Klemmen en knarsen zorgen voor een aanhoudende spanning in de spieren van je mond, hals, nek en schouder. Dat heeft direct invloed op de spierspanning in je hele lijf! Met de kaken op elkaar ga je ook oppervlakkiger ademen. En op gezette momenten houdt je zelfs je adem in.
De exacte oorzaak van tandenknarsen en kaakklemmen is moeilijk te achterhalen. Slaapstoornissen, stress, alcoholgebruik, roken, bepaalde medicijnen en drugs (bijvoorbeeld XTC) worden in verband gebracht met knarsen en klemmen.
Mensen die zich gestrest, boos- of zich angstig voelen en slecht slapen hebben vaker last van gespannen kaken of kaakklemmen. Wanneer je gestrest bent, span je vaak bepaalde lichaamsdelen aan zoals je kaken. Het advies bij een gespannen kaak is dan ook om rust te nemen.
De pijnklachten door kaakklemmen
Als je klemt met je kaken, kan dit diverse pijnklachten geven, variërend van pijn in je kaken of in je gebit (soms denk je dat je minstens een gat in je tanden hebt), pijn in je oren, hals, nek, of uitstraling naar je hoofd wat zich uit in hoofdpijn.
Tandenknarsen is het krachtig over elkaar schuiven van tanden en kiezen. Kaakklemmen is het krachtig op elkaar klemmen van tanden en kiezen. De tandheelkundige term voor beide vormen is bruxisme. Knarsetanden gebeurt met name 's nachts, terwijl het kaakklemmen zowel 's nachts als overdag kan gebeuren.
Duw uw duim zachtjes tegen uw wang. Beweeg dan uw duim van beneden naar boven over de spier achter in uw mond. Gebruik de vingers van dezelfde hand om de beweging aan de buitenkant te begeleiden. Ook met de wijsvinger kunt u naar de holte net achter de laatste kies gaan en hier met de tip van de vinger rustig masseren.
Bij last van stress kunt u de volgende klachten ervaren:
Bloedend tandvlees. Versnelde afbraak van het steunweefsel van tanden en kiezen. Mondzweren. Mondbranden.
Splint. Als de tanden en kiezen niet goed op elkaar passen, kan de tandarts dit inslijpen of met een plastic plaatje (splint) proberen passend te maken, zodat de kaak op een juiste manier wordt belast. Ook wordt de splint vaak toegepast bij bewegingsbeperkingen.
Wat weten we nog meer? Nou, het blijkt dus dat je lichaam die stress al na enkele seconden opslaat, en dan vooral in rondom je ogen, mond en je kaken. De spieren in dat gebied spannen zich aan, waardoor je onbewust je kaken op elkaar klemt of constant je wenkbrauwen fronst. Vooral depressieve gevoelens zorgen hiervoor.
Stress zorgt ervoor dat je spieren zich aanspannen. Het bindweefsel om je spieren gaat daardoor strakker om de spieren heen te gaan zitten waardoor je spieren niet meer optimaal kunnen bewegen. Ze zitten als het ware “gevangen” in het bindweefsel. De spieren reageren hier vervolgens op door nog meer aan te spannen.
Kaakpijn is pijn in of rond uw kaak. De pijn komt door problemen met het kaakgewricht of de kauwspieren. Andere klachten die u kunt hebben zijn hoofdpijn, oorpijn of een krakende kaak. De pijn komt vaak doordat u uw kaak aanspant.
TMD, of temporomandibulaire disfunctie, betekent dat de scharnierende verbinding tussen het bovenste en het onderste kaakgewricht niet goed functioneert. Deze scharnierende werking is één van de meest complexe gewrichten in het lichaam, verantwoordelijk voor het naar voren, achter en zijwaarts bewegen van de onderkaak.
Duizenden kauwbewegingen per dag
Kauwen vereist een zeer nauwkeurige afstemming tussen de bewegingen van je kaken en tong. Wanneer je je kaken van elkaar haalt, legt je tong het eten tussen je tanden en kiezen. Als je je kaken weer sluit, moet je tong zich razendsnel terugtrekken om te voorkomen dat je op je tong bijt.
Bij tandenknarsen of -klemmen worden vooral 's nachts in de slaap de tanden en kiezen vaak met kracht over elkaar geschoven of tegen elkaar geklemd. Men beschouwt bruxisme als een periodieke, stereotiepe bewegingsstoornis van het tand- en kaakstelsel.
Je voelt nekpijn meestal niet alleen lokaal. Meestal straalt de pijn uit naar de schouders, soms zelfs naar de armen tot je vingertopjes. Nekpijn kun je echter ook in je achterhoofd ervaren. Deze pijn kan op zijn beurt weer hoofdpijn, duizeligheid, gezichtsstoornissen en kaakpijn veroorzaken.
Een ander woord voor beet is ook wel occlusie. Soms staan de kaken niet in een goede positie onder elkaar en kan dus ook geen goede occlusie gemaakt worden door de orthodontist. Om deze problemen te verhelpen is het bijna altijd noodzakelijk om de tanden en kiezen voor te bereiden voor een kaakcorrectie.
Stress staat in relatie tot problemen met het tandvlees, zoals bloedend tandvlees of beginnende tandvleesaandoeningen, door een aantal factoren. Ten eerste staat produceert het lichaam op het moment dat deze onder druk staat meer van het hormoon cortisol, welke een ontstekingsremmende functie heeft.
Een droge mond ontstaat door te weinig speeksel. Het kan zijn dat je te weinig speeksel maakt, bijvoorbeeld door uitdroging, een ontstoken speekselklier of door bepaalde medicijnen. Het kan ook zijn dat het speeksel te snel uit je mond verdwijnt.
De ontstekingsreactie kenmerkt zich door pijn, roodheid, warmte, zwelling en functieverlies. Een ontstekingsreactie kan uitgelokt worden door een infectie, denk aan bacteriën of schimmels, maar ook door kneuzingen, (zon)verbranding, auto-immuunreacties of irriterende stoffen en nog vele andere oorzaken.
Wanneer de twee helften van het kaakgewricht niet goed glijden, kan de kaak zo nu en dan 'op slot' raken. Dit kan verschillende oorzaken hebben zoals een trauma, spierspasme of een ziekte zoals tetanus. Ook schiet de kaak 'op slot' wanneer u uw mond te ver open doet, bijvoorbeeld tijdens het geeuwen.
Trismus is het ongecontroleerde onvermogen om de mond of kaak te openen. Trismus maakt veel dagelijkse dingen lastig – kauwen, slikken, praten, tandenpoetsen, zelfs ademhalen. De aandoening kan veroorzaakt worden door tandproblemen, kanker en kankerbehandeling, een operatie, trauma, of andere factoren.