Ouders met verschillende genen voor oogkleuren
Het kan namelijk zo zijn dat je niet alleen het gen voor bruine ogen meedraagt, maar ook voor blauwe ogen. Als je kindje vervolgens blauwe ogen krijgt en de kleur niet donkerder wordt, heeft hij van jullie allebei het gen voor blauwe ogen gekregen. De kans hierop is 25%.
Wereldwijd is bruin de meest voorkomende oogkleur, gevolgd door blauw. Groen is het meest zeldzaam.
De ouder met bruine ogen kan een gen voor bruine ogen en blauwe ogen hebben. Als deze het blauwe gen doorgeeft, is er dus geen dominant bruin gen aanwezig. Als beide ouders bruine ogen hebben, maar ook het blauwe gen hebben, bestaat daarom ook de kans dat hun baby blauwe ogen krijgt.
Niet altijd dezelfde oogkleur
Meestal hebben kinderen dezelfde kleur ogen als hun ouders. Maar je kleur ogen krijg je niet alleen van je ouders. Ook de genen van je (verre) grootouders tellen mee. Daarom kun je een onverwachte oogkleur hebben.
Blijkbaar zijn blauwe ogen wetenschappelijk gezien het meest aantrekkelijk. Onze lijst bestond voor 23,25% uit blauwogige knapperds, terwijl slechts 9% van de mensen blauwe ogen heeft. Als je een man bent met blauwe ogen, heb je drie keer zoveel kans om op de lijst 'Meest sexy mensen aller tijden' te komen.
Dat de ogen bij de geboorte blauw zijn, komt doordat baby's bij de geboorte nog weinig pigment hebben. In de loop van de eerste maanden neemt het pigment toe. Hoeveel pigment er uiteindelijk aangemaakt wordt, is erfelijk bepaald. Na zes maanden hebben de meeste baby's hun definitieve oogkleur.
Hazel ogen zijn zeldzamer dan bruine ogen, maar minder zeldzaam dan groene ogen. De meeste mensen met hazel ogen zijn van Europese komaf. In Afrika en Azië zijn hazel ogen zeldzaam, daar heeft bijna iedereen bruine ogen.
Blauwe ogen: extravert & energiek
De mensen met blauwe ogen hebben dus altijd bepaalde overeenkomsten omdat ze een stukje DNA hebben wat overeenkomt. Doordat de ogen minder pigment bevatten, kunnen ze ook minder goed tegen licht.
Een violette oogkleur komt vooral voor bij mensen met albinisme. Dit is een aandoening die wordt gekenmerkt door een gebrek aan pigment in de cellen waaronder ook die van de ogen welke het pigment melanine ontbreken.
Koper is een warme kleur die goed bij blauwe ogen past
Naast bronskleurige oogschaduw, zijn ook koperkleuren een perfecte match voor blauwe ogen. Breng bijvoorbeeld een koperkleurige oogschaduw aan in de bovenste hoeken van je oogleden of gebruik hem als een eyeliner, net boven je wimperrand.
Melanine bepaalt oogkleur
Alle andere kleuren daartussen (blauw, groen, rood, violet) verschijnen dankzij lichtreflectie, en bestaan niet in de ogen zelf. Echte zwarte ogen bestaan overigens niet, alleen zo donkerbruin dat het zwart lijkt.
Zo'n 90% van wereldbevolking heeft bruine ogen. De andere 10% heeft blauwe, grijze of groene ogen. Het zou dus wel heel bizar zijn als de kleur van je ogen iets over je karakter zegt.
Bruine ogen hebben het meeste pigment, blauwe ogen het minste en groene ogen zitten ertussenin. Bruin is wereldwijd de meest voorkomende oogkleur, gevolgd door blauw, grijs en de zeldzaamste oogkleur is groen.
Genetische opbouw
Minstens twee genenparen sturen de kleur van menselijk haar. Eén gen, het bruin/blond-paar, heeft een dominant bruin allel en een recessief blond allel. Als iemand drager is van het bruine allel, dan zal deze persoon bruin haar hebben; zo niet, dan is hij blond.
Een pasgeboren baby ziet de wereld in zwart-wit. Hij kan vormen, beweging en licht onderscheiden, maar alles op een afstand van meer dan 20-25 cm is wazig. Een pasgeboren baby heeft zogenoemde dwalende ogen en kan de ogen dus nog niet op iets richten.
Veel witte baby's worden geboren zonder pigment en hebben daarom dus blauwe ogen. Dit komt doordat bij de meeste baby's de pigmentproductie nog niet op volle toeren draait. In de baarmoeder zijn die kleine baby-oogjes nog niet blootgesteld aan licht.
Vroeger had iedereen bruine ogen, maar ongeveer tienduizend jaar geleden werd er in Europa dankzij een genetische mutatie de eerste persoon met blauwe ogen geboren. Er zijn nu zo'n 150 miljoen mensen (2,2% van de wereldbevolking) met blauwe ogen op de wereld. Die stammen dus allemaal af van één Europeaan.
Volgens de wetenschap is het geen fabeltje dat blauwe ogen gevoeliger zijn voor fel zonlicht. Een onderzoek van Pennstate University wijst uit dat mensen met donkere ogen meer van het pigment melanine in hun kijkers hebben. Het pigment zorgt niet alleen voor de donkere kleur, het houdt ook meer licht tegen.
De kleur van het oog kan in de loop der tijd veranderen. Veel blanke baby's hebben bij de geboorte blauwe ogen, die later kunnen veranderen in elke kleur. Na het derde levensjaar staat de oogkleur in principe vast. Maar oogkleurverandering komt heel frequent voor, namelijk door contact met zonlicht, net als de huid.
De oogkleur verandert door zonlicht, net als bij de huid. Lichte ogen worden donkerder door zonlicht of krijgen bruine vlekjes. In perioden van minder zonlicht, zoals in de winter, worden de ogen weer de oorspronkelijke kleur.
In principe verandert de oogkleur van volwassenen niet vanzelf. Wel worden de meeste baby's geboren met blauwe ogen. Ook baby's die later bruine ogen krijgen. Onder invloed van zaken als zonlicht en de eigen genen, kunnen er tijdens iemands leven wel kleine veranderingen in oogkleur plaatsvinden.
Zodra het licht de ogen van je baby bereiken na de geboorte, zal je kindje beginnen met het produceren van pigmentcellen en melanine. Door deze langzame toename aan pigment, verandert de oogkleur geleidelijk in een misschien wel compleet andere kleur.
Bruine ogen zijn dominant
In alle werelddelen zijn bruine ogen toonaangevend. In Europa en Noord-Amerika komen lichte oogkleuren vaker voor, maar ook hier blijft bruin de dominante kleur. Groene ogen zijn dan weer eerder zeldzaam.
Een klein beetje eumalinine zorgt dus voor blond haar, veel eumalinine voor zwart haar. Van iedere ouder krijgt een baby evenveel blond/zwart-genen. Deze kunnen simpel gezegd blond of zwart zijn. Hoe meer blonde, hoe lichter het haar en hoe meer zwarte, hoe donkerder het haar.