De vrijheid van meningsuiting, stemrecht en recht op privacy worden gezien als de belangrijkste grondrechten. En 80% van de Nederlanders vindt dat de Grondwet beter bekend moet zijn bij alle burgers van Nederland.
De Grondwet is het belangrijkste staatsdocument en hoogste nationale wet van Nederland. Zij bevat de regels voor onze staatsinstellingen en de grondrechten van de burgers. Daarnaast bevat de Grondwet regels over bestuur, wetgeving en rechtspraak.
Klassieke grondrechten: de burgerlijke en politieke rechten. Dit zijn onder andere het kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, recht op privacy, godsdienstvrijheid en het discriminatieverbod.
Er zijn verschillende soorten grondrechten. Er zijn klassieke- , sociale- en participatie grondrechten. De grondrechten van Nederlandse burgers staan in de wet. De grondrechten van iedere burger staan in de wet.
1: Gelijke behandeling en discriminatieverbod
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Er zijn verschillende soorten grondrechten. Er zijn klassieke- , sociale- en participatie grondrechten. De grondrechten van Nederlandse burgers staan in de wet.
Tegenwoordig telt de Grondwet 23 grondrechten. Vroeger waren het er doorgaans veel minder.
De rechter stelt allereerst dat het hier gaat om een botsing van twee grondrechten, namelijk de vrijheid van meningsuiting (art. 7 Grondwet en 10 EVRM) enerzijds en het recht op eerbiediging van de eer en goede naam van degene over wie de uitlating gaat anderzijds (art. 10 Grondwet en 8 EVRM).
Bepaalde sociale grondrechten zijn direct afdwingbaar, bijvoorbeeld de rechten op collectieve onderhandeling en vrije keuze van huwelijk, werk en school. Een rechter kan in de regel niet afdwingen dat je een baan of een huis krijgt.
Absolute grondrechten zijn grondrechten die niet beperkt kunnen worden. Voorbeelden hiervan zijn het verbod op foltering uit artikel 3 van het EVRM. Deze mogen dus nooit beperkt worden ook niet tijdens een noodtoestand.
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. ' Andere grondrechten zijn onder meer: Vrijheid van meningsuiting.
Klassieke grondrechten bieden de burgers met name bescherming tegen de overheid, zoals het recht van vrije meningsuiting. Sociale grondrechten leggen opdrachten voor de overheid vast om voorzieningen te treffen voor het maatschappelijk functioneren van de burger, zoals recht op huisvesting, zorg en onderwijs.
Mensenrechten in nationale grondwetten worden ook wel grondrechten genoemd. De Grondwet bevat burgerrechten en politieke rechten, zoals het recht op vrijheid van meningsuiting en het kiesrecht.Ook bevat de Grondwet sociaaleconomische grondrechten.
Klassieke grondrechten in enge zin
Dit zijn bijvoorbeeld het recht op leven, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van drukpers en de godsdienstvrijheid.
Voorbeelden van landen zonder geschreven grondwet zijn het Verenigd Koninkrijk en Israël. Het constitutioneel recht ligt daar vast in wetten, gewoontes en rechtspraak. Het Verenigd Koninkrijk was een van de eerste landen met een (zij het beperkte vorm van) grondwet. Dat is de Magna Carta uit 1215.
De Grondwet regelt de bevoegdheden van het parlement, de ministers en de Koning. Daarin staat ook hoe gemeenten en provincies moeten functioneren, hoe wetten worden gemaakt en hoe de rechtspraak in zijn werk gaat.
Het recht op behoorlijke huisvesting is een fundamenteel mensenrecht. Weten waar je elke nacht slaapt, dat jij, je familie en bezittingen veilig zijn en het hebben van een plek waar je alleen kan zijn, zijn cruciale voorwaarden om in waardigheid te kunnen leven.
Anders dan de andere onderdelen van artikel 19 Grondwet wordt het recht op vrije keuze van arbeid doorgaans tot de klassieke grondrechten gerekend, aangezien het als een 'afweerrecht' of een 'vrijheidsrecht' is geformuleerd, wat weer inhoudt dat het in rechte afdwingbaar is.
Wat zegt de wet? Een grondrecht kan alleen beperkt worden indien de Grondwet dat via een specifieke clausulering toestaat. Er moet dus een specifieke bepaling bestaan die de bevoegdheid geeft het grondrecht te beperken.
Tot de vrijheidsrechten behoren die op vrijheid van geweten, godsdienst, meningsuiting, vereniging en drukpers.Men is vrij in de keuze van geloof, opvoeding (ouderlijke macht), werk, partner voor een huwelijk, enzovoort.
De klassieke rechten zijn onder te verdelen in integriteitsrechten (bescherming van lichaam en geest van de persoon), vrijheidsrechten (vrijheid van meningsuiting en vereniging), participatierechten (deelname aan bestuur), rechten van gevangenen, rechten voor bescherming van bepaalde groepen (vrouwen, kinderen, ...
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, mag niet. Daarnaast zijn er specifieke wetten zoals de gelijkebehandelingswetgeving die gelijke behandeling beschermen.
De Grondwet kan alleen gewijzigd worden als eerst een wet is aangenomen die verklaart dat wijziging van de Grondwet overwogen wordt. Die verklaringswet moet in de Tweede en Eerste Kamer met een gewone meerderheid worden aangenomen.
Artikel 1 gaat over het gelijkheidsbeginsel. Dit beginsel geeft aan wetgever, bestuur en rechters de opdracht om bij het stellen van regels of het nemen van beslissingen mensen in gelijke gevallen op een gelijke manier te behandelen.
Het Statuut voor het Koninkrijk vormt sinds 1954 een overkoepelend document van een hogere orde dan de Grondwet. Met het statuut staan Aruba, Curaçao, Nederland en Sint Maarten als gelijke landen binnen het Koninkrijk. De Grondwet dient het statuut in acht te nemen.