We noemen het een loyaliteitsconflict als een kind om wat voor reden dan ook een innerlijke strijd heeft, omdat hij/zij het gevoel heeft niet trouw te kunnen zijn of te kunnen blijven aan één van de ouders.
Beheers de conflicten
Maak zo min mogelijk ruzie. Als je toch ruzie hebt gehad, laat je kinderen dan zien dat je in staat bent om je onderlinge conflicten op te lossen. Praat erover dat het weer is opgelost. Langdurige conflicten na de scheiding zijn de belangrijkste oorzaak van loyaliteitsconflicten.
Een kind kan terecht komen in een loyaliteitsconflict. Simpel uitgelegd is een loyaliteitsconflict een situatie waarin een kind niet kan of wil kiezen tussen twee personen of hun wensen. Bij een scheiding wil een kind in feite trouw zijn en blijven aan beide ouders.
Gedrag van de controlerende ouder:
Uitsluitende negatieve informatie over de andere ouder delen met het kind. Met smoesjes het contact tussen het kind en de andere ouder beperken. Niet of moeizaam nakomen van de (gerechtelijke) contactregeling. Ex-partner niet informeren over het welzijn en de ontwikkeling van het kind.
Onzichtbare loyaliteit gaat spelen wanneer de ene ouder de loyaliteit aan de andere ouder niet erkent. Dit kan door het bestaan van de band te ontkennen, openlijk de andere ouder te bekritiseren en/of te diskwalificeren of door de jeugdige op te zetten tegen de andere ouder.
Een loyaliteitsconflict is een dilemma dat bij kinderen ontstaat als ze het gevoel hebben dat ze hun voorkeur moeten uitspreken voor een van de gescheiden ouders. Het is een innerlijk conflict dat ontstaat als het kind door loyaliteit naar de ene ouder voelt dat het een andere ouder te kort doet.
De eerste stap bij het oplossen van de gevolgen van parentificatie is je bewust te worden van de patronen die je onbewust aan het herhalen bent. Omdat je vaak al heel je leven in die patronen zit, kun je ze meestal zelf niet meer zien. Het zijn blinde vlekken voor je geworden.
Het gebrek aan contact tussen het kind en zijn ouder [1]
In het Engels noemt men dit het PAS syndrome (Parental Alienation Syndrome). In de praktijk is het PAS syndroom een gecontesteerd begrip en het syndroom is dan ook niet als dusdanig psychologisch erkend door de American Psychiatric Association.
Accepteer de keuze van je kind, en zeg tegen je kind dat het goed is. Geef je kind het gevoel en de boodschap mee dat je van hem/haar houdt. Maak duidelijk dat je kind altijd welkom is bij je. Geef je kind het gevoel dat hij/zij bij jou terecht kan en altijd naar je toe mag komen.
De raad adviseert berusting in de situatie om het kind (en de situatie) rust te geven. De raad adviseert het kind uit huis te plaatsen bij de verstoten ouder (of mogelijk eerst bij een derde, terwijl hulpverlening de band tussen het kind en de verstoten ouder tracht te herstellen).
In de rechtspraak, maar ook zeker in de media, wordt er steeds vaker gesproken over de termen ouderverstoting, ouderonthechting en parental alienation. Daar worden situaties mee bedoeld waarin een kind aangeeft minder of geen contact te willen met één van de ouders na scheiding.
Wat zijn de gevolgen van parentificatie
Depressie, burn-out, angststoornissen, gebrek aan zelfvertrouwen of zelfs persoonlijkheidsstoornissen kunnen het gevolg zijn van parentificatie. Het is van essentieel belang om parentificatie los te laten om hiervan te kunnen herstellen.
Van ouderverstoting is sprake als een kind een ouder, waarmee het kind voorheen een goede relatie had niet meer wil zien. Ouderverstoting is onderdeel van het beëindigen van de relatie tussen ouders. Soms manifesteert ouderverstoting zich pas jaren na de feitelijke scheiding.
Behalve de loyaliteit die ontstaat door de geboorte, voelen kinderen zich ook loyaal tegenover mensen die voor hen zorgen en hen opvoeden. Het is de zogenaamde “verticale loyaliteit”.
Het houdt in dat men zich houdt aan afspraken die gemaakt zijn, en het vertrouwen van een ander niet schaadt. Vooral als iemand de afspraken nakomt, terwijl de ander het niet kan controleren of hij daadwerkelijk de afspraak na is gekomen, spreken we van oprechte loyaliteit. Trouw en eerlijk zijn valt er ook onder.
In een gezonde moeder dochter relatie is er sprake van een liefdevolle verbintenis. Er is emotionele betrokkenheid en beide partijen gedijen goed in de relatie. Maar ook in gezonde relaties heb je weleens ruzie. Als ruzie echter vaak voorkomt, kan dit voor een verstoorde relatie tussen moeder en dochter zorgen.
De gevolgen van PAS kunnen voor het kind zeer ernstig zijn, van kleinere psychische klachten tot depressie, identiteitsproblemen, het niet kunnen aangaan van eigen relaties, angst, depressie, drugs- of alcoholmisbruik, valse inschattingen van de werkelijkheid, verwarring, laag zelfbeeld.
Ouderverstoting heet ook wel oudervervreemding of Parental Alienation Syndrome (PAS) genoemd en is eigenlijk een vorm van kindermishandeling. Een kind dat te maken krijgt met ouderverstoting kan hier vaak levenslang last van houden.
Ouderverstoting komt vooral voor bij vechtscheidingen. Eén van de ouders maakt de andere ouder (on)bewust zwart. Vaak maakt de moeder de vader zwart, maar andersom komt ook voor. Het achterliggende doel is dat het kind het contact met die ouder verbreekt.
Ouderverstoting is strafbaar volgens art. 279 en 300 Wetboek van strafrecht! Veel kinderen van verstoten ouders ontwikkelen op latere leeftijd zelf psychische en emotionele problemen.
Verwerk je emoties over de scheiding en zoek daar hulp bij als dat nodig is. Denk niet voor je kind maar aan je kind. Een scheiding samen goed regelen is de norm.
Slachtoffers van emotionele verwaarlozing en mishandeling hebben meer moeite om veilige, gezonde en liefhebbende relaties met anderen aan te gaan en kampen met een negatiever zelfbeeld. Ze zijn extra gevoelig voor sociale dreiging, uitsluiting en afwijzing.
1) Een gezonde ouder-kindrelatie verschaft de jeugdige doorgaans fysieke en emotionele veiligheid en geborgenheid: de ouder fungeert in de relatie als veilige basis van waaruit het kind de omgeving kan verkennen en waarop het altijd kan terugvallen.