Kort gezegd is assertief communiceren zeggen wat je bedoelt. Je maakt duidelijk wat je voelt en wilt, zonder de ander daarbij op z'n teentjes te trappen.
De eerste stap om assertief te worden is vaststellen wat je echt belangrijk vind en nodig hebt in plaats van automatisch mee te gaan in wat anderen van je verwachten. Zorg er voor dat je weet wat je wilt. Als je dat hebt vastgesteld voor jezelf is het makkelijker om daar duidelijk over te zijn naar anderen.
Volgens Van Dale betekent assertiviteit 'zelfbewust', 'zelfverzekerd' en 'jezelf durven zijn'. Maar waar assertiviteit vooral om gaat, is dat je voor jezelf opkomt in de relatie met anderen. Door je eigen belangen en grenzen in gaten te houden en indien nodig te bevechten: zo zeg je nee.
Vaak durven mensen hun mening niet te zeggen omdat ze denken voor een ander. Wat er achter zit is vaak een angst voor afwijzing en tal van aannames en beschouwingen die in de meeste gevallen nergens op gebaseerd zijn.
Als je niet voor jezelf opkomt en steeds maar ja zegt tegen alle mensen in je omgeving, dan gaat het uiteindelijk mis. Een gebrek aan assertiviteit kan bijdragen aan het ontwikkelen van klachten als burn-out of depressie omdat het erg vermoeiend is om jezelf alsmaar weg te cijferen.
Laat iemand uitpraten
Assertief communiceren, betekent ook: luisteren. Luister naar wat een ander te zeggen heeft, totdat hij of zij klaar is met het hele verhaal. Als je de ander interrumpeert, ook al heb je voor je gevoel belangrijke informatie, dan vind jij je eigen verhaal belangrijker dan dat van een ander.
Onder assertief gedrag vallen verschillende aspecten zoals je grenzen aangeven, voor jezelf opkomen en je gevoel uiten. Assertief zijn wordt gezien als een positieve gedraging. Daarom willen veel mensen assertief gedrag vertonen.
De kern van assertief gedrag is dat je voor jezelf durft op te komen, je eigen mening en je gevoel durft te uiten zonder je schuldig of onzeker te voelen en zonder daarbij de belangen van je gesprekspartner onnodig te schaden.
Wanneer je iemand vraagt wat assertiviteit is, dan krijg je meestal het woord 'zelfvertrouwen' als antwoord. Maar het is meer dan dat. Assertief zijn betekent eigenlijk opkomen voor jezelf met respect voor de andere.
Ga het gesprek aan (vanuit 'ik'-perspectief) In contact komen met je gevoel lukt het best als je dicht bij jezelf blijft. Maak dus niet zozeer verwijten naar een ander toe, maar leg de focus op jouw gevoel. Benoem wat jij vervelend, kwetsend of verdrietig vindt en wat dat met jou doet.
Definities die `meeloper` bevatten:
(m.) Uitspraak: [`melopər] Verbuigingen: meeloper|s (meerv.) iemand die onkritisch anderen navolgt in gedrag of denkbeelden Voorbeeld: `Een handjevol actievoerd...
Je wordt overweldigd door de woorden van een ander, waardoor je met je mond vol tanden staat. Je mist de communicatieve vaardigheden om direct op de juiste manier te reageren. Vaak bedenk je pas achteraf wat je op dat moment had moeten zeggen.
Als je assertief gedrag vertoont kom je op voor jezelf, maar je houdt tegelijkertijd ook rekening met de belangen en gevoelens van anderen. Je geeft aan wat je wel en niet wil vanuit je eigen behoeften. Op tijd voor jezelf opkomen is proactief en dus goed.
Niet assertief (of ook wel subassertief of manipulatief) gedrag laat je zien als je het nemen van beslissingen aan anderen overlaat of als je beslissingen erop gericht zijn om conflicten te vermijden. Subassertief gedrag is het niet kenbaar maken van je eigen wensen en behoeften.
Om een correct oordeel te vormen probeer je jouw gevoelens over het onderwerp (zoveel mogelijk) uit te sluiten. Bij het vormen van je eigen mening hoeft dat niet. Een eigen mening wordt bijvoorbeeld meer gevormd door allerlei persoonlijke situaties die voor een correct oordeel vaak niet relevant zijn.
Wanneer je je mening geeft, maar anderen zijn het er niet mee eens dan zie je het ook eens vanuit een ander perspectief. Dit geeft veel inzicht in de denkwijze van anderen. Het kan er ook voor zorgen dat jouw mening verandert. Door het dialoog aan te gaan met collega's, kan er een discussie ontstaan over het onderwerp.
Er is een verschil tussen een oordeel hebben of je mening geven. Oordelen gaat vaak over het gedrag van een ander en je mening is een waarde of norm vanuit jezelf.