Herbelevingen worden meestal uitgelokt (getriggerd) door een zogenaamde 'trigger'. Dit kan gaan om subtiele dingen, zoals een geur of de klank van iemands stem. Mensen met PTSS staan eigenlijk continu op scherp, door angst voor mogelijke dreigingen. Hierdoor kunnen zij snel schrikken.
Bij herinneringen aan het trauma, kunt u zich plotseling bang of verdrietig voelen. Ook kan uw lichaam hierop reageren door middel van zweten, trillen, misselijkheid, hartkloppingen, benauwdheid en een droge mond. Door deze klachten lijkt het alsof er steeds weer gevaar dreigt. Een gevoel van walging kan ook optreden.
Acute stressstoornis: minimaal 2 dagen en maximaal vier weken. Acute PTSS: duur korter dan 3 maanden. Chronische PTSS: duur langer dan 3 maanden.
Ga dan eerst bij je huisarts langs. Die kan je doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater. Deze arts zal je vragen naar je klachten en je een paar vragenlijsten laten invullen. Meestal zal de psycholoog of psychiater na een paar gesprekken bepalen of je klachten passen bij de kenmerken van PTSS.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt. Dit soort gevoelens uiten zich via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
Ze raken snel overspoeld, emoties nemen dus de overhand, en ze zijn moeilijk te kalmeren. Sommige mensen proberen emoties weer de baas te worden door zich risicovol te gedragen of zichzelf te beschadigen. Alleen een psycholoog of psychiater kan op basis van onderzoek een diagnose stellen.
Op termijn kan PTSS binnen een familie tot relatie-, opvoed- en geldproblemen leiden. Daarom vinden we het bij PsyQ belangrijk om de partner bij de behandeling te betrekken. Het kan erger voorkomen.”
NB Als het om (vage) herinneringen gaat, vertellen cliënten vaak dat ze veel aan het trauma moeten denken, maar niet dat zij specifieke concrete situaties van toen en daar steeds herbeleven. Als er geen sprake is van herbelevingen, is er ook geen sprake van een PTSS!
De test toont aan of je mogelijk een posttraumatische stressstoornis hebt. Je kunt de uitslag uitprinten en meenemen naar je huisarts. De huisarts kan jou vervolgens doorverwijzen naar een voor jou geschikte behandelaar.
Bij (complexe) PTSS kan er naast de PTSS-klachten ook sprake zijn van andere psychische problemen. Het kan dan gaan om een persoonlijkheidsstoornis zoals een borderline persoonlijkheidsstoornis, maar ook een dissociatieve stoornis, psychotische stoornis of problemen zoals zelfbeschadiging of verslaving.
Een PTSS is een angststoornis. Na de traumatische gebeurtenis blijft je angst bestaan. Je lijf en je geest zijn constant alert op een gevaar dat er niet meer is. Je lichaam staat onder spanning, je schrikt snel en je bent waakzaam.
Patiënten met PTSS hebben verhoogde levels van noradrenaline in hun hersenen. Deze chemische boodschapper is betrokken bij onrust en stress. Dit kan verklaren waarom het voor mensen met PTSS moeilijk is om zich weer veilig te voelen na het meemaken van het trauma.
Complexe PTSS heeft nog wat aanvullende symptomen ten opzichte van PTSS. Complexe PTSS ontstaat wanneer je ernstig of langdurig getraumatiseerd bent. De kans bestaat dat je dan naast de bovengenoemde symptomen, ook merkt dat: Je hebt een sterk negatief zelfbeeld.
Bij PTSS met uitgestelde expressie, komen de symptomen van PTSS pas later naar buiten, langer dan zes maanden na de traumatische gebeurtenis.
Bij herbeleving lijkt het alsof je de traumatische gebeurtenis opnieuw meemaakt. Je hebt last van flashbacks: je ziet, ruikt, hoort, proeft en voelt alles weer zoals toen het gebeurde. Wanneer je aan de gebeurtenis denkt, krijg je hartkloppingen, gaat trillen en zweten en kunt niet goed meer ademhalen.
Wanneer je lijdt aan een dissociatieve stoornis lukt het je op momenten niet om gebruik te maken van het bewustzijn. Het is net of je uit je lichaam treedt: je staat los van jezelf. Dit kan een manier zijn om gedachten, emoties en (lichamelijke) gevoelens uit te schakelen.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
Zeg niet dat het 'snel over zal zijn' of dat diegene 'er vast snel over heen is'. Dit is niet realistisch. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Ook kan dit ervoor zorgen dat degene met PTSS het zichzelf kwalijk neemt wanneer het herstel niet snel genoeg gaat.
Het behandelen van PTSS duurt ongeveer tussen de 2 tot 25 weken. Kan PTSS terugkomen? Ook nadat je genezen bent van PTSS, komen de klachten soms na een tijdje weer terug. Tijdens je behandeling heb je samen met je psycholoog een plan opgesteld voor het moment waarop je last krijgt van terugkerende klachten.
Klachten worden vaak niet herkend waardoor de belastbaarheid van iemand met PTSS misschien wel verkeerd wordt ingeschat. Indien u 35% of méér arbeidsongeschikt blijkt te zijn, kunt u een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen.
Niet iedereen met PTSS heeft last van nachtmerries en bij veel mensen gaan de nachtmerries vanzelf over door een traumabehandeling.
Is PTSS te genezen? Ja, er zijn verschillende behandelwijzen voor PTSS. Bijvoorbeeld stapsgewijs en onder begeleiding de schokkende gebeurtenis onder ogen zien. En door gesprekken over de traumatische ervaring te voeren slijt het gevoel wat die ervaring nog oproept.