Er zijn zeven EU-lidstaten die niet tot de eurozone behoren. Dit zijn Denemarken, Zweden, Hongarije, Polen, Tsjechië, Bulgarije en Roemenië. Al deze landen, op Denemarken na, moeten de euro invoeren zodra zij aan de criteria die hiervoor gelden voldoen.
Hoewel Polen in 2004 tot de Europese Unie is toegetreden, maakt het momenteel geen gebruik van de euro, maar van zijn eigen historische munteenheid, de złoty (PNL). De Poolse munt zoals we die vandaag kennen, ontstond in 1995 onder het postcommunistische regime met als doel de economie van het land een impuls te geven.
Echter Denemarken heeft, na een eerste verworpen referendum om het Verdrag van Maastricht te ratificeren, een aantal clausules (opt-out) op het Verdrag van Maastricht bedongen, zodat de Denen de euro niet hoefden in te voeren als munteenheid. Het land blijft de kroon gebruiken als valuta.
In het kort. Munteenheid: Deense kroon (DKK). Denemarken heeft ervoor gekozen de euro niet te gebruiken en is ook niet verplicht de euro in te voeren.
Valuta en betalen
Pinnen: Pinpassen (zowel bankpassen als creditcards) worden vrijwel overal geaccepteerd. Contant geld: Denemarken heeft voldoende geldautomaten. Banken, postkantoren en wisselkantoren wisselen geld. Hotels wisselen doorgaans tegen een ongunstiger koers dan banken.
In Noorwegen betaal je met de Noorse kroon (NOK).Eén Euro is ongeveer NOK 12. Je kunt overal in Noorwegen pinnen met je bankpas. Soms is dat ook de enige mogelijkheid om te betalen.
Vaak worden in winkels, hotels en restaurants ook euro's (biljetten) geaccepteerd. Wisselgeld krijg je dan wel vaak terug in Deense kronen en de wisselkoers is ongunstig. Het is wel raadzaam om ook altijd wat contant geld op zak te hebben.
Contact betalen kan in Deense kronen of euro's; wisselgeld in Deense kronen. Kies voor een rijstrook met een oranjegeel opschrift Kontant. Contant betalen kan in Deense of Zweede kronen of euro's; wisselgeld in Deense kronen.
In Denemarken betaal je met de Deense kroon, verdeeld in kronen en øre. In het Deens wordt kroon afgekort tot Kr, internationaal wordt DKK aangehouden. Het briefgeld in Denemarken wordt onderverdeeld in 50, 100, 200, 500 en 1.000 DKK. Munten zijn er in 1, 2, 10 en 20 DKK en 50 øre.
De EU-Raad gaat akkoord met de toetreding van Kroatië tot het eurogebied. Het slaan van de Kroatische euromunten begint. Tot en met 31 december 2023 worden de prijzen in Kroatië zowel in kuna's als in euro's vermeld. Met alle commerciële banken in Kroatië worden bevoorradingsovereenkomsten getekend.
Euro referendum
In september 2003 werd er een referendum voor toetreding tot WKM II gehouden. De uitslag was dat 55,9% tegen lidmaatschap van de eurozone stemde. Hierdoor heeft Zweden de invoering van de euro voor onbepaalde tijd uitgesteld.
U kan in 20 EU-landen met de euro betalen: België, Cyprus, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Slovenië, Slowakije en Spanje.
Het land is echter geen lid van de EU, door Franse veto's in de jaren zestig en doordat de bevolking het lidmaatschap afwees in een referendum in 1994. Noorwegen is wel lid van de NAVO en van de Europese Economische Ruimte i.
Dat Montenegro de euro gebruikt, komt omdat Montenegro geen eigen valuta heeft.
De officiële ISO-code van de munteenheid is EUR. In 1992 werd in Maastricht door de lidstaten van de Europese Economische Gemeenschap besloten tot invoering van de euro in de deelnemende landen.
Over het algemeen ligt de prijs van bier in Denemarken ongeveer 34% hoger dan in Nederland of België. In een Deens restaurant is de bierprijs voor een flesje of blik bier van 33cl ongeveer 40 Kronen (€ 5,38). In een supermarkt betaal je voor een flesje of blik Deens bier van 33cl ongeveer 15 Kronen (€ 2,02).
Een vakantie in Denemarken hoeft niet duurder te zijn dan een gemiddelde vakantie in een ander land. Levensmiddelen in een gemiddelde supermarkt zijn qua prijsniveau ongeveer 5% duurder dan in Nederland. Vaak zijn de prijzen ook sterk afhankelijk van het seizoen en de weersomstandigheden, zoals bij groenten.
De Zweedse kroon is het officiële betaalmiddel in Zweden. Zweden is weliswaar lid van de Europese Unie, maar je kunt er officieel niet met de euro betalen. Bekijk voor je vertrek de wisselkoersen bij je bank. Een kroon is gelijk aan 100 öre.
Uitgesproken duur zijn: sigaretten, sterke drank, cd's, suiker en zout. Koffie, brood en kaas zijn nagenoeg even duur als in België en Nederland. Thee, kaarsen en pijptabak zijn goedkoper dan in Nederland en België.
De landen waarin het minst met cash wordt betaald zijn: Zweden, Noorwegen, Nederland, Finland en het VK. In Zweden is het legaal om als verkoper cash geld te weigeren, zijn pinautomaten er erg schaars en kun je bij de meeste banken geen contante transacties meer doen.
Nultolerantie. Het bezit van drugs, ook van softdrugs, wordt streng gestraft.Ook het aankopen van drugs is strafbaar bij wet. Volgens de Deense politie denken veel toeristen dat ze in de “Vrijstaat Christiania” in Kopenhagen legaal cannabis, marihuana, hasj en andere narcotica kunnen aanschaffen.
Vanwege de eisen die er gesteld worden kunnen er geen Nederlandse consumptie aardappelen geëxporteerd worden naar Noorwegen. Voor consumptieaardappelen die afkomstig zijn uit EU-landen die vrij zijn van Ralstonia solanacearum (bruinrot) mag in NL een FC model 1 verstrekt worden: met correcte origine vermelding.
IJsland heeft als valuta de IJslandse kroon. Er zijn munten van 100, 50, 10, 5 en 1 kroon en biljetten van 5.000, 2.000, 1.000 en 500 kronen.