Laat de augurk of komkommer vervolgens volledig afrijpen, tot ze heel dik/groot en geel/bruin van kleur is. Snijd de vrucht dan open en oogst de zaden. Doe de zaden in een bakje water; loze zaden drijven, volle zaden zakken naar de bodem.
De komkommer is behoorlijk zacht. Als triffids liggen de zaden in slijm in hun holen ingekapseld. Doe het in een kom.
Zaadlijsten. Een komkommer bestaat voor het grootste deel uit water. Veel hiervan zit verstopt in de zaadlijsten met zachte, eetbare pitjes. Wil je een wat minder waterige komkommer, bijvoorbeeld voor in een wokgerecht of voor het maken van tzatziki, verwijder die zaadlijsten dan.
Je zaait komkommer binnenshuis voor. Ze kunnen namelijk niet tegen kou, maar ook omdat bijvoorbeeld muizen de zaden erg lekker vinden. Bovendien kunnen komkommerzaden ook heel slecht tegen natte grond (de zaden kunnen dan makkelijk rotten voor ze kiemen). De zaden kiemen bij kamertemperatuur binnen 1 tot 2 weken.
De meeste zaden oogst je in de nazomer. Je moet zaden oogsten niet te vroeg doen, ze moeten namelijk helemaal rijp zijn. Dat is meestal te horen aan het 'rammelen' als je ermee schud, zoals in de vruchtdozen van papavers en de zaadhulsjes van vingerhoedskruid. Of de toefjes laten heel makkelijk los.
De droogtijd is afhankelijk van de zaden, de gemiddelde droogtijd ligt tussen de drie en zes dagen. Laat ze liever een week te lang drogen dan een dag te kort. Te lang drogen kan geen kwaad, maar als de zaden vochtig blijven gaan ze schimmelen en zullen ze verrotten.
Je bewaart zaden, van welke soort dan ook, bij voorkeur donker, droog, en koel. Een mooie plaats vind ik zelf een kast op een onverwarmde slaapkamer op het noordenoosten, waarbij er geen zon op de kast kan schijnen. Warmte, zon(licht) en vocht zijn in principe funest voor een lange bewaarbaarheid van zaden.
In veel recepten staat dat je de zaadlijsten uit een komkommer moet halen. En dat komt omdat een komkommer wel voor 95% uit water bestaat.
Hard je planten de eerste week af door ze overdag buiten te zetten en 's avonds binnen te halen. Hou ongeveer 90 cm afstand tussen je vollegrond-komkommers en geef ze goed water. Je hoeft ze niet te geleiden (tenzij je niet veel plaats hebt). Ze vinden het prima om breed uit te groeien op de grond.
Bij tomaten kan je ook nog paprika, meloenen, pepers, en komkommers planten. Wel te verstaan als ze groot genoeg is .
Sterker nog: met een zelf geteelde komkommer loop je het risico van zaadlijsten en pitjes. Commerciële komkommers worden namelijk zaadloos geteeld. Toch hebben wij iets tegen pitloze komkommers. Niet omdat we zo graag komkommerpitjes tussen onze tanden vandaan flossen.
Hoeveel plakken je precies uit 1 komkommer haalt, hangt af van hoe dik je snijdt en hoe dik je komkommer is. De natte 'binnenkant' van de komkommer kun je hiervoor niet gebruiken. Maar niet weggooien hoor! Snijd het in blokjes en maak er bijvoorbeeld een lekkere salade van.
Halveer de komkommer over de volledig lengte en gebruik het scherpe stuk van een eetlepel om de zaadlijsten eruit te schrapen. Van de uitgeholde komkommers kun je vervolgens mooie halve maantjes snijden – staat ook weer leuk.
De zaden gaan ook kiemen in februari of maart als het bij jou binnen 20-22 graden is, maar de plant wil dan snel groeien en je moet toch wachten tot 15 mei om de plant in de volle grond/buiten neer te kunnen zetten. Zaai de zaden zo diep als ze groot zijn, 1 cm diep is helemaal prima.
De tijd tussen het zaaien en de rijping van de eerste vrucht bedraagt zo'n vijf weken. Ongeveer 2 weken daarna kun je een maand lang mini-komkommers oogsten.
Komkommers bevatten van nature een stof die erg bitter is, Cucurbitacin. Deze stof is meestal verdeeld over de bladeren en de stam van de plant, maar kan onder bepaalde omstandigheden in de komkommer terecht komen.
Je kunt per plant in een platte bak die niet te vol en goed verdeeld is wel 20 tot 25 komkommers per plant oogsten. Ook komkommers voor kasteelt zaai je wat eerder: begin tot half april binnenshuis (of bij goed weer in de kas maar let dan goed op nachtvorst!!).
Komkommers moeten net zoals tomaten in de volle zon staan. Dit wil zeggen: minimum 6u zon per dag (ongeacht of dit nu ochtend- of namiddagzon is). Daarnaast geef je ze best ook voldoende ruimte. Hoe dichter de bladeren bij elkaar groeien, hoe meer kans op ziektes.
Dieven en toppen
Om een stevige plant te krijgen, moet je hem in het begin veel toppen en nijpen. Knijp na de eerste vier bladeren de top eruit. Er groeien nu ranken uit, top deze na drie bladeren. De scheuten die hierna uitlopen, mogen blijven.
Komkommer invriezen
Komkommer bestaat voor 94% uit water. Hierdoor wordt hij papperig bij het ontdooien. Voor je komkommer invriest, moet je hem dus eerst blancheren, wokken, bakken of grillen. Na de bereiding kan je jouw gerecht met komkommer tot 12 maanden bewaren in de diepvries.
– Alles wat aan een houtachtige plant groeit is fruit. Komkommers groeien niet aan een houtachtige plant, maar aan een kruidachtige plant. Daarom wordt de komkommer als groente gezien.
Een augurk is een kleine komkommer. Met het verschil dat een augurk rauw niet lekker is. Daarom worden augurken ingelegd in azijn, eventueel met kruiden en/of suiker. Er zijn vele verschillende soorten augurken: van zeer klein (cornichons) tot heel groot (zure bommen).
Zaden kun je jaar na jaar gebruiken. Zelfs twee tot drie jaar na de uiterste houdbaarheidsdatum gebruik ik mijn zaden nog! Ik bewaar mijn zaden altijd zorgvuldig dubbelgevouwen en dichtgeplakt met plakband. Op die manier blijft de kiemkracht behouden, en kun je ze nog jaren gebruiken.
Zaadfabrikanten kiezen meestal een houdbaarheidsdatum van 1 tot 3 jaar en vermelden deze op de pakjes zaad.
Zaden blijven vaak lang goed
Zolang je ze maar op een droge, koele en donkere plek bewaart. Het beste is om ze in een luchtdicht afgesloten bakje te bewaren in de diepvries, zo behouden de zaden heel lang hun kiemkracht.