Analyseer het probleem door de belangentegenstellingen tussen de verschillende groepen duidelijk te maken. Vertel welke (ten minste drie) politieke partijen hierbij betrokken zijn en hoe zij tegen dit probleem aan kijken. Geef de verschillende en mogelijke oplossingen van dit probleem (en wie dit moet oplossen).
Een probleem wordt een maatschappelijk probleem genoemd wanneer iedereen, of in ieder geval veel mensen, binnen een bepaald gebied ermee te maken hebben. Dit gebied kan bijvoorbeeld een land zijn, of de hele wereld. Daarnaast moet er ook sprake zijn van aandacht voor het probleem.
Een invalshoek is het gezichtspunt, perspectief of kader van waaruit je een tekst schrijft. Het is de manier waarop je het onderwerp belicht. Je zet de schijnwerper op een bepaald stukje van de werkelijkheid. Met andere woorden: je zoomt op een aspect van het onderwerp dat voor de lezer relevant is.
Heb je bijvoorbeeld geen dak (meer) boven je hoofd, ben je werkeloos, heb je schulden, of een combinatie hiervan? Heb je daarnaast een psychiatrische stoornis en/of zorg je voor overlast in de buurt. Dan spreken we over sociaal maatschappelijke problemen. Je hebt last van jouw situatie, net als je (naaste) omgeving.
Van maatschappelijke problemen kunnen vele mensen last hebben. Denk aan milieuvervuiling, luchtverontreiniging, maar ook aan vergrijzing, of drugsoverlast. Het fenomeen kan ook ontstaan zodra grotere groepen personen onderling sterk afwijkende meningen hebben over een maatschappelijke situatie.
Criminaliteit (48 procent) en milieuvervuiling (45 procent) worden het vaakst gezien als een (heel) groot probleem1. Daarnaast zegt 28 procent dat de mentaliteit van de bevolking een (heel) groot probleem is, 25 procent vindt dat van de bevolkingsdichtheid en 20 procent van de multiculturele samenleving.
Nederlanders noemen het disfunctioneren van politiek en bestuur het belangrijkste maatschappelijke probleem. Daarna volgen op volgorde van belangrijkheid: inkomen en prijzen, immigratie en integratie, klimaat en stikstof, en – op gelijke hoogte met klimaat – wonen en leefomgeving.
Normale problemen kennen we allemaal: je telefoon gaat kapot, het gaat niet goed op school of je hebt ruzie met vrienden. Hier gaat het om persoonlijke problemen waar jij zelf last van hebt. Bij een maatschappelijk vraagstuk gaat het om problemen waar een grote groep van de (Nederlandse) samenleving last van heeft.
Maatschappelijk dilemma: dilemma in de maatschappij, in de hele maatschappij. Bijvoorbeeld: Black Live Matter. Hierbij zijn de normen en waarden erg belangrijk, omdat mensen een eigen normen en waarden hebben en daarmee hun mening vormen over het maatschappelijk dilemma. Belangen: iets dat in iemands voordeel is.
Mensen kunnen om verschillende redenen worden uitgesloten van volwaardige deelname aan de samenleving. Bijvoorbeeld door een beperking, hun leeftijd, etnische herkomst, seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Maar ook door armoede of laaggeletterdheid. Het werken aan een inclusieve samenleving vraagt aandacht.
Criminaliteit als maatschappelijk probleem
Criminaliteit is een sociaal probleem: veel mensen hebben er last van en het is in strijd met normen en waarden. Mensen vinden dat er actie moet worden ondernomen om het tegen te gaan. Er is in de samenleving veel schade door criminaliteit.
De sociaal-maatschappelijke dimensie heeft te maken met het deel uitmaken van een gemeenschap. Om hiermee ook een actieve bijdrage aan te leveren. Het gaat hier om het functioneren in je eigen woon- en leefomgeving. Maar ook om de acceptatie van verschillende culturen.
Indeling van mensen hun maatschappelijke positie, bepaald door macht, status en inkomen. Zo staan bovenaan de maatschappelijke ladder beroepen als artsen, advocaten en directeuren, terwijl meer onderaan de maatschappelijke ladder beroepen staan als vakkenvullers, schoonmakers en vuilnismannen.
Armoede is volgens een onderzoek van de Britse zender BBC het grootste probleem in de wereld. Het laat zaken als milieuvervuiling, klimaatverandering en terrorisme achter zich.
Volgens deskundigen is de wooncrisis een van de grootste maatschappelijke problemen van deze tijd. Er is een tekort van rond de 300.000 woningen, wachttijden voor sociale huurwoningen zijn lang en op de koophuizen die er zijn, is overbieden met een ton geen uitzondering meer.
Honger, schoon drinkwater en armoede zijn grote problemen in de wereld. Veel mensen hebben nauwelijks toegang tot voedsel en schoon drinkwater, en nog veel meer mensen leven in armoede. Er zijn manieren waarop jij kunt helpen bij honger en armoede.
Gedreven door grote maatschappelijke vraagstukken zoals de klimaatcrisis, het woningtekort, de betaalbaarheid van de zorg, institutioneel racisme en sociale ongelijkheid, komt dit sociale contract komt steeds meer onder druk te staan.
Ongelijkheid zorgt dat andere genen aan- en uitstaan en maakt je een ander mens. Omdat ongelijke samenlevingen meer gericht zijn op competitie, wat stress in de hand werkt, wordt de gezondheid van zowel rijk als arm aangetast. Dus ook mensen die veel bezitten, hebben een minder goede gezondheid.
Als sociaal werker ondersteun je mensen die moeite hebben hun weg te vinden in de samenleving. Samen met andere professionals, vrijwilligers en het eigen netwerk stimuleer en help je mensen om hun draai te vinden. Zo voorkom je dat beginnende problemen leiden tot een neerwaartse spiraal.
Grofweg kun je zeggen dat een sociaal werker zich bezighoudt met het bevorderen van het welzijn en de sociale participatie van mensen, groepen mensen en gemeenschappen, terwijl een maatschappelijk werker zich richt op het bieden van hulp en ondersteuning aan individuen en mensen in moeilijke situaties.
De sociaal-maatschappelijke dimensie heeft betrekking op de bereidheid en het vermogen om deel uit te maken van de gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren.
De sociale doelen van burgerschap zijn kennis, vaardigheden en houdingen die leerlingen nodig hebben om zich in sociale situaties redzaam te gedragen. De maatschappelijke doelen zijn de kennis, vaardigheden en houdingen om als burger deel uit te maken van en een bijdrage te leveren aan de Nederlandse maatschappij.