Deze kwallen kun je tegenkomen in de Noordzee De vier soorten kwallen die je over het algemeen in Nederland ziet zijn oorkwallen, kompaskwallen, zeepaddenstoelen en blauwe haarkwallen. De oorkwal herken je aan vier cirkels in de vorm van een klavertje vier.
De enige kwallen die in de Noordzee giftig zijn, zijn de kompaskwal en de haarkwal.
In Nederland zijn vier soorten kwallen algemeen. In het voorjaar zijn er oorkwallen, daarna komen de blauwe haarkwal en de kompaskwal aan de beurt.In de zomer en herfst verschijnen de dikke zeepaddenstoelen. Er bestaan nog meer soorten, maar die zijn zeldzaam of heel klein.
In de Noordzee leven verschillende soorten kwallen. De oorkwal komt het meeste voor. Dit is een doorzichtige kwal met vier roze of witte ringen. Hij kan je niet steken, omdat hij niet door de huid heen komt.
Kwallen steken wanneer u in aanraking komt met de tentakels. Kwallen kunnen zowel in het water steken als wanneer ze aangespoeld zijn op het strand.
Kompaskwallen, blauwe haarkwallen en de kruiskwallen kunnen wel voor flink wat overlast zorgen. De kruiskwal kan vooral heel gemeen zijn en zelfs tot een ziekenhuisbezoek leiden. Gelukkig is die zeldzaam in Nederland en komt hij tot nu toe alleen voor in de Oosterschelde en Grevelingenmeer.
Hoe de wind waait
Kwallen horen bij het plankton omdat ze niet actief zwemmen en met de zeestromen mee gaan. Bij oostenwind ontstaat een onderstroom over de zeebodem richting strand die het plankton, en dus ook de kwallen, meevoert. Zo kan het gebeuren dat op bepaalde momenten veel kwallen voor de kust ophopen.
Kwallen zijn geen vissen, maar behoren tot het plankton. Ze kunnen dus niet zelf zwemmen, ze drijven mee met de stroming en de wind en spoelen soms massaal aan. Ze eten kleine visjes en planktondiertjes die tussen hun tentakels terecht komen. Kwallen bestaan eigenlijk uit 95 procent water met een vliesje rond.
De onderzoeker laat de imposante kwal op het strand liggen zodat andere mensen hem ook kunnen bewonderen. Wie dat wil, kan het dier gewoon oppakken. Deze kwal is ongevaarlijk, volgens Ecomare, het centrum voor wadden en Noordzee. De netelcellen zijn te zwak om door de menselijke huid te dringen.
De bloemkoolkwal is de grootste kwal in Nederland, ze kunnen wel meer dan een meter lang worden en een gewicht hebben van meer dan 40kg!
Als een kwal aanspoelt op het strand, droogt die snel uit en overlijdt binnen een paar uur. Maar dat betekent niet dat je geen gevaar meer loopt. De zogeheten netelcellen, die aan de buitenkant van de tentakels van de kwal zitten, blijven langer actief. En juist in deze cellen zit het gif van de kwal.
De meeste kwallensoorten die je in Nederland tegenkomt, kunnen geen kwaad. Eigenlijk is alleen de kompaskwal gevaarlijk. Deze kwal heeft bruine V-vormige strepen.
De andere vijf procent bestaat uit cellen, een maag en mond. De meeste kwallen kunnen niet zwemmen en drijven mee met de stroming van de zee.
Kwallen vind je overal in oceanen en zeeën. Het liefst leven de neteldieren zo ver mogelijk van de kunst vandaan. Toch gebeurt het geregeld dat de blauwe glibberige beestjes aanspoelen. Dat heeft hoofdzakelijk te maken met de windrichting.
Plassen over een kwallenbeet: het zou het prikken tegen gaan, maar maakt het juist erger! Harpoenachtige cellen van de kwallententakels die op je huid liggen komen door de urine alsnog in je vel. Azijn helpt wel, omdat het het gif in de cellen neutraliseert.
Probeer de netelcellen eerst weg te schrapen of weg te spoelen met zeewater. Doe dit niet met koud kraanwater, dat verergert je klachten. Dompel vervolgens de plek onder in heet water. Gebruik water dat zo heet is als het slachtoffer verdragen kan.
Na een kwallensteek kunnen er verschillende reacties ontstaan: Een lichte reactie: branderige jeuk, pijn en rode bultjes op de huid.Een mild ernstige reactie: misselijkheid, kortademigheid, maagklachten, verwarring. Dit komt voor bij kleine kinderen of als de kwal veel gif heeft afgegeven.
Een kwal aanraken doe je dus het best aan de gladde bovenkant, want de tentakels zitten op de rand of onderaan.” De kwal in onze contreien die wél gemene brandwonden kan veroorzaken, is de kompaskwal.
Kwallen komen wereldwijd voor, van oppervlaktewateren tot in de diepzee. Schijfkwallen (de 'echte kwallen') leven uitsluitend in de zee, maar er zijn ook enkele hydroïdpoliepen met een vergelijkbaar uiterlijk die in zoet water leven.
De kubuskwal is een van de giftigste dieren ter wereld. Als je in de tentakels van deze kwal verstrikt raakt kan je binnen twee minuten dood zijn. Deze kwallen hebben 24 ogen waarmee ze een 360 graden zicht hebben. Kubuskwallen kunnen wel 3 meter lang worden en 25 centimeter breed.
De vijanden van kwallen zijn: tonijnen, zwaardvissen, haaien pinguïns en schilpadden, maar ook mensen. In China kan je het op de markt kopen en schijnt het een lekkernij te zijn wat ze rauw of gekookt eten .
De meeste kwallen kunnen geen kwaad. Er zijn echter kwallen die kunnen steken. Doorzichtige, kleurloze kwallen zonder lange losse tentakels zijn ongevaarlijk. Uitzondering hierop is de kruiskwal, deze is kleurloos met een kruis in het midden en veel tentakels aan de rand.
Waarom steekt een kwal? Een kwal steekt met zijn netelcellen. Als hij een prooi of vijand in het oog krijgt, zet een kwal deze cellen stand-by. Deze zitten aan de buitenkant van de tentakels.
De meeste kwallen leven zo nog een tijdje voordat hun leven tot een einde komt. Dit geldt niet voor Turritopsis dohrnii. Dit diertje kan namelijk de taken van zijn cellen volledig veranderen om van zichzelf weer een poliep te maken.