Sinds 8 april 2022 is de invoer uit Rusland van hout, cement, meststoffen, visserijproducten en alcohol verboden. Europese havens mogen geen schepen onder Russische vlag meer toelaten. Alleen voor schepen die humanitaire goederen, energie en voedsel vervoeren geldt een uitzondering.
Dranken (68 miljoen euro), veevoeders (51 miljoen euro) en akkerbouw producten (245 miljoen euro) behoren tot de grote groeiers naar Rusland, terwijl ook sierteelt in de lift zit (1 miljoen euro).
De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
Belangrijke in Nederland geproduceerde producten met bestemming Rusland zijn geneesmiddelen, wegvoertuigen, zoals trekkers voor opleggers, en bloemen. Wederuitvoer met bestemming Rusland betreft onder andere elektronische schakelingen, telefoons en geneesmiddelen.
Er geldt een importverbod voor (producten van) ijzer en staal uit Rusland. Ook daaraan gerelateerde diensten zijn verboden. Meer informatie: EU-verordening 833/2014, bijlage XVII. Er is een importverbod voor cement, hout en kunstmest.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Sinds de oorlog in Oekraïne willen veel Westerse bedrijven geen zaken meer doen met Rusland. Zara, Pull & Bear en Bershka sluiten daarom hun winkels daar. Ook onder meer Heineken, Samsung en Apple gaan ook geen producten meer leveren en Russen kunnen ook geen Netflix meer kijken.
Het gaat vooral om plantaardige fijne oliën en vetten (zonnebloemolie), maïs, oliehoudende zaden voor fijne oliën (kool- en raapzaad) en vlees en eetbaar slachtafval (pluimvee). De toename in de periode 2015-2021 was bij maïs 65 procent.
Op het gebied van de handel is Nederland een van de grootste partners van de Russen. De invoer uit Rusland bestaat voor 90 procent uit minerale brandstoffen (olie en aardgas). Vanuit ons land gaan er vooral machines, vervoermiddelen, chemische en landbouwproducten naar Rusland.
Rusland is een van de grootste producenten van grondstoffen als ijzererts, staal en allerlei soorten metalen. Zo is het land verantwoordelijk voor de helft van de wereldproductie van palladium, dat bijvoorbeeld wordt gebruikt in uitlaten van auto's, telefoons en tandvullingen.
Rusland is de sleutel tot roestvrij staal en accu's voor elektrische voertuigen en is goed voor 11% van het nikkelerts en 20% van de productie van zuiver nikkel. Bovendien is het nationale Nornickel de grootste leverancier van nikkel voor accu's ter wereld.
Vier sectoren waren twee jaar geleden goed voor meer dan 70 procent van de Belgische export naar Rusland: chemische producten (32,1 procent), machines & uitrusting (15,5 procent), transportmateriaal (13,3 procent) en kunststoffen (10 procent).
Het totale exportvolume bedroeg in 2021 ruim 3,4 miljard euro en het importvolume 6,9 miljard euro. De uitvoer omvat vooral chemische en farmaceutische producten. De geïmporteerde goederen zijn vooral metalen, staal, mineralen en (afgeleide) petroleum(producten).
De exportstructuur van de sector ziet er als volgt uit: gewassen (53,6%, -8% jaar-op-jaar), vetten en oliën (26,1%, +22% j-o-j), afgewerkte voedingsproducten (15,3%, +4% j-o-j) en levende dieren (5,4%, -7% j-o-j).
Mag ik zakendoen met een Russisch bedrijf of persoon? Er zijn sancties van kracht die gelden voor bepaalde personen en bedrijven. Ondernemers moeten daarom goed uitzoeken of de personen en bedrijven waarmee zij zakendoen dat nog wel mogen in Europese Unie.
Bedrijven die gewoon doorgaan met business-as-usual in Rusland zijn volgens CELI onder andere Check Point Software, Alibaba, ANT Group, AnyDesk Software, Cadans, Cloudflare, Fujifilm, Eer, Micro-Star International (MSi), OKI, Tencent, Semiconductor Manufacturing International Corporation en ZTE.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
600 miljoen per dag
Hij heeft de recente cijfers paraat. "Voor gas was de orde van grootte 300 miljoen euro per dag. Bij olie was dat ongeveer 250 miljoen per dag. Kolen is in vergelijking met die twee klein- daar gaat het om enkele tientallen miljoenen, zeg 50.
Agro-grondstoffen, energie en transport waren fors in prijs gestegen. Die kosteninflatie kregen ze op dat moment slechts beperkt doorgerekend aan afnemers zoals supermarkten. En dan begint de oorlog en zie je dat heel veel grondstoffen zoals graan, maïs, maar ook kunstmest en zonnebloemolie nog duurder worden.
Maar uit een rondgang blijkt dat lang niet alle bedrijven die keuze maken. Zo zetten onder meer ING, Heineken en Philips hun activiteiten in het land door. Shell, Harley-Davidson, Disney, Volvo, Nokia, ExxonMobil – de oorlog in Oekraïne heeft een economische exodus uit Rusland in gang gezet.
IKEA opende in 2000 zijn eerste vestiging in Rusland en heeft daar nu zeventien winkels en veertien winkelcentra.