De eerste letters die je kind leert zijn de letters i, k, m, s. Ook leert je kind in kern start om met die letters korte woordjes te maken en te lezen zoals: ik, kim en mis.
Wanneer je kleuter het duidelijk leuk vindt om letters en woordjes te leren, kun je ervoor zorgen dat hij vaak met letters in aanraking komt. Zet zijn naam bijvoorbeeld op de deur van zijn slaapkamer en op de beker waar hij uit drinkt. Of plak etiketjes met het juiste woord op de meubeltjes in zijn kamer.
Aanvankelijk lezen
In groep 2 maken kleuters al een beginnetje met lezen. Hoewel dit volgens het SLO niet tot de leerstof van groep 2 behoort, leren ze in groep 2 vaak de letters kennen en de klanken die erbij horen. Letters spreken de kinderen uit zoals ze klinken. De E is 'eh', en de R is een 'rrrrr'.
Je hoort een /t/ maar schrijft een /d/. In het begin lezen kinderen de woordjes vaak letter voor letter (klank voor klank), maar dit zal steeds vloeiender gaan. Rond de kerst kennen de kinderen bijna alle letters en klanken en gaat het leestempo omhoog.
Kleuters 'schrijven' in groep 1 en 2 vooral via tekenen, krabbelen, letterachtige vormen, letter-tekenreeksen en spontane spelling. Maar ze stempelen en schrijven ook woorden en teksten na en oefenen met typen op de computer.
In groep 2 maken kinderen in lichamelijk opzicht een grote ontwikkeling door. Hun motoriek wordt steeds beter. Ze leren hinkelen, huppelen en een koprol maken en kunnen steeds netter kleuren en knippen.
Zelf lezen begint vaak op de leeftijd van 6 of 7 jaar.
We zien natuurlijk graag dat de leesboeken vervolgens niet aan te slepen zijn, maar niet in alle gevallen gaat het oppikken van zelfstandig lezen even vlot of plezierig. We horen met regelmaat dat een kind meer 'moet' oefenen thuis.
Voor kinderen binnen deze leeftijdscategorie gaat er een wereld open, letterlijk: ze leren lezen. Daardoor gaan ze opeens van alles om zich heen begrijpen: verkeersborden, naamborden, menukaarten, producten in de supermarkt, ga zo maar door.
Sommige kinderen kunnen niet wachten tot ze zelf kunnen lezen. Eén op de tien kleuters leert zichzelf lezen in groep 2 en er zijn zelfs kinderen die er nóg vroeger bij zijn. Peuters en kleuters zijn volop aan het ontdekken hoe al die lettertekens zich verhouden tot de werkelijkheid.
Uit veel studies blijkt dat vroege leerlingen op latere leeftijd (ongeveer na 14 jaar) niet noodzakelijk slechter presteren dan de late klasgenoten. Maar in landen met vroege selectie, zoals Nederland, zijn ze dan meestal al geselecteerd voor vervolgonderwijs.
Als je kind begint in groep 1 begrijpt het zo'n 4000 woorden, en gebruikt het ongeveer 2500 woorden actief. In de loop van groep 1en 2 leert het er zo'n 3000 bij, doordat er met thema's wordt gewerkt, voorgelezen en nieuwe liedjes worden geleerd. Maar de kleuters leren ook tijdens het spel veel woorden van elkaar.
Lezen begint met letters en klanken. In groep 1 en 2 oefenen kinderen heel veel met luisteren en het onderscheiden van klanken en wordt een begin gemaakt met het koppelen van klanken aan die letters. Bij het 'echte' leren lezen in groep 3, is die vertrouwdheid met klanken en letters heel belangrijk.
De kleine letters worden voor het eerst aangeboden en met een goede instructie zal een kind dit goed leren schrijven. Hoofdletters zijn minder spiegelgevoelig dan kleine letters. Alleen de hoofdletters 'M' en 'W' zijn elkaar spiegelbeeld om de horizontale as. En spiegelen doen kleuters veelal om de verticale as.
Tussen zes en negen jaar
Op deze leeftijd leren kinderen lezen en schrijven. Het is heel belangrijk om te leren lezen. Bij alle vakken op school is het nodig om goed te kunnen lezen, ook bij rekenen.
Op de meeste basisscholen leren kinderen letters schrijven vanaf groep 3, terwijl er in groep 1 en 2 al veel voorbereidend schrijfonderwijs plaatsvindt. Leren schrijven is een kwestie van goed oefenen, waarbij de leerkracht let op hoe je kind de pen vasthoudt.
Toch werkt het beter om elke dag 15 minuten te lezen, dan twee keer per week een uur. De aandachtsspanne is (zeker bij jonge kinderen) nog vrij kort. En met elke dag oefenen blijft het leesproces goed op gang.
De motoriek van een 6 jarig kind gaat steeds beter en de lichamelijke- en taalontwikkeling van je kind zijn zo goed als voltooid. Rond deze leeftijd is je kind klaar om te gaan leren lezen en schrijven. Weer zo'n grote stap in de taalontwikkeling.
Zo moet een kind in groep 3 eenvoudig logisch kunnen redeneren, veel informatie kunnen verwerken en opslaan in het geheugen en aandacht kunnen vasthouden. Ook moet het de Nederlandse taal voldoende beheersen om instructies te kunnen volgen en gedragsregels aan te leren.
Als halverwege groep 3 blijkt dat je kind moeite blijft houden met hakken en plakken, zijn er nog genoeg alternatieven. Bijvoorbeeld het zoemend lezen, ook wel zingend lezen genoemd. Bij zoemend lezen houdt je kind de losse klanken net zolang aan tot het de volgende klank heeft ontcijferd.
Een kind van zeven kent zo'n 20.000 woorden en kan ongeveer 200 woorden lezen. Dit jaar zal je kind nóg meer woorden leren lezen én schrijven. Hij zal hele zinnen op papier zetten, inclusief punten en komma's. Wat taalontwikkeling betreft lopen jongens trouwens gemiddeld anderhalf jaar achter op meisjes.
De nieuwste begrijpend lezen methodes:
Nieuwsbegrip, Close reading, Grip op lezen, Leeslink (digibordmethode)
Waarin verschilt groep 2 van groep 1? In groep 1 ligt de nadruk nog meer op spelen, maar in groep 2 gaat de leerkracht gerichter werken naar groep 3. Het verschilt per school, maar op veel scholen wordt er gewerkt met zogenoemde werkkaarten of werkjes en kinderen besteden per week een bepaalde tijd aan die werkjes.
's Middags:
13.15 uur: Beginnen in de kring met het vaste welkomstlied, liedjes zingen. 13.30 uur: Iets doen naar keuze, een spel bij de tafel of in de hoeken. 14.30 uur: Bij mooi weer buiten spelen, bij slecht weer binnen in het (speel)lokaal spelen. 15.15 uur: De school gaat uit.
Op school leert je kindje veel nieuwe vaardigheden zoals getallen, vormen en letters herkennen, luisteren naar elkaar en verhaaltjes navertellen. Ook maakt hij kennis met rijmen, lettergrepen, seizoenen, dagen in de week en oefent hij met het schrijven van zijn naam.