De meest voorkomende aanwijzing voor huidkanker is een verandering op uw huid, zoals een ruw plekje dat niet weggaat, een wondje dat niet geneest of een verandering in de kleur of grootte van een al bestaande huidafwijking, zoals een moedervlek. Niet alle vormen van huidkanker zien er hetzelfde uit.
Kan huidkanker jeuk of pijn geven? Huidkanker kan zeker jeuk of pijn geven. Wanneer verdachte plekjes blijven jeuken of pijn doen is het altijd raadzaam om deze plekjes aan uw huisarts of dermatoloog te laten zien.
Denk aan plekjes die binnen korte tijd ontstaan, bloeden, jeuken, een korstje hebben, of veranderen van vorm of kleur. Onderzoek je lichaam regelmatig op vreemde plekjes, bultjes of veranderende moedervlekken.
Sommige plekjes die jeuken kunnen huidkanker zijn. Actinische keratose en een plaveiselcelcarcinoom kunnen jeuken, basaalcelcarcinoom jeukt over het algemeen niet.
Let bij de controle vooral op de volgende plekken: nieuw ontstane rood-roze bultjes, soms met een ruwe korst erop. wondjes die niet goed genezen. bruine moedervlekken of bultjes die van vorm veranderen of meerdere kleuren krijgen (zoals bruin, zwart, rood, paars, blauw)
De meest voorkomende aanwijzing voor huidkanker is een verandering op uw huid, zoals een ruw plekje dat niet weggaat, een wondje dat niet geneest of een verandering in de kleur of grootte van een al bestaande huidafwijking, zoals een moedervlek. Niet alle vormen van huidkanker zien er hetzelfde uit.
Een vlekje, plekje of knobbeltje op je huid dat er anders uitziet dan normaal: Een bleekroze bultje dat ruw aanvoelt. Een bleekroze bultje met een schilferig wit plekje in het midden van het bultje. Een niet genezende, schilferige zweer, korst of wrat die zomaar bloedt.
Meestal zaait melanoom als eerste uit naar de lymfeklieren in de buurt van het melanoom. Soms zaait het melanoom uit naar andere organen. Bijvoorbeeld naar de longen, de lever, de hersenen of een andere plek op je huid.
Bij 12 van de 100 mensen met huidkanker gaat het om een melanoom. Bij een melanoom krijg je vaak plotseling een lichtbruine, donkerbruine of rode vlek op je huid. De vlek groeit snel. Of je hebt een moedervlek die ineens groter wordt en een andere vorm of kleur krijgt.
Vaak verdwijnen ze na een tot drie weken weer vanzelf, volgens het Huidfonds.
De kans dat u huidkanker krijgt wordt geschat op 5 tot 10%.
ABCDE-regel voor melanoom
Border/rand: de vlek of moedervlek heeft een onregelmatige grillige rand. Color/kleur: de vlek of moedervlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren. Diameter: de vlek of moedervlek is groter dan 5 millimeter. Evolving/evolutie: de vlek of moedervlek jeukt, bloedt of verandert.
Ongeveer 23.300 diagnosen huidkanker in 2022
In 2022 zijn ongeveer 23.300 nieuwe gevallen van huidkanker, exclusief basaalcelcarcinoom vastgesteld. Het betrof ongeveer: 8.050 nieuwe gevallen van melanoom: 4.050 mannen en 4.000 vrouwen (0,46 per 1.000 mannen en 0,45 per 1.000 vrouwen)
Kanker ontstaat vaak zonder dat je het in de gaten hebt. Gelukkig is het in sommige gevallen mogelijk om de ziekte op tijd op te merken. Dat vergroot de kans op een succesvolle behandeling. Daarom werkt KWF aan manieren om kanker beter en eerder op te sporen.
Het voorstadium van plaveiselcelcarcinoom heet actinische keratose en is een zonlichtbeschadiging van de huid. Dit uit zich meestal als ruw aanvoelende, schilferende huidafwijkingen. De plekjes zijn vaak lichtrood tot roodbruin gekleurd met een grijzig oppervlak.
Symptomen huidkanker
Symptomen zijn: jeuk, bloeden, zweren en veranderen van kleur van de huid. Ook kunnen zomaar nieuwe huidafwijkingen ontstaan of reeds aanwezige huidafwijkingen kunnen opeens veranderen.
Een melanoom ontstaat meestal in de pigmentcellen van de opperhuid. Dat kan op alle leeftijden gebeuren. Melanomen kunnen overal op de huid voorkomen, maar zij ontstaan het vaakst op delen van de huid die aan zonlicht worden blootgesteld. Bij vrouwen komen melanomen vaker voor op de benen; bij mannen vooral op de rug.
Let op atypische moedervlekken
Een (moeder)vlek is verdacht als deze een of meer van de volgende eigenschappen heeft: Asymmetrie: de vlek is niet symmetrisch in kleur of vorm. Border: de vlek heeft een onregelmatige, grillige rand. Color: de vlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren.
Met laserstralen scant de microscoop het verdachte vlekje op de huid en toont meteen op het scherm wat er precies aan de hand is met de cellen. Zo kan de dermatoloog heel precies vaststellen of het over een kwaadaardige tumor gaat en welke behandeling het meeste aangewezen is.
Tien jaar na de diagnose is ongeveer 90% van de patiënten met PCC nog in leven. Voor melanoom is er over de jaren een duidelijke verbetering in de overleving. De relatieve 5-jaarsoverleving is tussen 1991 en 2017 gestegen van 83% naar 92%.
Toch is het belangrijk ook een basaalcelcarcinoom grondig te behandelen. Wordt er niets aan gedaan, dan kan het dieper de huid ingroeien. Het kan dan de weefsels onder de huid aantasten, zoals kraakbeen en botweefsel, of doorgroeien naar andere belangrijke organen zoals het oog of de gehoorgang.
De bloedtest kan huidkanker al in een zeer vroeg stadium opsporen en zo de overlevingskansen van de patiënt aanzienlijk vergroten. “Patiënten bij wie een melanoom in een vroeg stadium gedetecteerd wordt, hebben tussen de 90 en 99 procent kans om nog vijf jaar in leven te blijven,” vertelt onderzoeker Pauline Zaenker.
In Nederland wordt per jaar naar schatting bij zo'n 3.500 mensen een melanoom vastgesteld. Voor de puberteit komt het melanoom uiterst zelden voor. Daarna kan het op elke leeftijd ontstaan, maar meestal bij mensen die tussen de 30 en 60 jaar oud zijn.
Van dertig Europese landen behoort Nederland bij de landen met de hoogste incidentie van melanomen. Nederland heeft op Noorwegen na de hoogste incidentie, zie onderstaand figuur. Ook de sterfte aan melanoom is in Nederland bovengemiddeld (vijfde van de dertig landen).