Roofvliegen, zangvogels en reptielen behoren tot de natuurlijke vijanden van de wesp. Helaas komen deze dieren niet (veel) voor in Nederland. Een natuurlijke vijand die hier wel voorkomt is de hoornaar. Dit beestje is dol op kleine wespen en jaagt hier dan ook graag op.
Zo lusten verschillende vogels waaronder de gierzwaluw, wespendief en grauwe vliegenvanger graag een wesp. Maar ook kikkers, spinnen en andere insecten zoals libellen doen zich graag tegoed aan een stekelige maaltijd.
De bijeneter is misschien wel het bekendste voorbeeld. Die exotisch gekleurde vogeltjes duiken regelmatig op in onze natuur en worden gezien als boodschappers van de klimaatverandering. De bijeneter is immuun voor bijen- en wespensteken, maar voor het gemak wrijven ze hun prooi tegen een tak om de angel te verwijderen.
De wespendief graaft wespen- en hommellarven uit
En dan niet de volwassen exemplaren, maar de larven van de wespen. Om die prooi te bemachtigen doet hij veel werk. Hij graaft namelijk met zijn poten ondergrondse wespen- of hommelnesten open.
Roofvliegen, zangvogels en reptielen behoren tot de natuurlijke vijanden van de wesp. Helaas komen deze dieren niet (veel) voor in Nederland. Een natuurlijke vijand die hier wel voorkomt is de hoornaar. Dit beestje is dol op kleine wespen en jaagt hier dan ook graag op.
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Hij heeft maar weinig natuurlijke vijanden en heeft de prooidieren dus voor het uitkiezen. Maar in plaats van dat hij zich richt op vogels, vissen of zoogdieren, kiest de wespendief ervoor om wespen en vooral de larven van wespen te eten.
Wespendief (Pernis apivorus)
De wespendief is een vogel uit de familie van de havikachtigen. De naam van deze roofvogel verraadt onmiddellijk zijn favoriete en voornaamste voedselbron, wespen.
“Als ze een nest in het huis ontdekken, willen ze er zich zo snel mogelijk van ontdoen. Maar dat is niet altijd noodzakelijk. Als een nest op een plek is waar je er geen last van hebt, ergens ver in de tuin – laat het gewoon zitten.
Wespen leven van suikers. Dat is brandstof om te vliegen en om op insecten te jagen. Dit laatste is erg belangrijk: de wespen voeren de insecten namelijk aan hun larven. De larven braken dan een suikerrijk papje uit.
Een wespennest dat zo groot is als een golfbal is nog vrij eenvoudig te verwijderen. Je trekt een lange broek aan, een shirt met lange mouwen, dikke handschoenen en als het even kan zorg je ook voor bescherming van je gezicht, hals en nek. Vervolgens snijd je het wespennest los met een scherp mes.
Spechten kunnen een gat in de kast hakken en met hun tong halen ze de bijen tussen de raten uit. Ze komen vooral voor in bosrijke gebieden. Men kan spechten afweren door de bijenhal af te sluiten met kippengaas.
Unieke roofvogel door zijn uitgesproken voedselvoorkeur: larven, poppen, volwassen wespen en honing. Graaft grondnesten van wespen uit. Stijve schubachtige kopveren en dikke huid op poten voorkomt dat de wespendief lek gestoken wordt.
Wespen zijn vooral overdag actief, tot zonsondergang. Daarna gaan ze in hun nest slapen, tot de zon weer opkomt. Heel soms zijn wespen ook 's nachts nog onderweg. Dat gebeurt als ze, bijvoorbeeld, gehinderd worden door vijanden of slecht weer en zo niet op tijd in het nest terug kunnen zijn.
Binnen twee dagen zijn alle wespen in het nest dood, inclusief de koningin. Overleeft zij de bestrijding wel? De kans bestaat dan dat zij op een andere plek een nieuw nest begint. Dit komt echter niet zo vaak voor, want professionele bestrijders gaan altijd heel secuur - en bovenal: heel veilig - te werk.
Een hoornaar geeft namelijk minder gif af als een wesp. De hoornaar heeft eigenlijk maar één echte natuurlijke vijand in Nederland en dat is de wespendief. Deze roofvogel is gespecialiseerd in het vinden van bijen en wespennesten om ze vervolgens één voor één op te peuzelen.
Een nest van 6.000 wespen kan zo in één week een half miljoen vliegen en zo'n 130.000 muggen vangen. Maar wespen fungeren ook als een soort natuurlijke opruimingsdienst. Kadavers van kleine zoogdieren, amfibieën en vogels worden in stukjes gebeten en gevoederd aan de larven. Wespen hoeven zeker geen vijanden te zijn.
Hoornaar worden veelal met rust gelaten door mensen en dieren omdat ze bang zijn voor de pijnlijke steek. Echter is van één dier bekend dat deze graag op hoornaar jaagt: de wespendief. De wespendief is een unieke roofvogel met een meer dan uitgesproken voorkeur voor wespensoorten waaronder de hoornaar.
Wespennesten kunnen goed in de grond verborgen zijn. Vaak ontdekken mensen het nest pas als het te laat is, als ze er bijvoorbeeld een voet op hebben gezet of als de bal van de kinderen in een struik belandt waar wespen onder zitten.
Wespen zijn dol op vlees. Ze gebruiken hun gifangel om insecten zoals sprinkhanen, rupsen en vliegen te doden. De angel van een wesp dient zowel voor de aanval als ter verdediging. De aangevallen prooien raken verlamd en kunnen zo gemakkelijk mee worden gesleept naar het wespennest.
Een wespennest wordt één jaar gebruikt. Nieuwe koninginnen maken op een andere plaats een nieuw nest. Een hoornaar is een grote wesp en ze bouwen hun nest vaak in een boomholte. De enige wespen die de winter overleven, zijn jonge bevruchte koninginnen.
4. Doe geen fel gekleurde kleding aan. Felle, heldere kleuren trekken wespen en andere insecten aan. Doe dus zo min mogelijk felle kleuren aan, zoals geel, paars, rood en blauw, zodat je minder aantrekkelijk bent voor wespen.
Als je een wesp doodt, komt er namelijk via hun gif een bepaald feromoon vrij. Daardoor worden andere wespen agressiever en maak je dus meer kans op een wespensteek. Het fabeltje dat wespen hun dode soortgenoten wreken, klopt dus echt.
Wespen verjagen met geluid kan erg effectief zijn. Ze hebben goede oortjes die gevoelig zijn voor geluid. Het gaat om apparaatjes die ultrasonisch geluid uitstralen en dat is hinderlijk voor wespen. Daardoor slaan ze op de vlucht en verdwijnen ze dus.