Wat je niet in noten en zaden vindt, is vitamine D. Deze vitamine halen we vooral uit de zon, maar ook uit andere, voornamelijk dierlijke voedingsbronnen.
Vitamine D zit van nature niet in heel veel verschillende producten. Koploper is vette vis, met enige afstand gevolgd door vlees en eieren. Per 100 gram [2]: Paling (gerookt) 20,4 mcg.
In welke voeding zit vitamine D? Vitamine D zit van nature in vette vis, zoals haring, zalm en makreel. Vlees en eieren leveren ook vitamine D, maar minder dan vette vis. In Nederland wordt ook vitamine D toegevoegd aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten (maar niet aan olie).
Je zou denken dat fruit een goede bron is van alle vitamines en mineralen. Vitamine D is echter amper of niet in fruit zoals bananen terug te vinden. Ook noten, die heel voedzaam zijn, zijn helaas geen bron van vitamine D.
Alle ongezouten noten en pinda's zijn goed voor je. Dus ongebrand (rauw), gebrand en geroosterd. Denk aan amandelen, cashewnoten, hazelnoten, paranoten, pecannoten, pistachenoten en walnoten. Pinda's zijn officieel peulvruchten, maar lijken qua samenstelling en gebruik op noten.
Paranoten. Deze Braziliaanse noten bevatten namelijk ook seleen. Dit stofje kan een giftige werking hebben wanneer je er te veel van binnen krijgt. In 100 gram paranoten zit ongeveer 1917 microgram selenium.
Walnoten zijn gezond, maar we kunnen niet zeggen dat walnoten gezonder zijn dan bijvoorbeeld amandelen. Alle ongezouten noten en pinda's hebben positieve effecten op onze gezondheid. Doordat alle noten net een andere samenstelling van voedingsstoffen bevatten, kunnen we niet zeggen dat de een beter is dan de ander.
Gevolgen van een vitamine D3-tekort
Zo kan een tekort aan vitamine D3 bij jonge kinderen rachitis (Engelse ziekte) veroorzaken. Met deze ziekte kun je een afwijking aan het skelet oplopen. Bij volwassenen en ouderen kan door een vitamine D-tekort op den duur botontkalking of osteoporose en/of spierzwakte optreden.
Om je dagelijkse hoeveelheid vitamine D te halen, is het voldoende om (afhankelijk van je huidtype) dagelijks 15 tot 30 minuten onbeschermd met je handen en gezicht in de zon te zijn. Daarna is smeren met zonnebrandcrème belangrijk.
Bij het innemen van suppletie, zal de arts de dosis vitamine D na zes tot acht weken behandeling verlagen. Naar schatting zal het dan 3 tot 4 maanden duren om weer op het goede niveau te komen.
Bij mensen die veel drinken is een verminderde opname van Vitamine B1, vitamine A, D, E, en K. Daarnaast is er een verhoogde uitscheiding van B1 in de urine. Ook kan een tekort aan magnesium, ijzer en foliumzuur ontstaan.
Het sterkst is het verband bij ouderen. Uit onderzoek waarin een grote groep vrouwen van 50 jaar en ouder (81.189) werd gevolgd bleek dat depressies 21% minder vaak voorkwamen bij vrouwen die dagelijks meer dan 20 microgram vitamine D namen.
Mensen die binnen werken lopen een risico op een vitamine D-tekort. Mensen met een kantoorbaan of mensen die om een andere reden overdag vooral binnen zijn, zien weinig of zelfs geen zon overdag.
De Europese voedselveiligheidsautoriteit ( EFSA Europese Voedselveiligheidsautoriteit (Europese Voedselveiligheidsautoriteit)) adviseert daarom maximaal 100 microgram vitamine D per dag voor volwassenen. In de Nederlandse wet is vastgelegd dat een voedingssupplement maximaal 25 microgram mag bevatten.
Heb jij een vitamine D-supplement nodig? Mensen die extra vitamine D moeten gebruiken zijn: kinderen tot 4 jaar, ouderen, zwangere vrouwen en mensen met een getinte huid. Maar ook mensen die onvoldoende zonlicht op hun huid krijgen, omdat ze bijvoorbeeld weinig buitenkomen of een sluier dragen.
Een gebrek aan voldoende vitamine D gaat zelden gepaard met eenduidige symptomen. Kenmerken zijn vaak algemeen van aard, zoals vermoeidheid, spierzwakte, pijn in de botten of hoofdpijn. Hierdoor wordt de bron van de symptomen vaak niet onderkend totdat er echte deficiëntie-ziekten optreden.
Een vitamine D tekort is ook in verband gebracht met duizeligheid.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D, zoals vastgesteld door de Gezondheidsraad voor de 'gemiddelde bevolking' is 10 tot 20 microgram (mcg). Als je niet dagelijks voldoende vitamine D binnenkrijgt, kun je extra vitamine D innemen middels voedingssupplementen.
Walnoten zijn dus prima als snack, maar let erop dat je niet overdrijft: neem niet meer dan een handjevol (9 stuks) walnoten per dag. Dit is een gezonde hoeveelheid.
Het advies is 25 gram per dag voor mannen tot en met 69 jaar en vrouwen tot en met 50 jaar. Dat is dus een klein handje vol. Voor iedereen die ouder is, is 15 gram noten per dag voldoende.
Pindakaas bevat maar liefst 28% eiwit, en veel onverzadigde vetten (totaal vet 50% waarvan 80% onverzadigd). Verder is het een rijke bron aan voedingsvezels, vitamine E, vitamine B6, magnesium, phosphorus, zink en koper. Een flinke lijst dus!
Noten of zaden; bijvoorbeeld (ongezouten) pompoen of zonnebloempitten, amandelen of pistachenoten. Amandelen en pistachenoten zijn rijk aan magnesium en kunnen je helpen om te ontspannen en beter te slapen.
Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5. Verrassend genoeg bij zo'n broodliefhebbend volk, ligt de daadwerkelijke consumptie dus lager dan geadviseerd. Het aanbevolen aantal sneetjes brood per dag volgens de Schijf van Vijf.