Voor het opwekken van stroom hebben zonnepanelen niet per se direct zonlicht nodig. Ook op een bewolkte dag levert een zonnecel elektriciteit.
Zonnepanelen hebben enkel zonlicht nodig, en geen zonnewarmte, om elektriciteit op te wekken. Rechtstreeks zonlicht is zelfs niet nodig. Afhankelijk van het soort panelen en de omvormer kan het rendement wel verschillen. Wel is het zo dat de productie van elektriciteit in de zomer hoger ligt dan in de winter.
Laten we één ding voorop stellen: Een zonnepaneel in de schaduw leggen is geen goed idee. Hoe minder zon op een paneel valt, des te minder stroom wordt er geproduceerd. Ondanks de prijsdalingen van de afgelopen jaren blijven panelen dure dingen, dus het is zonde om ze ergens te leggen waar ze weinig opbrengen.
Gemiddeld over het jaar produceert een zonnepaneel 0.7 kWh per dag. Op een pikdonkere regenachtige dag wordt vrijwel geen energie geproduceerd. Op een zonnige dag produceert een zonnepaneel 2.1 kWh. Op een zonnige dag wordt daarom ongeveer 3 keer zo veel zonne-energie geoogst dan gemiddeld over het jaar.
Ja, de opbrengst van zonnepanelen is het hoogst als ze in een hellingshoek van 35 graden, schaduwvrij, op het zuiden gericht liggen. Betekent dit dat een dak op het noorden direct ongeschikt is voor zonnepanelen? Nee, wel dat je terugverdientijd mogelijk langer is.
Dus een paneel in schaduw kan 0, 1/3 of 2/3 presteren, afhankelijk hoe de schaduw over het paneel valt. De overige panelen in de string doen gewoon mee voor de volle 100 procent (Zie figuur 2).
De richting van het dak
Een schuin dak op het zuiden vangt de meeste zonnestralen op en geeft dus de hoogste stroomopbrengst. Maar ook een dak op het oosten en westen is vaak prima geschikt. De stroomopbrengst zal wat lager zijn dan op het zuiden, maar het is nog steeds aantrekkelijk.
Ondanks de lagere opbrengst kan de opgewekte energie nog steeds goed van pas komen. Eén zonnepaneel levert in een maand in de winter gemiddeld 2-5 kWh op.
Een deel van de stroom gebruik je namelijk zelf in de woning ook al ben je zelf niet thuis. Denk dan bijvoorbeeld aan sluipverbruik en apparaten als de koelkast en het ventilatiesysteem. De slimme meter kan alleen de stroom registreren die je levert aan het net of afneemt van het net.
Het is misschien wel het grootste misverstand in zonnepanelenland: het idee dat zonnepanelen in de winter helemaal niets opleveren. Een zonnesysteem draait op de zon, maar niet op de warmte ervan. Juist het licht van de zon wordt omgezet in energie. Ook op minder zonnige dagen doen zonnepanelen dus gewoon hun werk.
Produceren zonnepanelen 's nachts energie? Technisch gezien niet. Zonnepanelen produceren 's nachts geen energie. De fotovoltaïsche cellen in zonnepanelen moeten zonlicht hebben om elektriciteit op te wekken.
Dat wil zeggen dat de stroom die uit paneel 1 komt vervolgens door paneel 2 loopt, enzovoorts. Dus als er door 1 zonnepaneel, door een defect of (tijdelijke) schaduw, minder stroom loopt, leveren ook de andere zonnepanelen in de serie minder stroom.
Het schoonmaken van zonnepanelen doe je ongeveer eens per 5 jaar. Vaak is dat voldoende. Kijk hierbij wel goed naar de weersomstandigheden. Als het weinig regent, is het verstandig om de zonnepanelen wat vaker te reinigen.
Gemiddeld per jaar is dat 2,7 uur per dag. Het verschil tussen zonne-energie instraling in zomer en winter is dus een factor 10. Toch kan in de winter op een heldere dag gemakkelijk sprake zijn van een paar uur volle zon, en op een bewolkte zomerdag kan het minder zijn.
Om dezelfde reden kunnen zonnepanelen op bewolkte dagen toch elektriciteit produceren. Maar afhankelijk van de bewolking en de kwaliteit van de zonnepanelen, kan de efficiëntie dalen tot ergens tussen de 10 en 25 procent van de energieopbrengst op een zonnige dag.
Werken zonnepanelen ook bij stroomuitval? In principe niet. De zon kan wel schijnen en de zonnepanelen doen hun werk maar de omvormer zet de energie niet op het net.
Met voorschakelapparaten kun je de wasmachine, droger en vaatwasmachine ook automatisch aan laten gaan bij veel zonnestroom. Je moet dan natuurlijk wel 's ochtends zorgen dat deze apparaten gevuld zijn met was of vaat.
Financiële nadelen
De investering die je moet doen is hoog, en de terugverdientijd lang. Ook is er geen landelijke subsidie meer beschikbaar waarmee je je zonnepanelen kunt financieren. Het leveren van energie aan je energiemaatschappij is ook niet heel erg rendabel.
Vanaf 2022 is er voor het eerst sinds jaren weer een rechtstreekse premie voor zij die zonnepanelen wensen te plaatsen. Dit is een eenmalige premie tot maximaal 1500 EUR. Ook voor batterijen kan u rekenen op een eenmalige premie tot 3200 EUR.
Regen is niet nadelig voor zonnepanelen, het is zelfs gunstig omdat een schoon zonnepaneel meer opbrengst heeft en de regen spoelt de zonnepanelen regelmatig schoon. Wel is het van belang dat de zonnepanelen onder een hoek gemonteerd zijn zodat het water weg kan lopen en het vuil kan meenemen.
In de maand mei behalen zonnepanelen gemiddeld de hoogste opbrengst, gevolgd door juni en juli. In deze periode is het aantal dagelijkse zonuren het hoogst. De maand mei scoort vaak iets beter dan juni en juli, omdat de gemiddelde temperaturen dan minder hoog zijn.
Een set van 10 zonnepanelen kost gemiddeld 5.400 euro inclusief installatie en btw. De btw van 21 procent kan je grotendeels terugvragen aan de Belastingdienst. Je ontvangt dan 900 euro terug en betaalt feitelijk 4.500 euro. Je gaat meteen besparen op je energierekening door de groene stroom die je zelf opwekt.
Gemiddeld kost een zonnepanelen systeem van 6 zonnepanelen inclusief montage tussen de €4.052 en €5.543,- bij Zonneplan. Dit bedrag is inclusief de btw.
Wanneer de panelen op je dak liggen en we de omvormer hebben geïnstalleerd, trekken we een kabel van de omvormer naar de meterkast. Dat is nodig om de opgewekte stroom van je zonnedak via de omvormer naar de meterkast laten lopen. Via deze kabels sluiten we de zonnepanelen aan op de hoofdmeter en op de hoofdzekering.
Een te hoge hellingshoek is ongunstig voor de totale opbrengst, maar zonnepanelen plat leggen is ook niet verstandig. Een plat dak is meestal kleiner van oppervlakte dan een hellend dak, waardoor er minder zonnepanelen op passen. Vaak zit er ook nog een dakraam in de weg.