Het is de Grote boterbloem, Ranunculus lingua L., uit de Ranonkelfamilie. De forse planten zijn te vinden langs waterkanten en in rietlanden in laagveen en langs rivieren op matig voedselrijke bodems.
Grote boterbloem - Ranunculus lingua. Naamgeving (Etymologie): De naam boterbloem is vanwege de boterkleurige bloemblaadjes. Ranunculus is het verkleinwoord van het Latijnse rana (kikker). Ranonkels groeien vaak in of langs het water en in vochtige weiden, de plek waar veel kikkers voor komen.
Een goed signaal want boterbloemen zijn giftig. En dat verklaart meteen de soortnaam: scherpe boterbloem. Als de plant dood is en verdroogt, zoals in hooi, verliest het zijn scherpte en giftigheid.
Boterbloemen komen veel voor in paardenweiden. Ze zijn mild giftig maar paarden grazen er omheen omdat ze onaangenaam smaken. Wanneer de bloempjes gedroogd worden, verdwijnen de giftige stoffen bijna volledig. Daarom is hooi dat gedroogde boterbloemen bevat wel veilig.
Het zijn grote donkergroene, onbehaarde wat vettig aandoende bladeren, min of meer eirond en met een hartvormige voet. De onderkant is wat dofgroen van kleur. De holle bladsteel is van onderen rond en van boven een beetje uitgehold.
In tuinen en kleinschalige milieus is de Scherpe Boterbloem een drachtplant voor honingbijen, vlinders, hommels en heel wat soorten solitaire bijen. Ze halen er nectar en geel stuifmeel.
Het is trouwens niet gezond om ze op te eten want ze zijn giftig! Doordat ze een vreemde smaak hebben, laten de dieren ze algauw staan. Als de bloemen gedroogd zijn en zich in hooi bevinden, zijn ze niet meer schadelijk. De giftige stoffen zijn er namelijk uit verdwenen.
Boterbloemen (Ranunculus-soorten, zoals plantkundigen zeggen) zijn inderdaad giftig. De stof die hiervoor verantwoordelijk is, heet protoanemonine, een afgeleide van een andere stof die ranunculine heet (let op de naam). Bij dieren die ervan eten (runderen, schapen, varkens, honden...)
De soort is vaak aanwezig in graslanden, maar ook langs bospaden, en in milieus met sterk wisselende waterstanden en tijdelijke overstromingen. Kruipende boterbloem is ook talrijk aanwezig in verstoorde gebieden, zoals ruigten, bermen, oevers van poelen en vijvers, braakland, bouwland en tuinen.
Boterbloem: Symbool voor zelfrespect en stralende charme.
Boterbloemen worden in de ordentelijke tuin als onkruid beschouwd.
NDFF Verspreidingsatlas | Ranunculus lingua - Grote boterbloem.
De gewone dotterbloem (Caltha palustris) – April 2020
De volwassen dotterbloem is erg giftig en dus niet eetbaar.
De malse bladeren, bloemen en wortels zijn allen eetbaar, echter de stengels zijn het minst eetbaar. Het sap uit de stengels is licht giftig. Al met al kan de paardenbloem worden gerekend tot de wilde groenten. De bladeren zijn het hele jaar te gebruiken.
Je kunt boterbloemen verwijderen door de grond te schoffelen. De planten vormen dichte pollen die met een schep of spa diep moeten worden uitgespit. Het wat grotere onkruid kun je er met een drietand uittrekken. Daarnaast kun je de boterbloemen gewoon met de hand verwijderen.
Boterbloemen wijzen op zure grond en dus ook op een kalktekort. Als er veel boterbloemen in uw weide staan, kan u best een bodemonderzoek laten uitvoeren en in functie van dat advies aangepast bemesten en kalken. Afhankelijk van de zuurheid van de grond, kan je kalken in het voor- en najaar of enkel in het najaar.
De gehele plant is giftig maar vooral het sap is gevaarlijk bij consumptie. De kruipende boterbloem is vooral giftig voor vee; runderen, paarden, schapen, varkens,…. De plant wordt tijdens het grazen echter gemeden tenzij er een voedseltekort is.
Habitat: Scherpe boterbloem is een plant van vochtige, matig tot zeer voedselrijke graslanden. In weiland profiteert ze van het feit dat de meeste grazers haar mijden. Ook in gemaaide graslanden, vooral wegbermen, is het vaak een aspectbepalende plant.
De plant wordt 10-50 cm hoog en bloeit van april tot juli. De geribbelde bloemsteel gaat zonder een duidelijk verbrede bloembodem over in de vijftallige bloem. Deze bestaat uit vijf rechte, licht behaarde kelkbladeren en vijf botergele kroonbladen. De kroonbladen hebben in het onderste deel een lichtend nectar deel.
Boterbloemen wijzen op zure grond en op een kalktekort.
Met de gratis apps Plantifier en Plantnet kunt u snel te weten komen welke mooie plant u in het vizier heeft. Na verloop van tijd gaat u de bloemen en planten vanzelf herkennen en kunt u pronken met de opgedane kennis.