ongeveer 20 en 20.000 Hertz. Frequenties buiten dit bereik kan de mens niet als geluid waarnemen.
Op papier kan de mens toonhoogtes horen van 20 tot 20.000 Herz. Maar het bereik van je oren begint al snel af te nemen als je ouder wordt, zeker boven je twintigste. Als gehoorschade hebt opgelopen komen je oren ook minder ver.
Gehoorschade ontstaat doordat de trilharen in je oor beschadigd raken. Vanaf 80 decibel kan geluid schadelijk zijn. De trilharen raken overbelast en gaan kapot. Dat kan in één keer gebeuren als het geluid erg hard is.
Verlies van 20-40 decibel: licht gehoorverlies. Verlies van 40-60 decibel: matig gehoorverlies. Verlies van 60-90 decibel: ernstig gehoorverlies. Verlies van > 90 decibel: zeer ernstig gehoorverlies/doofheid.
Een verlies van minder dan 30-35 dB wordt een lichte slechthorendheid genoemd. Van 35 dB tot 60 dB wordt gesproken van matige slechthorendheid, van 60 dB tot 90 dB over ernstige slechthorendheid. Bij een gehoorverlies van meer dan 90 dB wordt meestal gesproken over doofheid.
Tekenen dat u mogelijk gehoorverlies hebt
U vindt het moeilijk om te horen bij achtergrondgeluiden. U vraagt mensen vaak om te herhalen wat ze hebben gezegd. U hoort niet goed wat mensen zeggen. U gaat akkoord of knikt tijdens gesprekken wanneer u niet zeker weet wat er wordt gezegd.
Elke 3 decibel erbij is een verdubbeling van het geluid, waardoor 83 decibel nog maar 4 uur per dag (of 20 uur per week) veilig is. En 86 decibel nog maar 2 uur per dag (of 10 uur per week). Geluid van 103 decibel kan je gehoor in minder dan 5 minuten beschadigen.
Indien men uitgaat van een aanvaardbare blootstelling aan 85 dB(A) gedurende 8 uur per dag, betekent dit dat bij een geluidsniveau van 90 dB(A) er na ongeveer 3 uur blootstelling al kans is op gehoorschade. Voor een geluidsniveau van 100 dB(A) is deze blootstellingstijd nog slechts 15 minuten.
Een decibel, afgekort als dB(A), is een maateenheid om aan te geven hoe hard een geluid is. Mensen kunnen geluiden horen tussen de 0 decibel en de 140 decibel. 0 decibel wil niet zeggen dat er dan geen geluid is, alleen kunnen wij mensen het niet horen.
U kunt eerst zelf een hoortest doen via internet of telefoon. Deze testen zijn minder betrouwbaar. Ze geven een grove inschatting van uw gehoor. Zorg dat u op een stille plek zit als u zo'n test doet.
Er is veel discussie geweest of een absoluut gehoor aan te leren en dus trainbaar is. Het lijkt erop dat een absoluut gehoor op volwassen leeftijd niet trainbaar is. Als het al trainbaar is, dan zou daarmee reeds op hele jonge leeftijd moeten worden begonnen, de leeftijd waaronder we ook een taal makkelijk leren.
Fluisteren bereikt ongeveer 30 dB en een normaal gesprek ligt ongeveer op 60 dB.
Het grote oppervlak weerkaatst de lagere tonen namelijk goed. 'Doordat ouderen grotere oren hebben, kunnen zij richting bepalen bij geluiden met relatief lage frequenties, terwijl jonge kinderen dat niet kunnen. ' Opa-oren hebben dus een functie, al compenseren ze het algehele gehoorverlies niet volledig.
Hoe luid is dit? Muziek die stiller is dan een gemiddelde van 85 decibel, gemeten over 15 minuten, vind je bv. in een praatcafé of restaurant, waar de muziek louter als achtergrond dient.
De oorzaken voor dit type gehoorverlies zijn veelzijdig. Voor het verlies van hoge tonen zijn veelal een hoge leeftijd en beschadiging van de haarcellen van het binnenoor door lawaai verantwoordelijk.
Geluiden vanaf 83 dB kunt u 8 uur per dag horen voordat er geluidsschade kan ontstaan, geluiden vanaf 86 dB 4 uur en zo verder. Ook geluiden onder de 120 dB kunnen het gehoor direct beschadigen, daarom is boven de 83 dB gehoorbescherming altijd aan te raden.
Het geluidsdrukniveau van hoorbaar geluid heeft een bereik van 0 dB (gehoordrempel, nauwelijks waarneembaar geluid) tot ca. 140 dB, met voor het menselijk gehoor een gevarengrens 90 dB, een schadegrens 105 dB en een pijngrens 120 dB.
Als je de afstand tot een geluidsbron verdubbelt neemt de hoeveelheid decibel af met 6 dB. Standaard wordt geluid op een afstand van 1 m gemeten. Als je dus op een afstand van 2 m van een gesprek van 50 dB zit, hoor jij maar 44 dB. Zit je op een afstand van 8 m, dan is dat 3 verdubbelingen.
Ook wetenschappers classificeren geluiden vanaf deze drempel als 'lawaai'. Tijdens het televisiekijken aan een normaal volume (70 decibel) wordt deze grens dus niet overschreden, maar een voorbijrijdende vrachtwagen (90 decibel) of de toeter van een wagen (110 decibel) zitten hier al aanzienlijk boven.
Zo hard mag de muziek
Zo mag het geluidsniveau overdag tot 50 decibel – db(A), 's avonds 45 decibel, en in 's nachts 40 decibel zijn. Geeft u als (horeca-)ondernemer of sportvereniging een feestje? En heeft u daarvoor een ontheffing via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV)? Dan mag de muziek harder.
Op de telefoons zit nu al een standaard gezondheidsapp. Deze wordt vanaf IOS 13 uitgebreid met informatie over hoe luid en hoe lang je als gebruiker naar muziek luistert. Je kunt dan zien of jouw volume 'te luid' of 'oké' is. Apple hanteert hiervoor als richting 80 decibel.
Volgens klinisch fysicus-audioloog Dyon Scheijen lopen mensen hierom vaak onnodig lang rond met gehoorklachten. 'Genezing is vaak niet mogelijk, maar we kunnen de meeste mensen echt helpen om beter te functioneren. ' 1,5 miljoen Nederlanders hebben een vorm van slechthorendheid.
Vaak is dit een proces wat geleidelijk verloopt en al begint vanaf het 20e levensjaar. De eerste klachten van slechthorendheid treden vaak pas op oudere leeftijd op. Het gehoorverlies begint vaak in eerste instantie op te vallen in situaties met achtergrondgeluid (een receptie of restaurant).
Mild gehoorverlies (26-40 dB HL): Moeite met het horen en/of verstaan van zachte spraak en fluisterspraak, van spraak van grotere afstand of van spraak in lawaaierige omgevingen.