Wanneer we spreken van psychiatrische problematiek, dan bedoelen we zaken die het dagelijkse leven van mensen verstoren en waarbij het nodig kan zijn om behandelingen te ondergaan, soms in combinatie met medicijnen. Denk hierbij aan stoornissen als persoonlijkheidsstoornissen, ADHD en depressies.
De DSM-5, het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen, spreekt van 10 persoonlijkheidsstoornissen die in 3 types zijn onderverdeeld.
'Onder psychiatrische aandoeningen versta ik de ernstigere ziektebeelden. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ernstige depressies, angststoornissen en psychoses of psychiatrische problematiek bij dementie. Bij psychische aandoeningen gaat het om lichtere vormen daarvan, zoals somberheid bij rouw.
Gedrag waar je op kan letten zijn: nieuwe/toegenomen concentratieproblemen, slaapproblemen, gejaagdheid of onrust, opvliegendheid, maar ook problemen met voeding of gebruik van alcohol of drugs. Reacties en emoties. Wanneer we (even) niet lekker in ons vel zitten, merk je dat aan de manier waarop we ons uiten.
U voelt u bijvoorbeeld somber, verward, angstig of gespannen. Door zulke psychische klachten heeft u minder plezier in het leven. Psychische klachten ontstaan vaak als er meer problemen zijn of heftigere dingen gebeuren dan u aankunt. De balans hiertussen is tijdelijk niet goed.
Mensen van 25 tot 35 jaar hebben het vaakst ooit in het leven één of meer psychische aandoeningen gehad en mensen van 55 tot 65 jaar het minst vaak. Stemmingsstoornissen komen het vaakst voor bij mensen van 45 tot 55 jaar, angststoornissen bij 35 tot 45-jarigen en middelenstoornissen bij 18 tot 35-jarigen.
Voorbeelden van ernstige psychische aandoeningen zijn: verslaving, ernstige depressie, psychose en bipolaire stoornis.
Als je een psychotische stoornis hebt, beleef je de wereld tijdelijk anders dan andere mensen. Je ziet, hoort, ruikt, proeft of voelt dingen die er niet zijn. Met behandeling gaat de psychose bij ongeveer 75% van de gevallen binnen enkele maanden over.
Aanranding en verkrachting Acceptatie en Commitment Therapie Achtervolgingswaan Acute stressstoornis ADD ADHD Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis...
De metastructuur van de DSM-5 ziet er als volgt uit: Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen. Schizofreniespectrum en andere psychotische stoornissen. Bipolaire stemmingsstoornissen.
ADHD is een psychische stoornis die begint in de jeugd en die vaak persisteert tot in de volwassenheid. De kernsymptomen van ADHD zijn: aandachtstekort, hyperactiviteit en impulsiviteit.
Psychiatrische problemen en een beperking
Mensen met een beperking kunnen te maken krijgen met psychiatrische problemen. Het kan bijvoorbeeld gaan om klachten op het gebied van stemming, prikkelbaarheid, impulscontrole, slaapproblemen of moeite met sociale interactie.
Een narcistische persoonlijkheidsstoornis is tweezijdig. Aan de ene kant staat een opgeblazen gevoel van zelfbelang en zucht naar bewondering centraal, en aan de andere kant is er sprake van een extreem gevoel van minderwaardigheid en onzekerheid. Narcistisch gedrag is vaak lastig te herkennen.
Depressie werd vaak als zelfstandige stoornis behandeld. Het is echter bekend dat 2 van de 3 mensen met een depressie ook een persoonlijkheidsstoornis hebben; vaak is er sprake van een ontwijkende of vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
De borderline persoonlijkheidsstoornis is een psychische stoornis waarbij je sterke stemmingswisselingen vertoont, moeite hebt om stabiele relaties te vormen en vaak bang bent om in de steek te worden gelaten.
Bijvoorbeeld relatieproblemen of een echtscheiding, ziekte of dood van uw partner, spanningen op het werk. Ook positieve gebeurtenissen kunnen soms heel ingrijpend zijn, zoals de geboorte van een kind. Psychische oorzaken gaan over hoe goed u in staat bent om uw problemen te 'dragen'. Dat noemen we draagkracht.
Mentale gezondheid gaat over cognitief (denken), emotioneel (voelen) en sociaal welzijn. Mentaal gezonde personen voelen zich over het geheel genomen tevreden, zijn in staat om te genieten, denken positief, kunnen omgaan met tegenslagen en zijn tevreden met hun sociale relaties.
Comorbiditeit is het naast elkaar voorkomen van verschillende stoornissen tegelijkertijd. Hulpverleners zien het naast elkaar voorkomen van psychische stoornissen vaak als een teken dat sprake is van ernstige problematiek. Een veel voorkomende vorm van comorbiditeit is dat een depressie samengaat met een angststoornis.
Als je depressief bent is het belangrijk dat je dit met je werkgever bespreekt. En samen met de bedrijfsarts onderzoekt hoe ernstig je klachten zijn en wat het beste is om te doen. Misschien niet doorgaan met depressief thuis werken, maar even helemaal stoppen en wat rust nemen en daarna weer rustig op gaan bouwen.
Een depressie kan ziekteverzuim veroorzaken en uiteindelijk ook arbeidsongeschiktheid. Bij een depressie is er sprake van psychische klachten die het voor u onmogelijk kunnen maken om te werken. U kunt bij uitval wegens depressie wellicht aanspraak maken op een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
Psychisch verzuim is een vorm van ziekteverzuim. Een medewerker is dan niet in staat om te werken vanwege psychische klachten. Denk bijvoorbeeld aan overspannenheid, een burn-out, een depressie of een angststoornis. Het duurt vaak langer voor de werknemer helemaal is hersteld bij psychische klachten dan gemiddeld.