Samenwonen levert geen erfrecht
De wet regelt in Nederland niets voor samenwonenden. Dus ook niet dat ze elkaars erfgenaam zijn. Dat wil zeggen dat als van een samenwonend stel er één komt te overlijden, de andere geen erfgenaam is.
Zonder testament bepaalt de wet wie je erfgenamen zijn. Daar zit een volgorde in. De eerste groep zijn je echtgenoot en je kinderen. Heb je die niet, dan je ouders en broers en zussen.
De weduwe of weduwnaar krijgt het vruchtgebruik van de hele nalatenschap. Concreet krijgt de langstlevende het eigen vermogen van zijn overleden partner en de helft van het gemeenschappelijk vermogen in vruchtgebruik. De kinderen erven de blote eigendom.
Wettelijke erfgenamen
Partner, kinderen en hun afstammelingen. Ouders, broers, zussen en afstammelingen. Grootouders met hun (klein)kinderen, ooms, tantes, neven, nichten. Overgrootouders en hun afstammelingen.
Wettelijk is vastgelegd wie jouw bezittingen en schulden erft. In de meeste gevallen zijn de erfgenamen de kinderen en de partner gezamenlijk. Bij de partner gaat het om de huwelijkspartner of een partner door een geregistreerd partnerschap. De partner en de kinderen erven ieder een gelijk deel.
Als je zonder huwelijkscontract getrouwd bent, dan val je automatisch onder het “wettelijk stelsel”. En daarbij wordt het totale vermogen verdeeld over drie mandjes: jouw eigen vermogen, het eigen vermogen van je echtgenoot en het gemeenschappelijk vermogen.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Een bankrekening op 1 naam wordt na het overlijden van de rekeninghouder meestal geblokkeerd. Vaak kunnen er dan geen betalingen meer gedaan worden. Zoals automatische incasso's en periodieke overboekingen. Houd hier dus rekening mee als je zaken regelt voor de overledene.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Bij een wettelijke verdeling gaat de volledige nalatenschap naar de langstlevende echtgenoot/geregistreerd partner. Dit betekent niet dat de kinderen onterft zijn. De kinderen krijgen namelijk een vordering in geld die pas opeisbaar is bij het overlijden van de langstlevende.
Wanneer je jouw broer of zus wilt onterven, is het gewoon belangrijk dat je een testament hebt opgemaakt. De enige manier om iemand te onterven kan via een testament. Bij broers of zussen is er geen sprake van een legitieme portie.
Door de zogenoemde wettelijke verdeling houdt de langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner levenslang recht op de volledige nalatenschap, waaronder het aandeel van de overleden partner in de woning. De kinderen hebben dan een vordering op de langstlevende ouder voor hun erfdeel.
Wilt u elkaars erfgenaam zijn? Dan moet u een testament maken. In het testament kunt u bepalen dat uw partner uw erfgenaam is.
Met een 'tweetrapstestament' kunt u uw partner benoemen tot enige erfgenaam en bepalen dat uw kinderen daarna uw erfgenaam zijn. Uw partner mag alles doen met uw nalatenschap, bijvoorbeeld het huis verkopen of het geld uitgeven. Hij of zij moet hierover de kinderen wel informeren.
Geld van rekening afhalen na overlijden
Let op: u bent niet automatisch eigenaar van het saldo op de rekening van de overledene. Dus ook geld opnemen na overlijden van de rekeninghouder kan niet zomaar. Als nabestaanden geld van de rekening halen zonder dat dat eerst juridisch geregeld is, is dat strafbaar.
Bij een en/of rekening is het zo dat degene die de rekening heeft gevoed (lees gemakshalve: zijn/haar geld op deze rekening heeft gestort) de eigenaar is van het geld.
Moet u verplicht naar de notaris wanneer een dierbare overlijdt? Nee, dat hoeft niet. De gang naar de notaris is niet verplicht, maar vaak wel praktisch en zinvol.
Indien je een auto erft, ben jij de nieuwe eigenaar. Je kunt er dus mee doen wat je wilt… Althans, binnen de wettelijke kaders. Zo kun je de auto op jouw naam laten overschrijven óf op naam van iemand anders.
Langstlevende ouder maakt de erfenis op
De langstlevende heeft gedurende diens leven het volledige beheer over de erfenis die door de overleden partner is achtergelaten. Dat betekent ook dat de langstlevende het geld helemaal mag opmaken, inclusief de kindsdelen van de kinderen.
Langstlevende is half eigenaar en heeft vruchtgebruik
De langstlevende is in deze situatie niet volledig eigenaar van de woning en mag dus ook niet alleen besluiten tot verkoop over te gaan. Hiervoor is toestemming van de erfgenamen noodzakelijk.
De “langst-leeft-al clausule” houdt in dat Erna alles krijgt, daar waar de kinderen niets zullen ont- vangen en dus ook niet zullen moeten betalen. Erna zal slechts successierechten betalen op de ene helft van het gemeenschappelijk vermogen. De andere helft is namelijk reeds van haar.
Erven gebeurt in een bepaalde volgorde
alle afstammelingen van de erflater: kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, … de ouders van de erflater samen met zijn broer(s) en zuster(s) en/of hun afstammeling(en) alle bloedverwanten in opgaande lijn: ouders, grootouders, overgrootouders…
De langstlevende partner erft vandaag automatisch het vruchtgebruik op de woning, wanneer je gehuwd bent. Zo ben je zeker dat je een plek hebt om te wonen. Bij wettelijk samenwonende stellen is dat net hetzelfde, al hangt het er natuurlijk ook van af wat er precies in het testament werd opgenomen.