Een jodiumtekort is lastig te herkennen omdat de symptomen erg generiek zijn: koude handen en voeten, een droge huid, droge en breekbare haren, breekbare nagels, haaruitval, een hese of krakende stem, vermoeidheid, lusteloosheid, traagheid in denken en handelen, een verhoogd cholesterolgehalte, spierzwakte en ...
Bij een ernstig tekort aan jodium gaat de schildklier langzamer werken en kan deze gaan opzwellen. Dit kan leiden tot vermoeidheid en gewichtstoename. Bij kinderen kan een jodiumtekort leiden tot een groeiachterstand en een verminderd leervermogen. In extreme gevallen kan er dwerggroei ontstaan.
Als je gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf met voldoende brood, zuivelproducten, vis en eieren krijg je genoeg jodium binnen. Ook in zeewier zit jodium, maar de hoeveelheden variëren sterk. Het gebruik van kelptabletten (zeewiertabletten) wordt daarom afgeraden.
Naast brood kun je jodium ook vinden in vis (zoals kabeljauw, makreel, tonijn, tong, zalm en haring), eieren, kaas, yoghurt en mosselen. Er zit zelfs een beetje jodium in andijvie en bananen. Maar de beste bron is zeewier! Zeewier zoals kombu bevat extreem veel jodium.
De gevolgen van te veel jodium
Bij sommigen zorgt een te veel jodium voor een overstimulering van de schildklier. Hierdoor produceert de schildklier te veel schildklierhormonen waardoor klachten als slapeloosheid, nervositeit, toename van eetlust en gewichtsverlies kunnen ontstaan. Dit noemen we hyperthyroïdisme.
In de schildklier zit normaal gesproken een grote voorraad jodium. Wie te weinig jodium binnenkrijgt, merkt dat dus vaak pas na enkele jaren. Je loopt kans op een jodiumtekort als je weinig of geen brood eet of brood zonder gejodeerd zout, zoals veel biologisch brood of een deel van het thuisgebakken brood.
Zuivel. De hoeveelheid jodium in zuivel verschilt sterk op basis van het jodiumgehalte in het veevoer en het gebruik van jodiumhoudende ontsmettingsmiddelen tijdens het melken. Met een schaaltje volle yoghurt of kwark van 150 gram krijg je gemiddeld zo'n 22 microgram jodium binnen.
Het innemen van de jodiumtabletten heeft boven 40 jaar geen beschermend effect. Maar geeft wel beperkte risico's op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Een uitzondering geldt voor zwangeren die ouder zijn dan 40 jaar.
Het beste jodium supplement is Biotics Jodium Vloeibaar. Biotics Jodium Vloeibaar is goedkoop en heeft een stabiel jodium gehalte van 75 microgram jodium per druppel. Je kunt met 1 of 2 druppels per dag je dagelijkse hoeveelheid exact regelen. Andere supplementen hebben een te hoog en/of te onstabiel jodiumgehalte.
Jodiumpillen moet je zo kort mogelijk na de blootstelling innemen. Na 12 uur heeft het weinig zin meer, behalve als de blootstelling aan radioactief jodium blijft doorgaan. Jodiumpillen slikken uit voorzorg is niet nodig, want ze werken snel.
Voor wie zijn de jodiumtabletten
Voor de volgende groepen zijn jodiumtabletten beschikbaar: mensen tot en met 40 jaar die binnen de eerste ring van een kerncentrale wonen; kinderen tot 18 jaar die 20 tot 100 kilometer van een kerncentrale wonen; zwangere vrouwen die maximaal 100 kilometer van een kerncentrale wonen.
Om het schildklierhormoon te kunnen aanmaken, heeft de schildklier jodium nodig. Jodium komt uit de voeding in het bloed. Vervolgens wordt het actief door de schildklier uit het bloed opgenomen. Dagelijks is zo'n 150 microgram jodium nodig voor een goed werkende schildklier (vanaf 9 jaar).
Jodium helpt om af te vallen
Het helpt de schildklier optimaal te werken en daardoor krijgen we meer energie zodat we ook meer vet kunnen verbranden. Kelp gebruiken voor het afvallen is dus effectief.
Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben. Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt.
Een te hoge inname van jodium kan de werking van de schildklier verstoren. Daarom is voor jodium een veilige bovengrens vastgesteld. Te veel jodium kan onder andere leiden tot schildkliervergroting of een overstimulering van de schildklier. Bij de meeste mensen hoeft een teveel aan jodium niet tot problemen te leiden.
Hoe lang werken jodiumtabletten na inname? Jodiumtabletten werken minimaal 24 uur. Een wolk met radioactief jodium zal dan in de meeste gevallen overgewaaid zijn. Hierna is het belangrijk om niet alsnog radioactief jodium binnen te krijgen, bijvoorbeeld via besmet voedsel.
Radioactief jodium kan onder andere door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Door jodiumtabletten met de werkzame stof kaliumjodide in te nemen, op het moment dat de overheid dit aangeeft, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium.
U kunt de jodiumtabletten kopen bij apotheken en drogisterijen bij u in de buurt (adviesprijs € 2,95). Zij kunnen de jodiumtabletten ook voor u bestellen. Een doosje bevat 10 tabletten. Dat is afhankelijk van de leeftijd voldoende voor 5 tot 10 kinderen.
Een paar cijfers: Bakkerszout bevat gemiddeld 58.000 mcg jodium per kilo (jozo-zout 21.000 mcg/kilo). 1 gram bakkerszout bevat dus 58 mcg jodium.