Spierpijn en stijfheid komen vaak samen voor, na een flinke inspanning van een spier of spiergroep die niet erg getraind was. Eigenlijk kun je spierpijn beschouwen als de lichtste vorm van sportletsel.
Spierblessures zijn de meest voorkomende sportblessures (29%). Een spierblessure kan op veel verschillende plekken ontstaan, maar meestal zien we spierblessures in de benen. ¹ Bij voetballers komen bijvoorbeeld hamstring- (13.3%) en liesblessures (8.3%) het meeste voor en bij hardlopers juist kuitblessures (13.9%).
Wat is spierpijn? Door het langdurig of overmatig belasten van spieren kan er een ophoping ontstaan van afvalstoffen, met name melkzuur. Dan krijgt u pijn, kramp of een stijf gevoel in de spieren. Over het algemeen verdwijnt spierpijn vanzelf binnen enkele dagen.
Het is juist een goed teken! Je hoort vaak dat spierpijn het gevolg is van melkzuur dat zich opbouwt. Dat is niet waar. Door intensief te trainen, verbrandt een spier veel glucose en als de aanvoer van zuurstof tekortschiet, ontstaat er inderdaad een beetje melkzuur (afvalstoffen in de spieren worden melkzuur genoemd).
Vroege of verlate spierpijn
Deze spierpijn wordt veroorzaakt door opstapeling van melkzuur in je spieren, die de zenuwuiteinden prikkelen waardoor pijn ontstaat. Melkzuur is een afvalstof die ontstaat bij het maken van energie uit glucose (suiker).
Spierpijn is vrij onschuldig en verdwijnt meestal na een paar dagen vanzelf. Wanneer dit niet het geval is, kan er sprake zijn van een ontsteking en kan het beste een arts worden geraadpleegd.
Denk aan kersen, blauwe bessen en cranberry. In deze vruchten zitten antioxidanten, die voor een zogenaamde ontstekingsremmende werking zorgen. En dat zorgt uiteindelijk voor minder spierpijn!
Hoe lang duurt spierpijn? Spierpijn kan een paar dagen tot een week duren. Het pijnlijke en verzuurde gevoel in je spieren ontstaat vaak 24 tot 48 uur na het sporten.
Je lichaam begint de dag na je fysieke inspanning direct met herstellen. Na 48 uur is dit herstelproces op zijn hoogtepunt en de spierpijn dus het heftigst. Daarna zal de pijn langzaam minder worden en na vijf tot zeven dagen volkomen verdwenen zijn.
Je spieren worden namelijk stijver als er weinig doorbloeding is. Zorg hierbij voor lichte beweging. Ga wandelen, fietsen of zwemmen om je spieren in beweging te houden. Zo stimuleer je de bloedsomloop en blijft de toevoer van voedingsstoffen naar de spieren op gang.
Door je spieren intensief te gebruiken zijn er kleine scheurtjes in ontstaan. Door deze scheurtjes te herstellen maakt je lichaam nieuwe spiermassa aan. Spierpijn betekent dus eigenlijk dat je spieren groeien. Spierpijn na het sporten is dus niet schadelijk, al kan het wel vervelend aanvoelen.
Wanneer je lichaam na het sporten probeert deze scheurtjes te herstellen, komen er bepaalde giftige stofjes vrij. Deze stofjes kunnen zorgen voor pijnlijke spieren en dat grieperige, vermoeide gevoel.
Spierblessures kunnen veroorzaakt worden door een klap, een verrekking of een scherp voorwerp. Al deze verwondingen zijn gelijkaardig. We onderscheiden verschillende gradaties van spierbeschadiging: graad 1: enkele spiervezels zijn gescheurd en het bindweefsel rond de spier is intact.
Bij het scheuren ontstaat een plotse, zeer hevige pijn. De eerste pijnscheut voelt zoals een zweepslag of een messteek. Het gebruik van de spier is moeilijk en verhoogt de pijn. Op de plaats van de scheur is soms een inkeping of holte te voelen.
Voorbeelden van spierletsel zijn een spierscheuring, spierverrekking of een bloeding in het spierweefsel. Het letsel komt het meest voor in de ledematen en in de nek-, schouder-, en rugstreek. Ook peesonthechtingen, spierknopen, spierontstekingen en een zweepslag vallen onder de noemer 'spierletsel'.
Verlate spierpijn: deze vorm van spierpijn duurt ongeveer een paar dagen en kan tot een week aanhouden. Meestal merk je verlate spierpijn pas na 24 uur. De ergste pijn volgt na 48 uur.
Diverse onderzoeken hebben namelijk aangewezen dat trainen met spierpijn geen invloed heeft op de spierbeschadiging, spierpijn, herstel, range of motion of kracht. Let wel, trainen met spierpijn betekent normaal gesproken dat je minder goed kunt presteren.
Spierschade leidt niet altijd tot spierpijn
Toch klopt deze gedachtegang niet. De trouwe lezers van Eigenkracht weten dat het lichaam zich snel aanpast aan de belasting die het opgelegd krijgt. Zo neemt ook het pijngevoel af, als regelmatig een training wordt gedaan die tot spierschade leidt.
Paracetamol is goed werkzaam tegen spierpijn. Ook ontstekingsremmende pijnstillers, de zogenaamde NSAID's (zoals ibuprofen) helpen bij spierpijn.
In principe kun je gewoon fietsen wanneer je spierpijn hebt. Zoals boven genoemd kan het zelfs je herstel bevorderen. Let er alleen wel op dat je geen zware training gaat doen, dit kan je spieren nog meer uitputten waardoor blessures en ontstekingen op de loer liggen.
Biologische klok. Je biologische klok zorgt ervoor dat je 's nachts geen ontstekingsremmende eiwitten aanmaakt. Het gevolg daarvan is dat je 's ochtends stijfheid en pijn kan ervaren, die pas wegtrekt wanneer je actiever wordt. Dan gaat je lichaam als een gek aan het werk om de productie van de eiwitten in te halen.
Het lichaam heeft ook eiwitten nodig voor het herstel van de spieren. Het is handig om energie en voedingsstoffen aan te vullen middels de lunch of de avondmaaltijd. Dan krijgt u koolhydraten door brood of pasta, rijst of aardappelen en zoet beleg binnen en eiwitten door vlees, vis, kaas en zuivel.
Mogelijk oorzaken zijn overbelastingsletsels, sporttrauma, ongeval, verkeerde houding of onaangepast materiaal op de werkvloer. De pijnen kunnen ook te maken hebben met aandoeningen zoals artrose, reuma, fibromyalgie… Vrij vaak treedt spier- of beenderpijn op zonder enige reden, en verdwijnt die spontaan.