Tijdens de eerste twee levensjaren van een kind wordt de totale volume (de inhoud) van je hersenen maar liefst vier keer zo groot. Op zesjarige leeftijd is het hersenvolume al bijna net zo groot als van een volwassene. Vroeger werd gedacht dat de hersenen alsmaar groter en complexer werden totdat iemand volwassen was.
Alleen al tijdens de eerste maand na de geboorte neemt het aantal verbindingen tussen hersencellen toe van 15 biljoen naar 1000 biljoen (dat is een 1 met 15 nullen).
Als je kindje wordt geboren, wegen zijn hersenen ongeveer 250 gram. Dat is dan ongeveer 8 procent van zijn lichaamsgewicht. In de eerste 3 jaren groeien zijn hersenen dagelijks met gemiddeld 1 gram. Je kindje legt in deze periode heel veel synapsen aan.
De hersenen wegen ongeveer 1 tot 1,5 kilo. De massa en dichtheid van de hersenen zijn zo hoog dat de hersenen onder hun eigen gewicht in elkaar zakken als ze niet worden gesteund. Doordat ze drijven in het hersenvocht zorgt de opwaartse kracht (Wet van Archimedes) ervoor dat dit niet gebeurt.
Tussen de 20 en 25 jaar zijn de hersenen biologisch gezien volgroeid. De hersenen groeien niet meer, maar veranderen nog steeds. Tot op hoge leeftijd kunnen er nieuwe verbindingen in de hersenen worden aangemaakt.
Dat laatste proces wordt ook wel synapseliminatie of pruning (letterlijk 'snoeien') genoemd en gebeurt in ieder hersengebied op een ander moment. Het snoeiproces zorgt er voor dat de hersenen steeds efficiënter informatie verwerken, minder energie vragen en dat bepaalde hersengebieden zich specialiseren.
De ontdekking dat de hersenen doorgaan met het genereren van neuronen veranderde ons beeld van veroudering totaal. Want als er nieuwe hersencellen kunnen worden gemaakt, kunnen de hersenen zichzelf vernieuwen. Wel is de snelheid waarmee dit gebeurt cruciaal.
De Romeinse kok Apicius beschrijft banketten waar pauwentongen en papegaaienhersens als delicatesse worden geserveerd. Dat zijn hersenen vandaag niet meer. In België, Frankrijk en Italië tref je ze nog wel eens aan op een menukaart, maar in Nederland zijn ze een afvalproduct geworden.
En wat er precies pijn doet? Je brein zelf niet. Er zitten geen uiteinden van gevoels zenuwen in je hersenen die een signaal van pijn kunnen oppikken en doorgeven aan het gebied in je brein dat pijn verwerkt. Als je met een stokje in je hersenen zou roeren of er een stuk uit- snijdt, dan voel je daar niets van.
Nee, je hersencellen gaan niet dood van alcoholgebruik. Dat is een fabeltje. Het verandert wel de chemische samenstelling van je brein. Als je op regelmatige basis de neurochemie van je hersenen verandert, veranderen op den duur de eiwitten van de cellen.
1. De nummer één met de grootste hersenen is de potvis. Die zijn zo groot als een voetbal en wegen meer dan acht kilo! Het gehoorcentrum in het brein van een potvis is megagroot.
Je hersenen wegen ongeveer 1,5 kilogram. Je huid weegt ongeveer twee keer zoveel als je hersenen. Je hersenen bestaan voor 75% uit water. Je hersenen bestaan uit tientallen miljarden neuronen (zenuwcellen).
De huid weegt zo'n tien kilo en is daarmee het zwaarste menselijke orgaan. Elke cm2 huid bevat 200 zweetklieren, één meter aan bloedvaten, 500 zenuwuiteinden, 30.000 melatonine producerende cellen, 2000 talgklieren en 20 vetklieren.
Het is echter niet onmogelijk om je algemene kennis te verbreden en te verhogen. Je kunt bijvoorbeeld televisie kijken of gaan puzzelen. Je zou ook meer visolie kunnen consumeren of water drinken. Hier worden allerlei manieren genoemd om slimmer te worden en je kennis te verbreden.
Kinderen die toegang hebben tot voldoende gezonde voeding en goed onderwijs zijn doorgaans intelligenter. Daarnaast helpen bepaalde voedingsstoffen nog eens extra bij de ontwikkeling van de hersenen van je kind. Denk bijvoorbeeld aan Omega 3-vetzuren uit vis, walnoten of lijnzaad.
5Spelen stimuleert de intelligentie bij zowel kind als volwassene. Zo kan het spelen met blokken of 'kubusjedraaien' het ruimtelijk inzicht vergroten, trainen spelletjes zoals Mindpower en Memory het geheugen en kan het maken van kruiswoordpuzzels zorgen voor een grotere woordenschat.
Te lang te veel stress, of spanning, zorgt ervoor dat je hersenen minder goed functioneren. Hierdoor kun je bijvoorbeeld vaker dingen gaan vergeten, snel afgeleid zijn en gevoeliger zijn voor negatieve emoties. Dit is te voorkomen door je hersenen voldoende rustmomenten te geven.
Die plotselinge rem op actieve zenuwcellen kan zorgen voor klachten als desoriëntatie, verwarring en een tijdelijk verlies van het bewustzijn. Een klap op het hoofd bij contactsport is verraderlijk, menen de Australiërs.
Deuk in de schedel
Dan hoeven we u niet te behandelen. Is de deuk ernstiger, dan moeten we botstukjes in die de hersenen beschadigen recht zetten. Doen we dat niet, dan kan er een litteken in de hersenen ontstaan waardoor u epilepsie kunt krijgen.
Noten: ze zijn een bron van vitamine E, een antioxidant. Antioxidanten zijn stoffen die de beschadiging van (hersen)cellen tegengaan. Fruit: blauwe bessen, rode bessen, frambozen, … Deze gezonde snoepjes zijn niet alleen lekker, zomers fruit bevat ook antioxidanten.
Stress is slecht
Je eetgewoontes zijn dus belangrijk voor je brein, maar er is meer wat invloed heeft op de veroudering van je hersenen. "Stress is de hoofdoorzaak", zegt wetenschapsjournalist Mark Mieras. "Van deze crisis hebben een hoop mensen stress.
Dat vlees was als het ware de zuurstof van de evolutie van de mens. Niet alleen was vlees een veel meer geconcentreerde bron van energie dan groente en fruit, vlees bevat daarnaast ook bepaalde vetten die onmisbaar waren voor de ontwikkeling van onze gigantische hersenen.
'Iemand met hoge bloeddruk kan ook tientallen van die vlekjes hebben, en ook als het geen MS is, zijn witte vlekjes over het algemeen geen goed nieuws. Het zijn bloedvaten die moeite hebben om bloed naar een bepaald gebied te brengen.
Ongeveer 75% van de mensen met hersenschade herstelt in een bepaalde mate als ze de juiste behandeling krijgen. Naar schatting herstelt 25% uiteindelijk helemaal, 25% gedeeltelijk en nog eens 25% enigszins (Cox et al., 2004). 25% van de mensen met alcoholgerelateerde hersenschade herstelt - ondanks behandeling - niet.