Adolescenten met BPS hebben last van sterk wisselende en heftige emoties, soms afgewisseld met periodes van leegte of depersonalisatie. Ook kunnen ze intense verlatingsangst hebben en op grond hiervan zich vastklampen aan anderen, intense relaties aangaan, maar die dan ook weer plotseling verbreken.
Daarbij ontstaat borderline vaak in de leeftijd van 17 tot 25 jaar. Heftige emoties en snelle veranderingen passen bij die levensfase. De link met borderline wordt dan niet meteen gelegd.
Van pubers met borderline is bekend dat ze zich vaak heel boos voelen, of juist heel leeg. Ze ervaren de dingen in ieder geval heel intens of hebben te maken met plotselinge stemmingswisselingen. Soms lijkt het verband tussen aanleiding en emotie te ontbreken.
Mensen met borderline hebben vaak weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Ze zijn buitengewoon gevoelig voor opmerkingen die ze als kritiek ervaren. Ze twijfelen constant over wat ze zullen aanpakken en wat ze met hun leven willen. Mensen met borderline kunnen momenten van vervreemding hebben.
Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) lopen in hun leven telkens weer tegen teleurstellingen aan. Ze lopen steeds vast in werk, opleiding en/of relaties. Dat gaat vaat volgens een vast patroon. Ze maken een enthousiaste start en hebben in het begin hoge verwachtingen.
Mensen met borderline zijn vaak vrolijk en spontaan en kunnen ook nog eens heel charmant zijn. Meestal zijn mensen met deze stoornis intelligenter dan je denkt. Heb je een relatie met iemand met borderline of ben je zelf een borderliner met een relatie, dan vliegen de vonken ervan af.
Als je met iemand met borderline probeert te praten; vertel dan je verhaal in ik-vorm en betrek het verhaal op jezelf om te voorkomen dat je in een verwijtende sfeer komt. Probeer discussie te voorkomen. Als dat niet lukt, stap er dan zelf uit en benoem dit ook. Laat iemand zelf fouten maken en de verantwoording nemen.
Manipulatie wordt gebruikt om toch haar/zijn zin te krijgen. Een voorbeeld daarvan is het verwijt: 'Als je dit niet voor me over hebt (of kunt doen), wat stelt onze vriendschap dan nog voor?' Die manipulatie en wisselende stemmingen zijn er vaak de oorzaak van dat relaties niet lang standhouden.
“Mensen met borderline hebben geen vertrouwen in anderen, en evenmin in henzelf. Ze zijn heel slecht in 'mentaliseren': nadenken over gevoelens, overtuigingen en gedachten. Overtuigingen zijn bij hen daardoor heel rigide.
Wanneer iemand met een borderline persoonlijkheidsstoornis op enig moment zelf vader of moeder wordt , komt daar zelfs nog een risicofactor bij. Jong ouderschap is tenslotte een stressvolle periode die het mentaliserend vermogen van mensen onder druk zet: ze krijgen een nieuwe rol.
Borderline wordt veroorzaakt door een combinatie van biologische, psychische en sociale factoren. De belangrijkste biologische factor is aanleg. Impulsief gedrag, heftige emoties en stemmingswisselingen kunnen in aanleg aanwezig zijn. Dit heeft te maken met de verwerking van prikkels in de hersenen.
Voor het eerst is wetenschappelijk aangetoond dat een borderinestoornis succesvol te behandelen is en dat mensen er zelfs van kunnen genezen. Van de borderliners die gedurende drie jaar twee maal per week Schema Focused Therapy kregen, herstelde 52% volledig.
Jongeren met een persoonlijkheidsstoornis kenmerken zich door een star patroon in denken, voelen en handelen. Dit kunnen gedachtes zijn over zichzelf of over anderen. Ze voelen heel intens of ervaren juist geen gevoel te hebben. Vaak hebben ze problemen in de omgang met anderen.
Er is niet één soort borderline: de ernst en impact kunnen erg verschillen per persoon. Bij een milde vorm van borderline heb je wel last van angst en twijfels over jezelf, maar lukt het je vaak ook om goed te functioneren. Voor mensen met een zwaardere vorm van borderline is dit een stuk moeilijker.
Patiënten met een Borderline Personality disorder (BPD) hebben vaak moeite met het uitvoeren van dagelijkse taken in stressvolle situaties, bijvoorbeeld nieuwe informatie te onthouden of oude informatie te herinneren, in het bijzonder als zij dissociatie ervaren.
ADHD en bipolaire stoornis kunnen erg lijken op borderline, soms wordt de diagnose dan ook verkeerd gesteld. Verder kan borderline nog (ernstige) lichamelijke gevolgen hebben door het middelenmisbruik, het roekeloze rijgedrag, de vele wisselende seksuele contacten, vormen van automutilatie en suïcidaliteit.
Deze onvoorspelbare stemmingswisselingen duren vaak een paar uur en bijna nooit langer dan een paar dagen. Iemand met Borderline reageert vaak impulsief en dat kan leiden tot negatieve gevolgen zoals geldverspilling, alcohol- en drugsmisbruik, instabiele (seksuele) contacten of eetbuien.
Empathie-test
Mensen met borderline kunnen met beide moeite hebben – in elk geval slagen ze er niet in om op anderen te reageren met een passende emotie, en daarnaast hebben ze mogelijk ook moeite met het goed aflezen van intenties en emoties van de gezichten van anderen.
Er is geen speciaal geneesmiddel tegen borderline. Vaak krijg je medicijnen voor andere stoornissen. Die werken tegen sommige symptomen van borderline. Denk aan antipsychotica en antidepressiva.
Hoe sterk en hoe vaak dat wisselt, hangt af van hoe erg u er last van heeft. Net als bij andere stoornissen zijn er mensen met een milde of met een ernstige vorm. Gelukkig gaat het met de meeste patiënten na een tijd veel beter. Mensen leren beter met hun beperkingen om te gaan.
Leven met een borderline stoornis betekent vaak leven met een overweldigende innerlijke pijn, soms doet het zelfs lichamelijk pijn. Leegte, wanhoop en radeloosheid zijn vertrouwde begrippen, net als de ervaring om niet serieus gehoord te worden door andere mensen.
hebben een grote angst voor afwijzing, zijn explosief, hebben een slecht zelfbeeld, bedenken verhalen en scenario's in hun hoofd die niet overeenkomen met de werkelijkheid, kunnen liegen en manipuleren, kunnen anderen adoreren (en daarna weer intens haten), kunnen iemand claimen en veel druk op een relatie zetten.
Bij mensen met autisme ontstaat het zwart-wit denken vanuit hun enorme behoefte aan duidelijkheid. Zij willen graag weten wat er wanneer gaat gebeuren en hebben weinig op met veranderingen. Iemand met borderline daarentegen vindt het juist leuk zich in nieuwe dingen te storten. Hoe meer prikkels, hoe beter.
Een bipolaire stoornis heeft veel weg van een borderline stoornis, maar de twee persoonlijkheidsstoornis zijn wel verschillend. Een van de grootste verschillen is dat bij een bipolaire stoornis de stemmingsveranderingen een stuk langer duren (weken tot maanden) dan bij een borderline stoornis (uren tot dagen).