Voor de duidelijkheid, je hoeft bij het maken van brood helemaal geen broodverbeteraar te gebruiken, dat is een keuze. Van meel of bloem, water, zout en gist kan je al heerlijke broden bakken, maar met een broodverbeteraar wordt het iets beter, mooier en lekkerder.
Broodverbeteraars zijn samengestelde grondstoffen die voor de bereiding van brood aan het deeg worden toegevoegd. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat het brood langer vers blijft of dat het luchtiger en malser wordt.
De ingrediënten in broodverbeteraars zijn volledig veilig voor consumptie en zijn grondig getest en goedgekeurd door nationale en internationale overheden die instaan voor de voedselveiligheid.
Gebruik ongeveer 3 - 5% broodverbeteraar op het totale bloem/meel gewicht van je baksel om een lekker luchtig brood te bakken.
Het aantal rijzen is afhankelijk van het gebruikte meel of bloem en het product dat je wilt bakken. Gebruikelijk is om het deeg drie keer te laten rijzen, maar twee en vier keer komt ook voor.
Deeg laten rijzen: de narijs
Voor een normaal en relatief snel brood houd je een warme temperatuur van 20-30 °C aan. Het brood laten rijzen duurt dan ongeveer een uur zijn. Wil je het brood langer laten rijzen, dan verlaag je de temperatuur. Zorg dat je het brooddeeg opnieuw goed afdekt om uitdrogen te voorkomen.
De meest gebruikte stof in een broodverbeteraar is ascorbinezuur (feitelijk is dat een meelverbeteraar) ook bekend als vitamine C. Een paar milligram helpt het gluten te versterken en maakt het gashoudend vermogen van deeg groter.
Ook binnen een koolhydraatarm dieet wordt brood vaak vermeden. Maar volkoren- en bruinbrood leveren belangrijke voedingsstoffen en dragen bij aan een lager risico op bepaalde chronische ziekten. Brood vervangen is ingewikkeld en kan leiden tot tekorten aan voedingsstoffen zoals jodium en vezels.
Het toevoegen van 0,03% ascorbinezuur aan broodmeel is voldoende voor een optimaal resultaat. Het fungeert ook als conserveermiddel en belemmert schimmel- en bacteriegroei. Franse bakkers voegen het toe aan hun recept voor stokbrood of boule. Voor je eigen brood los je 1 gram ascorbinezuur op in water, per 1 kg bloem.
Broodverbetermiddel is bij Baktotaal Bouwhuis verkrijgbaar in verschillende soorten. Zo is er broodverbeteraar voor zachte broodjes, voor bruinbrood en voor kerststollen. De samenstelling van de broodverbeteraar is afgestemd op de broodsoort waar het voor is bedoeld.
Welke broodbakmachine je ook koopt, je kunt ervan uitgaan dat je minstens 500 broden moet kunnen bakken voordat hij de geest geeft. Een beetje broodbakmachine kost 75 euro en de snelle rekenaars weten dat je 15 cent per brood moet rekenen voor de afschrijving.
Van welke verhoudingen gaat deze converter uit? De meeste volle melkpoeders gaan uit van 130 gram volle melkpoeder in combinatie met 900 gram water voor 1030 gram volle melk (1 liter). Hier kan enige variatie in zitten, maar dit is de meest gebruikelijke.
In hartige en zoete broodjes kunnen wel dierlijke producten voorkomen, zoals ei en boter. Kaasbroodjes, croissants en slagroomtaartjes (o.a.) zullen veganisten daarom niet consumeren. E-nummers van dierlijke afkomst die in brood voor kunnen komen zijn E322, E470 t/m E472f en E481 t/m E483.
Een meelverbeteraar is een stof die de eigenschappen van het meel of bloem kan verbeteren. Ascorbinezuur is zo'n stof die in staat is om de gluten in het deeg te versterken waardoor het brood meer volume krijgt.
Bijvoorbeeld: “meelverbeteraar E300” of “meelverbeteraar: ascorbinezuur”. Het betreft de volgende additieven – wanneer ze als “meelverbeteraar” aanwezig zijn in het meel of op een andere manier toegevoegd worden aan het deeg: fosforzuur en fosfaten (E338, E339, E340, E341, E343, E450, E451, E452) ascorbinezuur (E300)
Ook is de kans groot dat je te weinig vezels, vitaminen en mineralen binnen krijgt. Met als gevolg dat je snel weer trek krijgt én dat je belangrijke voedingsstoffen mist. Denk hierbij aan bijvoorbeeld vitamine B en C en mineralen zoals magnesium, ijzer en jodium.
Nee, brood op zich is geen dikmaker. Natuurlijk geldt voor alles, dat als je er te veel van eet dat je er dik van kunt worden. Wanneer je meer calorieën eet dan je lichaam nodig heeft, zal je aankomen. Of deze calorieën uit eiwitten, vetten of koolhydraten komen, maakt niets uit.
Volkorenbrood is de meest gezonde keuze omdat het de meeste vezels en andere gunstige voedingsstoffen bevat. Brood wordt gemaakt van graan, meestal tarwe. Bij het maken van witbrood wordt alleen de kern van de graankorrel gebruikt. Voor volkorenmeel wordt de hele graankorrel vermalen.
'Water is de simpelste en de beste broodverbeteraar,' zei mijn meester op de bakkersschool. Vuistregel voor watertoevoeging: 70-80% bij volkorenmeel, 65-75% bij gebuild meel, 60-70% bij bloem. Andere vuistregel: het ene meel neemt meer water op dan het andere meel.
E-nummers die regelmatig in brood voorkomen en wel dierlijke ingrediënten (inclusief melk en ei) kunnen bevatten, zijn: E322, E470 t/m E472, E481 t/m E483 en E920. Van deze E-nummers mag alleen E322 (lecithine) worden gebruikt in biologisch brood, volgens de Europese verordening inzake biologische productie.
Soorten vocht
Wanneer je een deeg voor een brood gaat maken zal je meestal water gebruiken. Maar je kan ook melk gebruiken, dat maakt het brood luxer, smaakvoller en blijft iets langer vers. Het is wat minder gebruikelijk maar je kan ook appelsap, bier, karnemelk of kwark gebruiken.
Een zelfgebakken brood is (meestal) goedkoper dan een brood van de warme bakker. In de prijs van een zelfgebakken brood zitten namelijk geen kosten voor de arbeidstijd of de verkooptijd, zoals dat het geval is bij de warme bakker.
In principe is dat geen probleem. Je kan het brood de eerste keer laten rijzen zoals je het altijd zou doen. Kneed het deeg dan een tweede maal en laat het de tweede keer rijzen in de koelkast. Het deeg zal wat minder snel rijzen omdat het op een lagere temperatuur rust.
Waarom moet een brooddeeg meerdere keren rijzen? Tijdens het rijzen maakt gist ook geur en smaakstoffen aan, hoe langer je het laat rijzen, hoe meer smaak. Maar je moet wel op het gashoudend vermogen letten, dus niet te lang wachten met de narijs anders kan het deeg scheuren.