De wet schrijft voor dat al wie aan een ongeneeslijke aandoening door ziekte of ongeval lijdt, die onomkeerbaar is en waardoor er sprake is van ondraaglijk lijden, een aanvraag tot euthanasie mag indienen. In de loop van 2004 en 2005 dienden vier mensen met een chronische depressie zo'n aanvraag in.
De euthanasiewet bepaalt dat de arts die euthanasie overweegt bij een psychiatrische patiënt, zeker moet zijn dat de patiënt zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk psychisch lijden bevindt.
Soms kunnen patiënten ernstig psychisch lijden. Bijvoorbeeld door een psychiatrische aandoening. Zij kunnen aan een arts om euthanasie vragen. Euthanasie is dus niet alleen mogelijk voor patiënten die niet lang meer zullen leven.
De wet stelt nadrukkelijk dat alleen de patiënt zelf om euthanasie kan verzoeken. Familieleden kunnen dus niet om euthanasie vragen, bijvoorbeeld voor een terminaal familielid dat niet meer bij bewustzijn is. De patiënt moet op het moment van zijn verzoek wilsbekwaam zijn.
In het geval van psychisch lijden moet er minstens een maand zitten tussen de eerste vraag en de uitvoering van de euthanasie. Er moeten naast de arts die de euthanasie uitvoert ook twee andere onafhankelijke artsen hun advies geven, onder wie een psychiater. Dat advies is niet-bindend.
Ondraaglijkheid van het lijden
Het gaat om de beleving van de individuele patiënt, in het licht van zijn levens- en ziektegeschiedenis, persoonlijkheid, normen en waarden en (fysieke en psychische) draagkracht. Het is dan ook belangrijk om bij het beoordelen van het lijden de 'biografie' van de patiënt te betrekken.
Kostprijs: € 225, excl. verplaatsingskosten, betaling na de LOK-training aan de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw of aan LEIF Antwerpen.
Mensen hoeven niet bang te zijn dat hun naaste pijn lijdt. Er kan soms een korte pijnsensatie optreden bij het inspuiten van de thiopental, dat valt ondanks een verdovend middel niet geheel uit te sluiten.
Een zachte dood: euthanasie bij ondraaglijk en uitzichtloos psychisch lijden.
De NVVE komt in actie om euthanasie via de Levenseindekliniek door de zorgverzekeraars vergoed te krijgen. Nu vergoedt alleen nog Menzis die kosten, gemiddeld zo'n 2500 euro per patiënt. De andere verzekeraars weigeren.
Bij psychiatrische problematiek gaat het om aandoeningen die het dagelijkse leven van mensen verstoren (vandaar het woord psychische stoornissen) en waarbij het nodig kan zijn om behandelingen te ondergaan, soms in combinatie met medicijnen.
Om die reden kan een andere vorm van therapie noodzakelijk zijn. Naast succesvolle behandelmethodes zoals interpersoonlijke psychotherapie en cognitieve gedragstherapie, bestaat er de rTMS-behandeling.
Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie(FCEE)
Dit verzoek wordt geuit door een handelingsbekwame patiënt die bij bewustzijn is (actueel verzoek) of door een voorafgaande wilsverklaring (patiënt die onomkeerbaar buiten bewustzijn is). In beide gevallen kan alleen de betrokken patiënt de euthanasie aanvragen.
Ze bekijken of je aan verzoek tot euthanasie kunnen voldoen. In de praktijk is dit bij ongeveer een derde van de patiënten mogelijk. Het hele traject kan soms enkele maanden duren. Ervaar jij je leven als ondraaglijk en uitzichtloos?
Het staat elke arts vrij om een euthanasieverzoek te weigeren. Als patiënt moet je dan een andere arts raadplegen. Deontologisch gezien moet een arts die uit gewetensbezwaren een behandeling weigert de patiënt doorverwijzen naar een andere arts of een andere zorginstelling.
Verschil euthanasie en hulp bij zelfdoding
Bij euthanasie geeft een arts de patiënt een dodelijk medicijn. Bij hulp bij zelfdoding geeft de arts een dodelijk medicijn aan de patiënt. Maar de patiënt neemt deze zelf in.
De patiënt zal hierdoor overlijden. Belangrijk is een goede voorlichting aan de patiënt en aanwezige familie over het snelle verloop van deze methode. Vaak valt de patiënt al in 10 tot 20 seconden in een diepe slaap en overlijdt binnen 5 à10 minuten.
Dit gebeurt met barbituraten die door de dokter worden ingespoten in een ader (intraveneus). De dokter kan ook eerst een infuus aanbrengen waarbij een slang, verbonden met een infuuszak, in die ader blijft zitten. Langs een tussenstuk met een twee- of driewegkraan kunnen de barbituraten toegediend worden.
Bijna één op de acht euthanasieverzoeken (12%) wordt afgewezen door de arts. De vaakst genoemde reden voor de afwijzing is dat niet aan de zorgvuldigheidseisen wordt voldaan.
Indien alle wettelijke vereisten zijn vervuld en de wettelijke procedure gevolgd wordt, dan kan de familie de euthanasie niet weigeren. Wanneer familie en naasten achter de euthanasie staan, is dat uiteraard het beste, maar wettelijk gezien is hun goedkeuring niet noodzakelijk.
Elke persoon die in staat is om zijn wil te uiten, of het nu gaat om een meerderjarige of ontvoogde minderjarige, en die een identificatienummer bij het Rijksregister heeft, kan een wilsverklaring inzake euthanasie opstellen en/of laten registreren bij het gemeentebestuur.
Conclusie. Bij de uitvoering van euthanasie en hulp bij zelfdoding kunnen zich problemen voordoen. Artsen die besluiten om hulp bij zelfdoding te verlenen of euthanasie uit te voeren, moeten hierop voorbereid zijn.