1) De prachtige zeearend is, buiten soms dwaalgasten, de enige arend die we kennen in Nederland. In 2006 had de Oostvaarderplassen een primeur. Voor het eerst in zeker 100 jaar broedde er een paartje zeearenden in ons land. Vanaf die tijd is de populatie gelukkig alleen maar toegenomen.
De steenarend is een zeer zeldzame soort die slechts een aantal keer in Nederland is vastgesteld, gemiddeld eens in de vier jaar, met de nadruk op de wintermaanden. Het is een echte typische arend: groot, bruin en hoog cirkelend op zoek naar een prooi.
Sinds een aantal jaren broeden er weer zeearenden in Nederland. En het aantal broedparen neemt toe. De zeearend is een iconische vogel waar veel over gesproken wordt.
Beste plekken om zeearenden te zien, zijn de Oostvaardersplassen, de oostelijke Randmeren, de Biesbosch en het Lauwersmeer.
In 2017 broedde in Nederland vijftien roofvogelsoorten, namelijk Havik, Sperwer, Buizerd, Wespendief, Torenvalk, Boomvalk, Slechtvalk, Bruine Kiekendief, Blauwe Kiekendief, Grauwe Kiekendief, Steppekiekendief, Rode Wouw, Zwarte Wouw, Zeearend en Visarend.
Wereldwijd komen er 65 soorten valken voor. In Nederland kennen we 4 soorten; de torenvalk, de boomvalk, de slechtvalk en het smelleken. De roodpootvalk is af en toe in de trektijd te zien.
Volwassen mannetjes hebben opvallende zwarte vleugelpunten, grijs in de vleugels en een grijze staart. Vrouwtjes groter, geheel bruin met een roomwitte kruin, keel en vleugelboeg. Juveniel lijkt op vrouw, maar heeft zwartbruin kleed en gaaf verenkleed (geen rui).
Qua uiterlijk verschillen ze ook veel. De zeearend is bruin en heeft een witte staart. De visarend is zwartwit en heeft een zwarte 'zorro' band over zijn ogen lopen. Ze hebben ook een ander dieet: de zeearend eet naast vis ook watervogels, maar de visarend leeft voornamelijk van vis.
In 2021 werden 17 broedende zeearendenparen vastgesteld. Twee andere paren met een nest kwamen niet tot een broedpoging. Bij drie andere paren bleef het onduidelijk of er is gebroed.
Het nest bevindt zich vlakbij de zomerpolder Labân in de Alde Feanen, waar het voor de zeearenden tafeltje-dek-je is. Het mannetje zit dagelijks op een paal bij het water en de jonge ganzen, vissen en meerkoeten zwemmen letterlijk voor zijn grote gele snavel langs.
Arend en adelaar zijn verschillende woorden voor één en dezelfde vogel. De term 'adelaar' is van oorsprong een dichterlijke benaming voor de arend, een vogel die van oudsher veel indruk maakte en vanwege zijn moed, kracht, snelle en hoge vlucht en scherp gezicht, de koning der vogels werd genoemd.
Arenden of adelaars zijn dagactieve, middelgrote tot grote roofvogels met brede vleugels, stevige snavel en scherpe klauwen. Arenden werden en worden veel gebruikt als symbool door landen en organisaties, omdat ze macht, schoonheid en onafhankelijkheid zouden uitstralen.
Zeearend in de Alde Feanen
Lange tijd was de zeearend een zeldzame wintergast in ons land, maar hij voelt zich de afgelopen jaren steeds meer thuis in Nederland. In 2017 broedde er voor het eerst een zeearend-paar in het Nationaal Park de Alde Feanen. En met succes, het lukte hen om dat jaar één jong groot te brengen.
Visarenden broeden sinds 2016 met succes in Nederland, in de Biesbosch. In 2021 waren er maar liefst vijf broedpaartjes, waarvan drie succesvol en vlogen er acht jongen uit. De Biesbosch is momenteel het enige natuurgebied in Nederland waar visarenden succesvol broeden.
Herkenning. Slanke, sierlijke roofvogel met lange, geknikte vleugels en lange, diep gevorkte staart. Vleugels worden opvallend geknikt gehouden, staart wordt vaak gekanteld. Oranjebruin lichaam met lichte kop, grote lichte vleugelvelden.
De harpij is vernoemd naar het gelijknamige wezen uit de Griekse Mythologie. Het is één van 's werelds grootste arenden. Deze roofvogel heeft een gewicht van 4 tot 9 kilogram. De lengte van de harpij is 89 tot 102 centimeter lang.
Hebben zeearenden natuurlijke vijanden? De eieren en kuikens van zeearenden vormen een prooi voor andere vogels en voor in bomen klimmende zoogdieren zoals wasberen.
Die achterste teen is de belangrijkste. Hiermee maakt hij zijn prooi dood. Met zijn snavel scheurt een zeearend het vlees van zijn prooi los. Omdat het vrouwtje groter is dan het mannetje, vangt het vrouwtje meestal ook grotere prooidieren.
Hoe kan je de visarend herkennen? De visarend heeft een witachtige kop met een brede, donkere oogstreep die op de achterkruin samenkomt als een soort hangend kuifje. Hij heeft witte onderdelen, met vaak een bruine borstband. De bovendelen en de bovenvleugels zijn chocoladebruin.
Zeearend (Haliaeetus albicilla)
De zeearend is de grootste Europese arend, en hoewel hij hier niet broedt of overwintert, kan je hem toch jaarlijks waarnemen.
De Andescondor komt in Zuid-Amerika voor. Hij is met een spanwijdte van meer dan 3 meter de grootste roofvogel op aarde.
Herken de bruine kiekendief
Hij is groter dan de buizerd maar slanker gebouwd met langere vleugels en staart. Zo herken je een bruine kiekendief: De veren van een vrouwtje zijn voornamelijk bruin met gele kop, schouders en borstvlek. Het mannetje is bruin met grijze staart en vleugels.
In hun vliegbeeld vallen deze op door hun smallere vorm, meestal toegevouwen staart in vlucht en spitse en geknikte vleugels. Vertegenwoordiger zijn torenvalk, boomvalk, smelleken en slechtvalk.
De blauwe kiekendief is in Vlaanderen een zeer zeldzame broedvogel. Hij is voornamelijk een doortrekker en wintergast. De aantallen kunnen sterk variëren naargelang het voedselaanbod en de weersomstandigheden.