Huwelijkse voorwaarden hebben niet het effect van een testament. In je huwelijkse voorwaarden bepaal je niet wie je erfgenamen zijn. Alleen de vermogensrechtelijke verhouding tussen de beide echtgenoten tijdens het huwelijk (vragen als wat is van wie, wie is voor welke schulden aansprakelijk) is geregeld.
Bij jouw overlijden zal dus eerst via de huwelijkse voorwaarden worden vastgesteld wat jouw vermogen is. Vervolgens zal voor de vraag wie jouw vermogen erft naar het testament worden gekeken. Ook bij de afwikkeling van een echtscheiding zal eerst worden gekeken naar jullie huwelijkse voorwaarden.
Huwelijkse voorwaarden: de verdeling van de bezittingen na de echtscheiding. Huwelijkse voorwaarden zijn afspraken die voor of tijdens het huwelijk bij een notaris kunnen worden opgesteld. In deze huwelijkse voorwaarden kunt u regelen dat u beiden (voor een deel) gescheiden vermogens houdt tijdens het huwelijk.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
Wettelijk is vastgelegd wie jouw bezittingen en schulden erft. In de meeste gevallen zijn de erfgenamen de kinderen en de partner gezamenlijk. Bij de partner gaat het om de huwelijkspartner of een partner door een geregistreerd partnerschap. De partner en de kinderen erven ieder een gelijk deel.
Ja, bij testament kan geregeld worden dat, zoals in dit geval, de langstlevende partner het recht heeft om in de woning te kunnen blijven wonen. De langstlevende partner krijgt dan de rechten van gebruik en bewoning van de woning en eventueel ook de inboedel.
Het erfrecht
De blote eigendom zal vererfd worden door de kinderen. Zijn er geen kinderen en steekt de gezinswoning in het gemeenschappelijke vermogen (omdat die samen werd aangekocht), dan erft de langstlevende huwelijkspartner die woning in volle eigendom.
De langstlevende echtgenoot uit een huwelijk krijgt het vruchtgebruik van de hele nalatenschap. Dit betekent dat hij onder meer het vruchtgebruik krijgt van de gezinswoning en de inboedel. Hij mag dus hoe dan ook in de gezinswoning blijven wonen, of het verhuren en het huurgeld innen.
Een nadeel aan huwelijkse voorwaarden is wel, dat de partner die geen vermogen heeft en ook geen inkomen verwerft, er tijdens het huwelijk ook niets bij zal krijgen. De partner zonder inkomen deelt officieel niet mee in de inkomsten van de ander.
Tussen echtelieden bestaat geen verjaring. Daarom wordt in de akte huwelijkse voorwaarden vaak een korte vervaltermijn van een jaar overeengekomen. Verrekent men na dat jaar niet dan is de consequentie dat de actie is verjaard en partijen geen verrekening meer kunnen vorderen.
De drie soorten huwelijkse voorwaarden die grofweg kunnen worden onderscheiden zijn de 'koude uitsluiting', de verrekenstelsels en de beperkte gemeenschap.
Waarom wel kiezen voor huwelijkse voorwaarden
Het opstellen van huwelijkse voorwaarden maakt je bewust van de toekomst. Je wordt dus beschermd in geval van overlijden of in geval van een scheiding. Uit onderzoek is gebleken dat het 'moderne' huwelijk minder sterk is dan vroeger. Ofwel: mensen scheiden sneller.
Huwelijkse voorwaarden hebben niet het effect van een testament. In je huwelijkse voorwaarden bepaal je niet wie je erfgenamen zijn. Alleen de vermogensrechtelijke verhouding tussen de beide echtgenoten tijdens het huwelijk (vragen als wat is van wie, wie is voor welke schulden aansprakelijk) is geregeld.
Tijdens huwelijk kunt u uw huwelijksvoorwaarden wijzigen naar algehele gemeenschap van goederen. Een dergelijke akte behoeft de goedkeuring van de rechter, welke de notaris voor u zal aanvragen.
Langstlevende ouder maakt de erfenis op
De langstlevende heeft gedurende diens leven het volledige beheer over de erfenis die door de overleden partner is achtergelaten. Dat betekent ook dat de langstlevende het geld helemaal mag opmaken, inclusief de kindsdelen van de kinderen.
De kinderen erven de blote eigendom. De nagelaten goederen (dit is de erfenis) bedragen meestal de helft van die bankrekeningen en beleggingen. De andere helft is van de langstlevende en valt buiten de erfenis.
Langstlevende is half eigenaar en heeft vruchtgebruik
De langstlevende is in deze situatie niet volledig eigenaar van de woning en mag dus ook niet alleen besluiten tot verkoop over te gaan. Hiervoor is toestemming van de erfgenamen noodzakelijk.
Voor de erfbelasting over een woning gaan we uit van de WOZ-waarde (opent nieuw venster) min de hypotheekschuld. U kunt in de aangifte kiezen welke WOZ-waarde u opgeeft: of u geeft de WOZ-waarde in het jaar van overlijden op, of de WOZ-waarde in het jaar ná overlijden.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
Bij het overlijden van een van de partners gaat het eigendom van de woning in eerste instantie naar de erfgenamen. Zij zijn vervolgens verplicht de woning aan de langstlevende te verkopen, indien hij of zij van de aankoopoptie gebruik wil maken.
Geen testament: Echtgenoot krijgt bij erfenis minstens vruchtgebruik op alles. De wet voorziet in een automatisch erfrecht voor de langstlevende echtgenoot: die erft zonder dat er een testament is minstens het levenslang vruchtgebruik op de volledige erfenis.
In Nederland bestaat er een nabestaandenuitkering uit de Algemene nabestaandenwet (Anw). Het is een financiële ondersteuning vanuit de overheid na het overlijden van de partner (dit geldt ook voor wezen). De uitkering komt vanuit de Sociale Verzekeringsbank. De nabestaandenuitkering is een soort basisinkomen.