Je ferritinegehalte is grotendeels genetisch bepaald, dus je hebt er niet veel invloed op. Toch kan een aanpassing in je voedingspatroon soms helpen het gehalte op peil te houden. In bepaalde voedingsmiddelen zit veel ijzer zoals vlees, vis, aardappelen, groenten, bonen, peulvruchten en granen.
Het is belangrijk te weten dat ferritine ook verhoogd kan zijn in andere gevallen, bijvoorbeeld bij infecties, ontsteking van de lever, leververvetting of overgewicht. In die gevallen wijst een verhoogd ferritine niet op overtollig ijzer in het lichaam.
Eet en drink bij de maaltijden geen fruit en vruchtensappen en gebruik niet meer dan 2 stukken fruit per dag en tussen de maaltijden door. Het lichaam neemt namelijk meer ijzer op wanneer uw maaltijd vitamine C bevat. Gebruik geen voedingssupplementen, deze bevatten vaak veel vitamine C en ijzer.
Er bestaat geen behandeling die primaire hemochromatose kan genezen omdat de erfelijke aanleg niet genezen kan worden. Er bestaat echter wel een behandeling die ijzerstapeling tegen gaat. Dit is aderlating. Aderlating is het aftappen van bloed, waardoor het overtollige ijzer in het bloed het lichaam kan verlaten.
Sommige hemochromatosepatiënten met een matig verhoogd ferritinegehalte kunnen toch vervelende klachten ontwikkelen, zoals gewrichtsklachten. Anderen hebben soms een zeer hoge ijzerstapeling (bijvoorbeeld een ferritinegehalte van 3000 ug/l), maar ontwikkelen juist weinig klachten.
Op zoek naar écht ijzerrijk fruit? Ga dan voor gedroogd fruit: dadels, vijgen en rozijnen. Maar ook vers fruit kan veel ijzer bevatten: watermeloen, zwarte bessen, abrikozen, perziken en pruimen.
Rooibosthee en ijzeropname
Loop je het risico op een laag ijzergehalte dan moet je oppassen met (groene) thee. Thee remt namelijk de opname van ijzer uit de voeding of uit supplementen. In vergelijking met gewone thee heeft rooibos minder nadelig effect op de opname.
Voorbeeld daarvan is zwarte thee, vanwege de polyfenolen en volkorenbrood dat stoffen (fytaten) bevat die ijzer binden en zo voorkomen dat het lichaam ze opneemt.
brood, rijst/ pasta, groente, peulvruchten, noten en zaden.
Ferritine is een eiwit dat zorgt voor de binding van ijzer bij de opslag in de lever en het beenmerg. Er is altijd een kleine hoeveelheid ferritine in het bloed aanwezig; dit is een maat voor de hoeveelheid ferritine (en dus de hoeveelheid ijzer) in de lever en het beenmerg.
Te veel ijzer in de lever kan leiden tot een vergrote lever, leverfalen, leverkanker of levercirrose (littekenweefsel in de lever). Een teveel aan ijzer in het hart kan een onregelmatige hartslag en hartfalen veroorzaken. Bij ijzerstapeling in de alvleesklier is er kans op diabetes.
Te veel ijzer kan schadelijk zijn voor de lever. Hierdoor neemt mogelijk de kans op leverkanker, hart- en vaatziekten en diabetes type 2 toe. Bij het slikken van meer dan 45 milligram ijzer per dag, kunnen acute maagdarmproblemen optreden zoals misselijkheid, overgeven en diarree.
Gebleken is dat als de diagnose wordt gesteld bij een ferritinewaarde lager dan 1000 ug/l er een minimaal verhoogd risico is op levercirrose. Boven deze waarde loopt het risico op een toekomstige levercirrose op (met de grootste kans als er tevens sprake is geweest van fors alcoholgebruik).
In de meeste voedingsmiddelen komt ijzer voor, maar ze bevatten niet allemaal evenveel ijzer. Varieer daarom goed in uw voeding. Een aantal producten zijn heel belangrijk voor de dagelijks benodigde hoeveelheid ijzer. Dit zijn vlees, vis, ei, brood, aardappelen en groente.
Groene rooibos is namelijk gezonder dan rode rooibos. Door de minimale bewerking van groene rooibos houdt deze theesoort veel natuurlijke voedingswaarden. Groene rooibos heeft bijvoorbeeld ruim twee keer zoveel polyfenolen dan andere theeën en bevat meer antioxidanten dan rode rooibos.
De beste rooibosthee is de een Rooibos Long Cut Super grade. De populariteit heeft grote gevolgen voor de beschikbaarheid. Rooibos is bijvoorbeeld een zeldzame plant omdat het alleen in een specifieke regio in Zuid-Afrika groeit.
Noten en zaden
Amandelen, cashewnoten, hazelnoten, paranoten, pinda's, pistachenootjes, walnoten en zonnebloempitten zijn rijk aan ijzer.
De bepaling van ferritine is een goede test om een ijzertekort vast te stellen. IJzertekort kan ontstaan door overmatig bloedverlies, onvoldoende ijzer in de voeding of onvoldoende opname van ijzer (uit de voeding) in de darmen. Klachten die passen bij bloedarmoede zijn moeheid, kortademigheid en duizeligheid.
U kunt weer naar huis als u zich goed voelt. U kunt zich na de aderlating wat duizelig voelen. Dit komt doordat de bloeddruk tijdelijk iets kan dalen door het bloedverlies. Zweten of moeheid kan ook voorkomen.
Aanmaak van rode bloedcellen
Rode bloedcellen ontstaan in je beenmerg. Een rode bloedcel leeft ongeveer 3 maanden. Daarom maakt je beenmerg de hele tijd nieuwe rode bloedcellen aan. Om hemoglobine aan te maken (zie verder), heeft je lichaam ijzer nodig.