Zoals ik deze allegorie altijd heb gelezen, gaat zij als volgt: Socrates vraagt Glaucon, het jongere broertje van Plato, zich een grot voor te stellen waarin gevangenen vastgeketend zitten met hun gezicht naar de wand tegenover hen.
Hij wilde de mensen vooral kritisch leren denken en geloofde dat men door het opdoen van (zelf)kennis een deugdzaam mens zou kunnen worden. De gesprekken gaan dan ook over allerlei deugden, zoals vroomheid, dapperheid en rechtvaardigheid.
Gifmoorden zijn zo oud als de weg naar Rome. Het bekendste antieke voorbeeld is de gifbeker van Socrates, die gevuld was met een infusie van de gevlekte scheerling, beter bekend onder de Engelse naam hemlock.
Plato en Aristoteles worden samen vaak tot de grootste filosofen van de Griekse oudheid gerekend. Zoals Plato opgeleid is door Socrates, is Aristoteles ook weer een leerling van Plato.
De allereerste van hen is Thales van Milete (±624 - ±-545 v. Chr.) die algemeen beschouwd wordt als de allereerste Westerse filosoof en, zoals zijn naam suggereert, afkomstig was van Milete, een stad die toen bij Griekenland hoorde maar ligt in het hedendaagse Turkije.
Socrates is volgens Hegel de meest belangrijke figuur in de geschiedenis van de Westerse wijsbegeerte. Hij is de “vader” van de Westerse filosofie en het oermodel van “de filosoof”.
Vrouwelijke filosofen lijken grotendeels afwezig te zijn in de geschiedenis van de filosofie zoals ze in syllabi op de universiteit wordt aangeboden. In feite beoefenen vrouwen echter reeds gedurende vele eeuwen filosofie. Pas vanaf de 20e eeuw wordt veel onderzoek gedaan om hun werk te herontdekken en te evalueren.
De Griekse filosoof Plato Plato werd geboren in 428 of 427 v. Chr. in Athene.
Eigenlijk was Plato beroemd als schrijver van toneelstukken, tot hij op een dag Socrates tegenkwam. Hij was zo onder de indruk van Socrates, dat hij besloot om zijn eigen ideeën en de ideeën van Socrates op te schrijven. Hij schreef nog steeds in de vorm van een toneelstuk.
School- en leerplicht zijn veel meer recente uitvindingen. Plato speelde met het idee in zijn Republiek, en er waren 14de en 15de eeuwse experimenten in Schotland en Straatsburg.
Het dodelijkste gif ter wereld komt van de bacterie Clostridium botulinum. Met slechts 200 gram zou je iedereen op aarde kunnen doden. Krijg je botuline binnen, dan krijgt je zenuwstelsel een funeste klap, met extreme pijn en de dood tot gevolg.
De dood is een verlossing van ons lichaam en de ziel zal opgaan in ware kennis. Door de dood kan ze eindelijk de waarheid in het volle zonlicht aanschouwen. Vandaar dat Socrates ook zegt dat 'de ware filosoof sterven als beroep heeft'.
Hogere wijsheid is het verschil kunnen zien tussen goed en kwaad. Zoals elke mens die in zon loopt door zijn schaduw wordt gevolgd, wordt iedere mens die roemrijk is, door afgunst gevolgd.
Socrates dronk een mengsel van de giftige plant conium, waaraan hij in 399 voor Christus overleed.
Zo geloofde Socrates in de onsterfelijkheid van de ziel. Volgens hem kon een goed mens niets slechts overkomen, niet bij leven en niet na de dood.
Je moet 'weten dat je niets weet'. Dat is de kern van wat Socrates ons voorhoudt. „Als je een socratisch gesprek voert, ben je een instrument van de wijsheid – niet meer dan dat. Je stelt vragen en je luistert zorgvuldig: je eigen denken, je oordeel en je empathie stel je uit.
De ziel is de vorm die het lichaam aanzet tot beweging en activiteit. Geen enkele ziel is gelijk aan een andere. Zij zijn ongeboren en onsterfelijk. Ze behoren dus eigenlijk tot de Ideeënwereld.
Voor Plato valt het goddelijke samen met het perfecte. God is de hoogste idee. De gedachte dat je met dit idee een persoonlijke relatie hebt, is bij Plato geheel afwezig.
Volgens Plato is alles wat we om eens heen in de natuur zien een weerspiegeling van iets wat in feite echt bestaat in de ideeënwereld, en dus ook in de menselijke ziel. Aristoteles dacht het tegenovergestelde: wat in de menselijke ziel zit, zijn slechts weerspiegelingen van de voorwerpen in de natuur.
Plato's grot
Plato geloofde dat belangrijke ethische waarden bestaan in de vorm van Ideeën. De Idee is een perfect voorbeeld van hoe iets zou moeten zijn. Deze Ideeën bestaan los van de aarde en blijven voor altijd hetzelfde. Wij vinden bijvoorbeeld dat sommige dingen rechtvaardiger zijn dan andere.
Tilburgse Studentenvereniging Plato is de jongste en grootste studentenvereniging van Tilburg. Plato ontstond op 17 november 1987, met als grondslag de kernwaarden openheid, diversiteit en gelijkwaardigheid. Iedereen is welkom bij Plato! In 2022 telt onze vereniging ruim 900 leden.
Gangbaarheid. Het woord filosofe staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
In het Westen verschijnen vanaf de 6e eeuw v. Chr. de eerste sporen van wat filosofie genoemd wordt met de oud-Griekse presocratische denkers, gevolgd door Socrates, die wordt beschouwd als de echte vader van deze discipline, en zij die in zijn voetsporen treden: Plato, Aristoteles, de socratische scholen.