Betadeeltjes zijn elektronen die met zeer grote snelheid door de kern uitgestoten worden. Gamma- en röntgenstraling zijn soorten elektromagnetische straling net zoals bijvoorbeeld licht, UV- en infraroodstraling en zijn dus geen deeltjes met een massa en lading.
De Sievert (Sv) is de meeteenheid voor de equivalente dosis ioniserende straling waaraan een mens in een bepaalde periode is blootgesteld. De Sievert is geen direct meetbare grootheid, maar is afhankelijk van de biologische effecten van straling.
Ioniserende straling kan uit deeltjes bestaan zoals alfadeeltjes of neutronen, of uit golven zoals gammastralen of röntgenstralen. Ieder van ons wordt in verschillende mate aan ioniserende straling blootgesteld, zowel van natuurlijke bronnen (kosmische straling of straling uit de bodem) als door de mens opgewekt (bv.
Van alle soorten straling hebben alfadeeltjes de hoogste lading omdat zij uit twee positief geladen protonen en twee neutronen bestaat.
Het gammadeeltje heeft geen massa en ook geen lading. Het neemt alleen energie mee uit de atoomkern. Voor mensen is gammastraling erg gevaarlijk, omdat het zoveel energie heeft en moeilijk tegen te houden is.
Voor werknemers die tijdens het werk met ioniserende straling te maken hebben, geldt een maximale effectieve dosis van 20 millisievert (mSv) per jaar. Voor zwangere vrouwen is dat maximaal 1 mSv tijdens de zwangerschap, vanwege de risico's voor de ongeboren vrucht.
UV-B wordt grotendeels tegengehouden, maar dringt toch door tot de aarde. Dit is de meest belangrijke veroorzaker van huidverbranding en -kanker. Deze straling kan dus heel gevaarlijk zijn! UV-A is daarentegen het minst schadelijke soort, maar ook een te hoge dosis UV-A kan zeer negatieve gevolgen hebben voor uw huid.
Elektromagnetische straling is een verzamelnaam voor alle soorten straling die uit elektromagnetische golven bestaan. Hier vallen ook veel bekende soorten straling onder. Denk aan het zichtbare licht, radiogolven, Wi-Fi-golven en röntgenstraling.
Wie vier uur in een vliegtuig zit, krijgt ongeveer evenveel straling in zijn lijf als tijdens een x-ray van de tandarts. Dat heeft nieuw onderzoek uitgewezen. Voor iemand die af en toe op reis gaat met het vliegtuig, kan die kosmische straling op zich weinig kwaad.
Licht geeft strikt genomen de elektromagnetische straling weer, die met het menselijk oog waarneembaar is. Een andere fysische eigenschap van licht geeft een groter gebied met elektrische straling weer, dat zich bevindt tussen de straling van een magnetron en röntgenstraling.
De gray is de eenheid van de geabsorbeerde ioniserende straling in een bepaalde massa. De symptomen van stralingsziekte zijn vermoeidheid, misselijkheid, braken en diarree. Omdat deze symptomen ook optreden bij griep wordt een diagnose vaak laat gesteld.
Wilhelm Conrad Röntgen kreeg in 1901 de eerste Nobelprijs in de Natuurkunde. Hij had de röntgenstralen ontdekt en onderzocht. Al in 1895 maakte Röntgen gebruik van dit effect door op een 'cassette' een röntgenfoto van een hand te maken, waarop het skelet duidelijk zichtbaar was.
Straling is energieoverdracht zonder dat er sprake is van direct contact. Straling kan worden veroorzaakt door talloze natuurkundige processen, zoals radioactief verval, kernsplitsing of kernfusie, (hoge)temperatuur, of door materialen zoals gassen die kunnen gaan stralen onder invloed van elektriciteit.
Het zijn allemaal vormen van elektromagnetische straling. Ze hebben allemaal dezelfde snelheid (2,9979·108 ms-1 in vacuüm).
Stralingswarmte en warmtestraling zijn dezelfde warmtes. Stralingswarmte is warmte die in een lange golf wordt uitgestraald door kachels en infrarood panelen. Door middel van warmtestralingen kunnen woon- en slaapkamers zeer gelijkmatig worden verwarmd.
Licht heeft geen RUSTmassa, maar omdat het altijd in beweging is krijgt het energie, en met energie heeft het massa, dat weten we door de formule E=mc². Immers: m=c²/E. Daarom kan een zwart gat licht ook afbuigen.
Licht is een elektromagnetische golf die zich door de ruimte beweegt, ook door de lege ruimte. Het feit dat de ruimte leeg kan – niet moet – zijn, maakt de lichtgolven zeer bijzonder in vergelijking met andere golfverschijnselen.
Lage stralingsdoses hebben geen directe gezondheidseffecten tot gevolg, maar zouden theoretisch kunnen leiden tot een iets verhoogde kans op kanker. Er zijn sterke aanwijzingen, dat lage doses vooral positieve gezondheidseffecten hebben.
Optische straling is niet altijd schadelijk. Vooral langdurige blootstelling aan ultraviolet, infrarood en laserlicht brengt schade toe aan ogen en huid. Lasers kunnen ook zeer schadelijk zijn bij korte blootstelling.
Bij de meeste onderzoeken wordt gebruik gemaakt van Technetium 99m. De hoeveelheid radioactiviteit van deze stof halveert iedere 6 uur. Daarnaast scheidt het lichaam deze stof via de natuurlijke weg uit. Hierdoor is de radioactieve stof slechts enkele dagen in uw lichaam aanwezig.
Een röntgenfoto van de longen geeft een stralingsdosis van ongeveer 0,04 mSv; een CT-scan van de buik een stralingsdosis van ongeveer 11 mSv.
De gemiddelde effectieve dosis voor de verschillende typen röntgen(exclusief CT) varieert van 0,04 tot circa 10 mSv (millisievert), zie tabel 1.
Vliegpersoneel (piloten, stewardessen) ontvangt een veel hogere jaardosis, die op kan lopen tot ruim 5 mSv.