Beleid en wetgeving maken en uitvoerenDe Rijksoverheid, ook wel het Rijk genoemd, is de landelijke overheid. Bij het Rijk werken ongeveer 150.000 ambtenaren. Ambtenaren op de ministeries bereiden beleid en wetgeving voor. Bij uitvoerende diensten voeren ambtenaren het beleid uit.
Beleidsregels worden opgesteld door bestuursorganen. Beleidsregels kunnen gaan over publiekrechtelijke of privaatrechtelijke bevoegdheden die het bestuursorgaan al heeft.
De regering maakt wetten in samenwerking met de Eerste en Tweede Kamer (wetgevende macht). Een wet begint met een wetsvoorstel en is klaar na publicatie in het Staatsblad. Daartussen ligt een vast aantal stappen, die alle wetsvoorstellen moeten doorlopen.
De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan in de gemeente. De leden van de gemeenteraad (raadsleden) nemen alle beslissingen die voor de gemeente van belang zijn.
De raad stelt het beleid van de gemeente vast en controleert het dagelijks bestuur: het college van burgemeester en wethouders . De omvang van de raad hangt af van het aantal inwoners in een gemeente.
Bestuursorganen stellen beleidsregels vast om vooraf duidelijk te maken hoe zij omgaan met hun beslisruimte. In de beleidsregels geven zij aan hoe zij belangen tegen elkaar afwegen, feiten vaststellen of wettelijke voorschriften uitleggen. Bestuursorganen hoeven dit dan niet per geval te bepalen.
De gemeenteraad is het hoofd van de gemeente en neemt de beslissingen over de belangrijkste plannen voor Lelystad. Het college voert deze plannen uit. Over de uitvoering van maatregelen mag het college zelf besluiten. De gemeenteraad controleert of het college de maatregelen uitvoert zoals de raad die besloten heeft.
Taken van de Rijksoverheid. De Rijksoverheid bereidt landelijk beleid, wetten en regels voor. En zorgt voor de uitvoering daarvan. Ook let ze erop dat iedereen de wet naleeft.
De Gemeentewet bepaalt verder dat de gemeenteraad een aanbeveling tot ontslag kan doen vanwege een verstoorde verhouding tussen burgemeester en raad (na overleg met en door tussenkomst van de commissaris van de koning). Die kan advies uitbrengen aan de minister (wat overigens geen bindend advies is).
Onder 'raadsvoorstel' verstaan we hier 'een beleidsrelevant voorstel ingediend door het college van burgemeester en wethouders, raadsleden of burgers'.
Over veel zaken mag de provincie zelfstandig beslissen. Bijvoorbeeld waar ze wegen aanlegt. Daarnaast voert de provincie ook een aantal landelijke wetten uit.
De ministeriële verantwoordelijkheid houdt in dat ministers , gezamenlijk en afzonderlijk, verantwoording aan het parlement afleggen voor hun beleidsdaden. Zij alleen zijn (politiek) verantwoordelijk voor wetgeving en beleid.
Beleidsregels zijn besluiten in de zin van de Awb. Dit betekent dat de algemene beginselen van behoorlijk bestuur uit de Awb bij de totstandkoming van dergelijke besluiten van toepassing zijn. Dat is ook een belangrijk uitgangspunt. Specifieke regels over beleidsregels zijn opgenomen in titel 4.3 van de Awb.
Sociaal beleid: Beleid gericht op het verbeteren van het sociale welzijn. Binnenlands beleid: beleid met betrekking tot nationale kwesties binnen de grenzen van een bepaald land. Formeel beleid: Officieel gedocumenteerde, wettelijk bindende beleidslijnen. Informeel beleid: Ongeschreven normen en praktijken die menselijke handelingen beïnvloeden.
Beleid wordt onderverdeeld in twee soorten: het strategisch beleid en het operationeel beleid.
Het gemeentelijke beleid wordt ontwikkeld door ambtenaren die een nota schrijven of een verordening opstellen in opdracht van het college van B&W. De gemeenteraad stelt de nota's, de begroting en de verordeningen vast.
De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente. De burgemeester heeft eigen taken en bevoegdheden en is voorzitter van de gemeenteraad.
Veel mensen denken dat burgemeester 'de baas' is van de gemeente. Dat is niet zo. Dat is de gemeenteraad.
Het merendeel daarvan is vastgesteld door de gemeenteraad (verordeningen), de rest door het college (nadere regels en beleidsregels), en een enkele door de burgemeester (noodverordening). Bij de voorbereiding van een verordening kan vaak gebruik worden gemaakt van een landelijk ontwikkeld model.
Een waterschap is een overheidsorganisatie, net zoals de Rijksoverheid, de provincies en de gemeenten. Een waterschap zorgt voor het waterbeheer in een bepaald gebied.
De burgemeester is voorzitter van B&W. Het aantal wethouders in een gemeente hangt af van het aantal inwoners.
Als je kijkt naar een gemeente met een gemiddelde grootte (24.001 – 40.000 inwoners) komt dat voor de burgemeester neer op een salaris van € 8.560,55 bruto per maand, zeker niet verkeerd. Bij grotere gemeentes met een inwonersaantal vanaf de 60.000 loopt dit bedrag al op naar € 10.062,61.