Je kunt ook te vroeg gaan slapen
En bij mensen die tussen 23.00 en middernacht naar bed gaan, is de kans 12 procent groter. Ook vroeg gaan slapen – voor 22.00 uur - gaat gepaard met een verhoogd risico van 24 procent.
Het optimale slaapritme loopt van 10 uur 's avond tot 6 uur 's morgens. Ons bioritme volgt en loopt gelijk aan het opgaan en ondergaan van de zon. Het beste en meest ideale tijdskader om te gaan slapen tussen 8 en 10 uur 's avonds.
Wij hebben een indicatie van bedtijden voor pubers voor je op een rijtje gezet: 12-15 jaar: tussen 21:00 uur en 21:30 uur. 15-17 jaar: tussen 21:30 uur en 22:00 uur. 17-18 jaar: tussen 22:00 uur en 23:00 uur.
Zo is één uur voor de meeste veertien- en vijftienjarigen een heel acceptabele tijd en gaan oudere tieners minstens tot twee á drie uur uit (zie tabel). Die tijd wordt doorgaans (47 procent) in overleg met het kind vastgesteld volgens de 'schippermethode': onderhandelen en een beetje water bij de wijn doen.
Uit onderzoek blijkt dat de aanbevolen hoeveelheid slaap 8 uur is voor mensen van 18 tot 21 jaar en 7 uur per nacht voor volwassenen boven de 21 jaar. Volgens Volksgezondheid slaapt 90% van alle volwassen Nederlanders binnen de aanbevolen duur van 7-9 uur.
'Dat hangt af van twee dingen: hoeveel slaap je nodig hebt, en of je een ochtend- of een avondmens bent', zegt slaapexpert en oprichter van Shleep Els van der Helm. 'Maar vijf uur is zelfs voor een ochtendmens wel erg vroeg. Natuurlijk wakker worden, dus niet van een wekker, is het beste.
Ze zijn gezonder
Uit onderzoek onder 51 studenten die een week lang een eet- en slaapdagboek bijhielden, blijkt daarnaast dat mensen die vroeg opstaan vaak een lagere BMI hebben, omdat ze minder vaak het ontbijt overslaan. En hierdoor minder neiging hebben overdag of 's avonds te gaan snacken of ongezond te eten.
Waarom vroeg opstaan gezond is
Finse wetenschappers ontdekten dat ochtendmensen gezonder eten, waardoor hun afvalpogingen sneller vruchten afwerpen. Mensen die laat opstaan, eten daarentegen vaak meer suiker, minder eiwitten en hebben bovendien een grotere kans op hart- en vaatziekten.
9-10 jaar: 20.00 - 20.30 uur. 11-12 jaar: 21.00 uur. 12-13 jaar: 21.00 - 21.30 uur. 14-15 jaar: 21.30 - 22.00 uur.
De Nederlanders gaan gemiddeld om 12:07 slapen en staan na 7:30 op, wat neer komt op gemiddeld 7,5 uren per nacht.
Wat bleek? De mensen die om 22.37 naar bed gaan voelen zich de volgende dag het meest energiek en uitgerust. De precieze tijd hangt natuurlijk wel samen met hoe laat je op moet staan, maar met acht uur slaap kom je uit op 6.37. Voor de meeste mensen die van negen tot vijf werken een prima tijd om op te staan.
Door de cortisol (stresshormoon) in je lichaam zal je dus wakker worden. Als je dan rond 3-4 uur wakker wordt gaan we vaak kijken hoe laat het is. Deze lichtbron zorgt naast je alertheid dat je brein een seintje krijgt voor een nieuwe dag.
Stap 1: Ga op uw rug liggen, maak uw hoofd leeg, sluit uw ogen en adem diep in en uit. Stap 2: Span uw spieren nu lichtjes aan, houd dit een paar seconden vast en ontspan ze weer. Zorg er wel voor dat u niet al uw ledematen tegelijkertijd aanspant, maar doe dit in stapjes.
Oorzaken van het probleem te vroeg wakker worden
Door de verhoogde alertheid en je bezige brein zal je lijf de neiging hebben je al vroeg wakker te maken. Eigenlijk net als bij een kind die de volgende dag jarig is. Die staat ook gerust al om 5:00 uur naast bed omdat er gefeest gaat worden en hij/zij kadootjes krijgt.
Niet kunnen slapen als je vroeg op moet
Slaapangst is een andere oorzaak die vaak voor slaapproblemen zorgt. Mensen die last hebben van slaapangst kunnen niet slapen wanneer ze weten dat ze vroeg op moeten staan. Zij zijn bang dat ze door de wekker heen slapen en daardoor hun verantwoordelijkheden niet kunnen nakomen.
Hoeveel uur slaap een volwassenen nodig heeft: 7-9 uur
Een volwassenen heeft minimaal 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig. Naarmate je ouder wordt neemt de kwaliteit van je slaap af. Volwassenen brengen minder uren in diepe slaap door en worden 's nachts sneller wakker.
Porders waren mensen die voor dag en dauw opstonden en volgens een vaste route mensen wakker maakten. Dat deden ze door met lange stokken tegen deuren en ramen te 'porren'. Pas toen in het begin van de twintigste eeuw wekkers goedkoper en betrouwbaarder werden verdween dit beroep weer.
Die moeite met opstaan heeft vooral te maken met ons slaapritme. Ons lichaam weet heel goed wanneer het moet gaan slapen en wanneer het tijd wordt om wakker te worden. Tenminste, zolang er geen sprake is van vervelende verstoringen.
"Of je een avond- of ochtend mens bent is genetisch bepaald, net als de slaapduur die je nodig hebt", vertelt hij aan EditieNL. "Je kunt door simpelweg eerder op te staan dan ook niet een ochtendmens worden. Dat je eerder opstaat betekent niet dat je ook evenredig eerder gaat slapen."
Maar als ze ouder worden veranderen hun hersenen ook, waardoor ze moeilijker in slaap vallen. Ook is er natuurlijk tijd nodig voor huiswerk, sport en een beetje niksen. De perfecte starttijd ligt dus uiteindelijk rond half tien. Een uur later dan nu.
'Wanneer je twee uur slaapt zit je op het juiste moment van het circadiane ritme. In de eerste periode van dat ritme kom je in een diepe slaap terecht, en daarin breek je adenosine het snelst af. Na twee uur slaap heb je al meer dan 50 procent afgebroken.
Mensen die een hele nacht wakker blijven presteren nogal altijd beter dan personen die elke nacht minder dan zes uur slapen. Dit hebben wetenschappers van de universiteit van Pennsylvania ontdekt. De wetenschappers lieten proefpersonen twee weken lang vier, zes of acht uur per nacht slapen.
De extra uren die je creëert door 's nachts hooguit 3 à 4 uur te slapen zijn extra waardevol. Het is namelijk geen lastige opgave om deze tijd nuttig te besteden. Omdat je veel vroeger dan normaal bent opgestaan en haast als enige wakker bent, kun je volledig ongestoord je gang gaan.