Er bestaan verschillende types stoma's. De drie meest voorkomende zijn
Een darmstoma wordt zowel op de dunne als dikke darm aangelegd. Krijg je een darmstoma op de dikke darm, dan noemen we dat een colostoma. Ligt de stoma op de dunne darm, dan spreken we over een ileostoma. De darmstoma kan ook nog op verschillende manieren worden aangelegd, namelijk dubbelloops of enkelloops.
Soms blijkt na verloop van tijd dat een stoma niet kan worden opgeheven. Er is dan sprake van een blijvend stoma. Een blijvende stoma wordt onder andere aangelegd als de hele dikke darm of anus wordt weggehaald.
Stoma met ééndelig opvangsysteem
Bij een ééndelig systeem zijn deze dus niet van elkaar te scheiden.Je verwijdert dus zowel de huidplaat als het zakje bij het verwisselen. Een voordeel van dit systeem, is dat het flexibeler en platter is dan het tweedelige systeem, hierdoor is het minder zichtbaar onder kleding.
Stoma opvangsystemen
De huidplak blijft 2 tot 3 dagen zitten. Het zakje kan, afhankelijk van de soort stoma, verwisselt worden.
Complicaties bij een stoma
Een breuk rond de stoma (parastomale hernia). Een uitstulping van de stoma (prolaps). Het zwart worden van de stoma door een verminderde doorbloeding (necrose). Stuwing van de stoma.
Douchen en baden
' Die vraag wordt vaak gesteld. Het antwoord is 'ja', maar u moet rekening houden met het volgende: Als u zonder stomamateriaal gaat douchen, kan er ontlasting of urine uit de stoma komen. U kunt ook mét stomamateriaal douchen en het materiaal daarna afdrogen of verwisselen.
Tot wel bijna 50 procent van de mensen die een stoma hebben, ervaart achteruitgang in kwaliteit van leven. Bij mensen die al langer dan 11 jaar een stoma hebben, is het aantal mensen dat hierdoor een mindere kwaliteit van leven ervaart gedaald tot 20 procent.
De stoma heeft geen zenuwuiteinden, hierdoor is deze gevoelloos. In de stoma bevinden zich veel kleine bloedvaatjes waardoor de stoma iets kan bloeden bij aanraking. Omdat de stoma geen sluitspier heeft, kan er op elk moment ontlasting, urine of gasvorming komen.
Een pouch kan gemaakt worden van een deel van de dunne darm, wanneer de dikke darm is verwijderd. De pouch is dan een soort opvangzakje, waarin ontlasting tijdelijk opgeslagen kan worden. De pouch neemt als het ware de functie van de endeldarm over.
Een urinestoma is een kunstmatige uitgang voor urine. Een urinestoma wordt aangelegd als urine het lichaam niet meer langs de natuurlijke weg kan verlaten. Een urinestoma ziet eruit als rood slijmvlies zoals bijvoorbeeld de binnenzijde van de wang.
Een urinestoma of Brickerstoma is een stoma die wordt gemaakt van een stukje dunne darm. Het stukje darm wordt aan 1 zijde met de 2 urineleiders verbonden. Het andere uiteinde wordt in de buikwand gehecht en met een omgevouwen randje in de huid vastgehecht.
Waarom een ileostoma? Je krijgt een ileostoma wanneer de dikke darm is weggehaald of ontzien moet worden en er geen nieuwe verbinding met de anus gemaakt kan worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld na darm- of endeldarmkanker, na een chronische darmontsteking of vanwege een niet-functionerende darm.
Hoe ziet een stoma eruit? Een stoma heeft een rode kleur en voelt aan als de binnenkant van een wang. Het heeft weinig tot geen gevoel, doordat de stoma geen zenuwuiteinden bevat. Er zitten wel veel kleine bloedvaatjes in, waardoor het bij verzorging of stoten kan bloeden.
Een eindstandig stoma heeft één opening, voor zowel de ontlasting als het slijm. De dubbelloops stoma is vaak tijdelijk en wordt later weer opgeheven.
Veel mensen ontwikkelen een soort zesde zintuig voor de verzorging van het stoma. U kunt midden in de nacht wakker worden en voeen dat uw zakje moet worden verwisseld of geleegd. Ondersteun uw lichaam met kussens en probeer eens een kussen tussen uw benen of onder uw rug.
In de beginfase is het stoma gevoelig en kwetsbaar. Het stoma bloed snel en kan relatief makkelijk infecteren. Omdat er nog geen goede barrière is, kunnen de bacteriën makkelijk het lichaam binnendringen en een infectie veroorzaken. Uw huid rondom het stoma kleurt dan rood, de stomp wordt warm, dik en pijnlijk.
De gemiddelde leeftijd van de stomadragers is 62 jaar (resultaten niet in tabel); 55% van de stomadragers is jonger dan 65 jaar.
Stoma opheffen
In overleg met u heeft de chirurg besloten om uw stoma, indien mogelijk, binnenkort op te heffen. Hiervoor verblijft u enkele dagen in het ziekenhuis.
Verzorging stoma
Een stoma met een eendelig opvangsysteem dient één keer per dag helemaal vervangen te worden. Bij een stoma met een tweedelig opvangsysteem moet de huidplak 2 à 3 keer per week vervangen worden. Ook dient het zakje dan vervangen te worden.
U kunt nog steeds aan uw 2 ons groenten en 2 stuks fruit komen. Bepaalde soorten groenten en fruit hebben wel een stevige schil (vooral aardappels en appels), dus die kunt u beter van tevoren schillen om problemen zoals verstopping te voorkomen.
De operatie duurt ongeveer 30-90 minuten. Nadat u onder narcose bent, start de chirurg met het opheffen van de colostoma. Als dat mogelijk is, zal de operatie laparoscopisch plaatsvinden en hoeft de buik niet geopend te worden. Soms is het nodig dat de buik geopend moet worden.
In principe mag u alles doen met uw stoma. Bij tillen moet u er alleen wel op letten dat u niet te zwaar tilt; we adviseren een gewicht van gemiddeld 5 tot maximaal 15 kilo.