Grensoverschrijdend gedrag komt vaak door machtsverschillen. De een heeft meer te zeggen dan de ander. Door machtsverschillen tussen mensen met een beperking en anderen te verkleinen, verminder je het risico op grensoverschrijdend gedrag. Soms kun je niets doen aan machtsverschillen.
Bij grensoverschrijdend gedrag brengt iemand een ander schade toe op fysiek, mentaal of emotioneel vlak. Dit uit zich bijvoorbeeld in seksuele intimidatie of zelfs seksueel misbruik, pesterijen, discriminatie of agressie. Grensoverschrijdend gedrag kan overal voorkomen, dus ook binnen organisaties en bedrijven.
Naast het opstellen van duidelijke gedragsregels omvat een goed beleid ten aanzien van ongewenst gedrag de aanwezigheid van een vertrouwenspersoon. Dit kan iemand van binnen de organisatie zijn, maar er kan ook voor worden gekozen om een externe vertrouwenspersoon aan te stellen.
Om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen, is het belangrijk om beleid hierop te ontwikkelen of juist je huidige beleid aan te scherpen. Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet ben je als werkgever verplicht te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van jouw werknemers.
Als je iemand wilt aanspreken op gedrag geldt dat het gedrag je dwars zit en je een uitgesproken mening hebt over wat de ander doet. “Dat is geen neutrale constatering, maar een normatieve opvatting” aldus Invloedexpert Linda Kluijtmans. “Je gaat dit gesprek aan met de intentie om het gedrag te veranderen.
Waar ligt de grens? Van Vlimmeren somt voorbeelden op van grensoverschrijdend gedrag: stalken, dreigen, intimideren, manipuleren, seksueel getinte opmerkingen maken én machtsmisbruik.
Slachtoffer grensoverschrijdend gedrag
Is er op uw werk geen vertrouwenspersoon? Vraag dan hulp en advies aan Centrum Seksueel Geweld of Slachtofferhulp Nederland. Als het ongewenste gedrag strafbaar is, kunt u aangifte doen bij de politie.
Ongewenst gedrag is gedrag dat als bedreigend, vernederend of intimiderend wordt ervaren. Het kan zich uiten in de vorm van seksuele intimidatie, discriminatie, pesten, agressie en geweld. Een werkgever dient beleid te voeren om ongewenst gedrag tegen te gaan.
Er zijn veel verschijningsvormen. Ongewenst gedrag kan uiteenlopen van pesten en treiteren tot intimideren, (verbale) agressie en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Ook een angstcultuur kan leiden tot ongewenst gedrag. Mensen durven zich niet uit te spreken en er gebeurt veel in de onderstroom.
Vaak is dergelijk gedrag zelfs niet kwetsend bedoeld en beseft de dader niet dat anderen er aanstoot aan nemen. Grensoverschrijdend gedrag op het werk wordt gedefinieerd als ongewenst of niet-wederzijds gedrag op de werkplek door een andere persoon.
Intimidatie is iemands gedrag beïnvloeden door hem angst aan te jagen door te dreigen met negatieve gevolgen. Deze gevolgen kunnen bijvoorbeeld lichamelijk geweld betreffen, maar ook andere negatieve gevolgen zijn denkbaar.
Bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen, zoenen tegen iemands wil, aanranding en verkrachting. Maar ook online ongewenst gedrag, zoals ongewenst versturen van seksueel getinte appjes, het tegen de wil van iemand doorsturen van seksueel getint beeldmateriaal en sextortion (iemand daarmee chanteren).”
Kruimelpad. Het is mogelijk dat plegers bij het uitkomen van feiten van seksueel verontrustend of grensoverschrijdend gedrag deze feiten gaan ontkennen of minimaliseren. Ga op zoek naar wat de dader nodig heeft om het gestelde gedrag niet meer te plegen. Beoordeel het gedrag, maar niet de persoon.
Slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag kunnen naast CAW's en 1712 terecht bij: Zorgcentrum na Seksueel Geweld: slachtoffers van seksueel geweld, zoals verkrachting of aanranding, kunnen dag en nacht terecht in de drie centra.
Er is sprake van pesten indien één of meerdere collega's of leidinggevenden herhaaldelijk intimiderend, kleinerend of ander ongewenst gedrag vertonen tegenover u. Belangrijk is hierbij dat het gedrag zich herhaald in de tijd. Een eenmalige gedraging kan niet gezien worden als pesten.
Wie als kind is gepest, kan de gevolgen pesten op latere leeftijd vaak nog voelen. Als een van de gevolgen pesten een trauma is, kan het je leven nog lange tijd kleuren. Een van de gevolgen pesten is een laag zelfbeeld. Je kunt je soms zo waardeloos voelen dat je niet meer wilt leven.
Hieronder vallen alle vormen van verbaal pesten (uitschelden, roddelen, beledigende grapjes of bijnamen etc.), en tevens ander gedrag dat leed bij de ander kan berokkenen zoals indirect dwarsbomen, zwartmaken bij anderen, saboteren, uitsluiten, isoleren of op een andere wijze stigmatiseren.
Morele pesterijen manifesteren zich in eenzijdige gedragingen, woorden, intimidatie, handelingen, gebaren en (cyber)berichten met volgende effecten (doelbewust of niet!): de persoonlijkheid, waardigheid of de fysieke of psychische integriteit van een persoon worden ondermijnd. iemands job komt in gevaar.