De Nederlandse arbeidsmarkt staat er goed voor in vergelijking met andere westerse landen. Maar ondanks de huidige krapte op de arbeidsmarkt komen kwetsbare groepen – ouderen, mensen met een arbeidsbeperking, een migratieachtergrond of zorgtaken – nog altijd moeilijk aan een baan.
2.2 Afbakening groepen
Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt worden in het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) als volgt gedefinieerd: Jongeren die niet staan ingeschreven bij een onderwijsinstelling, economisch niet-zelfstandig zijn en wel beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt.
Hun arbeidsmarktsituatie is dus vaker precairder dan die van middengeschoolden en hooggeschoolden. Het risico op langdurige werkloosheid is daarnaast hoger voor kortgeschoolden. In 2020 was bijna 4 op 10 (39,2%) van de kortgeschoolde werklozen langdurig werkloos ten opzichte van 22,1% van de hooggeschoolde werklozen.
Veel mensen zien in mensen met een andere huidskleur, geloof of geaardheid vaak ook een bedreiging. Dit is voor hun dan ook een grote factor om te gaan discrimineren. Dit komt vaak voor op de arbeidsmarkt, er zijn namelijk niet oneindig veel banen.
In het eerste kwartaal van 2022 hebben 19 van de 35 regio's in Nederland te maken met een zeer krappe arbeidsmarkt. In deze regio's zijn er dus veel meer vacatures dan werkzoekenden. In de arbeidsmarktregio Midden-Utrecht is de arbeidsmarkt volgens de Spanningsindicator het krapst van heel Nederland.
Techniek, ICT, zorg en onderwijs
Uit analyse van Randstad blijkt dat bijna ieder vakgebied kansrijk is in 2022. Toch is ook duidelijk te zien dat met name in de techniek, ICT, zorg en het onderwijs structureel de meeste vacatures openstaan.
Alhoewel die krapte alle sectoren raakt, springt een aantal sectoren er in het bijzonder uit en dan gaat het onder andere om de zorg en hulpverlening, de horeca, hoveniersbedrijven, de kinderopvang, de techniek en de transportsector (inclusief op- en overslag).
Discriminatie zorgt voor ongelijkheid en uitsluiting van individuen en groepen. Het treft migranten, minderheden, vrouwen, leden van inheemse gemeenschappen en mensen met een beperking, een andere huidskleur, een ander geloof of een andere seksuele voorkeur.
Van alle mannen voelde 1 procent zich in 2021 gediscrimineerd op grond van hun sekse, tegen 3 procent van alle vrouwen.
De jeugdwerkloosheid nam het sterkst af, 3,2 procentpunt bij jonge mannen en 1,8 procentpunt bij jonge vrouwen. Bij 25- tot 65-jarigen was de afname minder groot. Bij 65-plussers steeg de werkloosheid.
Het aantal werklozen neemt al zeven kwartalen op rij af. De werkloze beroepsbevolking bestaat uit alle 15- tot 75-jarigen die in Nederland wonen en geen betaald werk hebben, maar wel recent naar werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn.
Demografische aspecten. Niet alleen de economie, maar ook de demografie speelt een rol bij werkloosheid en dan met name jeugdwerkloosheid. Landen in de demografische overgang, die een groot cohort aan jongvolwassenen hebben (jeugdbult), lopen hierbij het grootste risico.
In het doelgroepregister staan mensen met een arbeidsbeperking. Zij hebben vaak moeite een baan te vinden. Het gaat om mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap. Kabinet en werkgevers hebben afgesproken dat zij extra banen gaan maken voor mensen met een ziekte of handicap.
'Discriminatie komt voort uit angsten'
Deze oorzaken zijn: Angst dat een andere groep schadelijk is voor de eigen veiligheid. Angst dat iemands eigen cultuur wordt aangetast. Concurrentie om schaarse middelen, zoals de angst om banen te verliezen door migranten.
Racist = ...un eigen bevolkingsgroep superieur is aan andere bevolkingsgroepen. Zij uiten hun haat vaak door te discrimineren op grond van ras, huidskleur en afkomst. Soms gebruiken ze ook geweld.
Onder discriminatie wordt verstaan het, zonder rechtvaardiging, anders behandelen van mensen of (minderheids)groepen vanwege bijvoorbeeld afkomst, politieke of religieuze overtuigingen, sociale gewoonten, sekse, seksuele geaardheid, taal, handicap, leeftijd.
Bij discriminatie op de werkvloer, of wel arbeidsdiscriminatie, wordt er ongeoorloofd onderscheid tussen werknemers gemaakt.
Wanneer is er sprake discriminatie op je werk? Discriminatie betekent dat je anders behandeld dan je collega, op basis van geloof, ras, geslacht, nationaliteit, handicap, geaardheid of leeftijd. Soms is het lastig te bepalen of je gediscrimineerd wordt.
Onbewuste discriminatie gebeurt wanneer een bedrijf aan degenen die er al werken vraagt om een nieuwe collega te zoeken. Als er bij dit bedrijf alleen autochtone Nederlanders werken, zullen die ook eerder worden aangenomen, omdat men binnen de eigen kennissenkring zoekt.
Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort.
De horeca kampt met een groot personeelstekort. En dat is niet alleen een Nederlands probleem, ook werkgevers in andere (vakantie-)landen in Europa zijn driftig op zoek naar personeel. Eerst de situatie in Nederland: de arbeidsmarkt is krapper dan ooit en de horeca is de sector waar de meeste vacatures te vinden zijn.