Nederland heeft een kleine oppervlakte, maar is door de hoge bevolkingsdichtheid en hoge productiviteit toch een grote economie: de zevende economie van Europa en wereldwijd bij de grootste twintig.
De Nederlandse economie staat er goed voor. Na een periode van stagnatie in 2022 en 2023 hebben we dit jaar al stevige groei gezien. Vooruitkijkend verwachten wij dat de groei aanhoudt, al valt het groeitempo terug. Consumenten, de overheid en, in mindere mate, de investeringen dragen de groei.
Nederland achttiende economie van de wereld
Deze ranglijst wordt aangevoerd door de Verenigde Staten, gevolgd door China. In de Europese Unie is Nederland terug te vinden op de vijfde plaats. De Duitse economie is met meer dan 4 biljoen euro met afstand de grootste in de EU, gevolgd door Frankrijk, Italië en Spanje.
Het bruto binnenlands product (bbp) was 1 068 miljard euro in 2023, niet gecorrigeerd voor prijsveranderingen. 1 Daarmee was de Nederlandse economie voor het eerst groter dan 1 biljoen euro. De afgelopen jaren is het bbp relatief sterk gegroeid.
Duitsland vierde economie wereldwijd
Ten opzichte van Nederland is het Duitse bbp ruim vier keer zo groot. Op haar beurt neemt Nederland qua bbp de zeventiende plek in wereldwijd. Duitsland is ook de grootste economie van de EU-28.
De Russische economie bedroeg vorig jaar zo'n 1033 miljard euro. Dat is eigenlijk maar iets groter dan Nederland (850 miljard euro), maar kleiner dan bijvoorbeeld Spanje (1200 miljard) en meer dan drie keer kleiner dan Duitsland (3500 miljard).
Het rijkste land ter wereld is de Verenigde Staten.Zwitserland is de runner-up en Japan staat op een derde plek.
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was in de 17e eeuw een van de machtigste en rijkste landen ter wereld. We noemden deze periode de 'gouden eeuw' omdat het erg goed ging met Nederland. Het waren welvarende tijden en dat was vooral te danken aan de scheepvaart.
De Nederlandse overheidsschuld (verderop staatsschuld)25 bedraagt naar verwachting in 2022 49,8% bbp en komt in 2023 uit op 49,5% bbp, wat neerkomt op circa 500 miljard euro (zie figuur 1.2.1).
De VS is veruit de grootste economie ter wereld met een bruto binnenlands product van 17 248 miljard euro in 2017, zie tabel 1.2.1. China was met afstand nummer twee met een bbp van 10 636 miljard euro (IMF, 2018). De Amerikaanse economie is ruim 23 keer zo groot als die van Nederland.
In internationaal opzicht is Nederland een rijk en welvarend land, met een hoog inkomen per hoofd van de bevolking, relatief goed en toegankelijk onderwijs en zorg, en een relatief veilige leefomgeving.
Economie en werkgelegenheid
Duitsland is het land met het hoogste BBP, namelijk 3.367 miljard euro in 2020. Malta scoort het laagst met slechts 13,1 miljard euro. Gerekend naar hoofd van de bevolking had Luxemburg in 2019 het hoogste BBP met 101.740 euro per jaar.
De Nederlandse economie is sterk gericht op handel met het buitenland: de omvang van invoer en uitvoer met bestemming/herkomst Nederland bedraagt afgelopen decennia tussen de 40 en 60% bbp. Door toenemende doorvoer naar andere EU-landen loopt het totale handelsaandeel de afgelopen decennia op naar 90%.
Ook de economische crisis/beurscrash uit 1929 is een bekende. In 2020 (coronacrisis) en in 2023 (hoge inflatie) was er een gedeelte van het jaar sprake van een (milde) recessie. Nu de inflatie verder is gedaald, wordt er in 2024 geen recessie verwacht.
De economie wordt getypeerd door stabiele verhoudingen, relatief lage inflatie, een gezond financieel beleid en een belangrijke rol als Europese transportader. Voedselverwerking, chemie, olieraffinage en de fabricage van elektrische apparaten zijn de belangrijkste industriële activiteiten.
In slechtere economische tijden dalen tijdelijk de belastinginkomsten.Dan leent het Rijk geld om alsnog alle uitgaven te kunnen doen: de staatsschuld loopt nu op. Dat is de schuld van alleen de Rijksoverheid.
De hoogste schuld heeft Griekenland, 181,1 procent van het bbp.
Nederland heeft sinds 1959 een stabiele aardgasvoorraad, toen er een bron werd ontdekt. Momenteel is Nederland goed voor meer dan 25% van alle aardgasreserves in de Europese Unie. In de daaropvolgende decennia genereerde de verkoop van aardgas een aanzienlijke stijging van de inkomsten voor Nederland .
Gekeken binnen de top 10 EU-landen is de Nederlander het rijkst. Ook is in geen ander top 10 Europees land de rijkdom zo goed verdeeld als hier. Dat blijkt uit ons onderzoek onder de belangrijkste Europese landen. Eind 2021 bedroeg het gemiddelde vermogen per hoofd van de bevolking in Nederland 176.510 euro.
Nederlanders hebben een gemiddeld netto vermogen van 87.980 euro. Het rijkste land ter wereld is de Verenigde Staten, met een gemiddeld netto vermogen van 177.210 euro per inwoner. Zwitserland staat op de tweede positie met 175.720 euro aan netto vermogen.
De rijkste familie ter wereld is met ruime voorsprong Walton. In 1945 kocht Sam Walton zijn eerste winkel. In de jaren 90 nam zijn oudste zoon Rob de leiding over. Intussen heeft Walmart wereldwijd al meer dan 10.500 winkels die samen een omzet van 475 miljard euro hebben.
Laren, Amsterdam en Zeeland
In de gemeente Laren wonen relatief gezien de meeste miljonairs van Nederland: bijna 11% van de Laarders heeft € 1 miljoen of meer. Andere populaire gemeenten voor mensen met flink vermogen: Bloemendaal (10%), Blaricum (10%), Wassenaar (9%) en Rozendaal (7%).
Ook dit jaar staat Heineken-telg Charlene de Carvalho-Heineken weer aan de top, met een vermogen van 12,1 miljard euro. Al jaren prijkt de grootaandeelhouder van de bierbrouwer bovenaan de lijst. Wel zag ze haar vermogen met 4 procent slinken in vergelijking met vorig jaar.